2021 was over het algemeen een recordjaar voor wat verhuisbewegingen betreft. Maar liefst 68.940 verhuizingen vonden plaats tussen de gewesten. Het gaat om het hoogst aantal verhuisbewegingen sinds 2009. “Meer dan de helft van die verhuisbewegingen zijn Brusselaars die naar Vlaanderen en Wallonië trokken”, stelt CIB Vlaanderen vast.
Vooral de uittocht van Brusselaars richting Vlaanderen springt daarbij in het oog. In 2021 verhuisde een recordaantal van 23.980 Brusselaars naar Vlaanderen. “Sinds 2011 is het aantal Brusselaars dat zich in Vlaanderen vestigt stelselmatig gestegen. Enkel tijdens het coronajaar 2020 viel een logische,kleine terugval op te tekenen. Daarvan viel in 2021 nog weinig te merken. Vorig jaar zette zich een enorme inhaalbeweging in. De verschuivingen in woonwensen van kandidaat-kopers tijdens de coronacrisis zijn daar volgens CIB Vlaanderen de belangrijkste verklaring. Zo zien de vastgoedmakelaarssinds corona opvallend veel meer vraag naar woningen met tuin en appartementen met terras. In die zoektocht verlaten kopers steeds vaker de stad en zoeken ze hun toevlucht tot woningen in buitengebieden”, aldus Kristophe Thijs, directeur Communicatie van CIB Vlaanderen. De trend lijkt zich in 2022 gewoon door te zetten, want in de eerste vijf maanden van dit jaar verhuisden al een kleine 10.000 Brusselaars naar Vlaanderen.
De verhuis van Brusselaars naar Vlaanderen is dan ook opvallend groter dan het aantal Vlamingen dat de omgekeerde beweging maakt: het verschil bedraagt meer dan 15.000 verhuisbewegingen. 8.551 Vlamingen kozen in 2021 voor Brussel als nieuwe woonplaats. Sinds 2011 is het aantal 3 augustus 2022 verhuisbewegingen van Vlamingen richting Brussel min of meer constant gebleven, afgezien van een logische daling tijdens het coronajaar 2020.
Vlaanderen trekt aan
Tel je er nog de verhuisbewegingen vanuit Wallonië bij, dan kom je aan meer dan 32.000 landgenoten die zich in Vlaanderen hebben gevestigd. Dat terwijl er iets minder dan 16.000 Vlamingen zijn vertrokken naar de andere gewesten. Er zijn dus ongeveer 16.000 meer Brusselaars en Walen bijgekomen dan er Vlamingen zijn vertrokken. In 2009 was dat verschil ongeveer 6.500.Kijk je naar 2009, dan valt op dat alleen het aantal van de verhuisbewegingen naar Vlaanderen is toegenomen. De uittocht naar Brussel of Wallonië lag in 2021 telkens een heel stuk lager dan negen jaar geleden.
Verklaringen
Één verklaring voor deze trends is er niet. Heel wat factoren dragen ertoe bij:1* Vastgoedkantoren in de Vlaamse Rand rond Brussel wijzen echter steevast op de impact van de prijzen van huizen en appartementen. Die zouden Brusselaars voor de Vlaamse woningmarkt doen kiezen. Recent berekende de krant De Tijd nog dat een Brussels gezin zowat 81% van het inkomen moet besteden aan de afbetaling van een huis met een gemiddelde prijs van 566.000 euro voor een huis. Appartementen zijn er de helft goedkoper, maar blijven in vergelijking met de andere gewesten duur. De inwoners van duurdere gemeenten van het Brussels Gewest (Woluwe, Oudergem, Watermaal-Bosvoorde) zoeken bijvoorbeeld vaak hun toevlucht in de Vlaamse rand net buiten Brussel (Tervuren, Hoeilaar, Sterrebeek, Kraainem) waar ze waar voor hun geld krijgen, met daarbovenop een vlotte verbinding naar de hoofdstad.
2* Ook het effect van corona komt sterk tot uiting in deze cijfers. Een verhuisbeweging kan pas vastgesteld worden minimum 4 maanden na de aankoop. Verhuizen kan pas na het verlijden van de akte. Net na de eerste lockdown in 2020 hebben er vele aankopen in de Vlaamse rand plaatsgevonden. Deze zijn vooral door Brusselaars gebeurd die toen massaal naar woningen met tuin zochten en soms ver boven de vraagprijs boden. Deze zijn pas zichtbaar in de cijfers van 2021.
3* Fiscale factoren spelen eveneens een rol. Naast de peperdure woningprijzen heft het Brusselse gewest ook nog eens de hoogste registratierechten. Zo betaal je in Vlaanderen 3% registratierechten en in Brussel 12,5%. Brussel compenseert dit wel door de zogenaamde abattementen (som waarop geen belasting wordt betaald). Vandaag de dag moet er op de eerste 175.000 euro van de woningprijs geen belasting worden betaald. Vanaf 2023 is dat op de eerste 200.000 euro. “Een positieve evolutie, maar het is de vraag of dat de Brusselse uittocht zal afremmen”, meent Thijs. “De voorbije tien jaar zien we het aantal Brusselaars dat richting Vlaanderen trekt jaar na jaar toenemen. De gewijzigde woonwensen zullen dit mogelijk nog extra stimuleren.”
4* Qua verhuur zien we een zelfde beweging. Vele huurwoningen in de rand zijn veel betaalbaarder dan in de hoofdstad en bieden een beter comfort. En dit net nu de Brusselse regering wat huur betreft met nieuwe wetgeving bezig is die de huurprijzen aan banden zou kunnen leggen, de zogenaamde huurprijsregulering. “Een oplossing die er geen is, want als er dan minder investeerders beleggen om te verhuren in Brussel omwille van een huurprijs die door de overheid aan banden wordt gelegd, zal dat de krapte aan huurwoningen in Brussel enkel maar bestendigen”, benadrukt Thijs.
Tabel: Aantal verhuisbewegingen tussen de gewesten, volgens de cijfers van de FOD Binnenlandse Zaken (2009-2021)
