“Met de loods brengt Natuurpunt ecologische industriebouw en sociale tewerkstelling onder één dak,” zegt Chris Steenwegen, directeur van Natuurpunt. “We zorgen voor meer natuur en voor meer tewerkstelling voor mensen die voorheen moeilijk aan een job geraakten. Twee vliegen in één klap.”
De loods is de uitvalsbasis voor de professionele terreinploegen van Natuur en Landschapszorg, het opleidingsproject voor jongeren van Natuurpunt en Wela (Werken en Leren Antwerpen vzw) en van de vrijwilligers van de plaatselijke Natuurpuntafdeling Antwerpen-Noord. In de toekomst zullen er ook opleidingen over beheer en behoud van natuur doorgaan voor bezoekersgroepen, scholen, vrijwilligers en personeel van Natuurpunt.
Bio-ecologische prefab
Al van bij de planningsfase is resoluut voor een duurzaam en ecologisch concept gekozen. De ontwerpers hebben ruime ervaring in duurzaam bouwen en tekenden een loods waar een minimum aan externe energie nodig is. We kozen voor ecologisch verantwoorde materialen met een zo laag mogelijke klimaatimpact. In plaats van een klassieke metalen constructie is de loods daarom opgebouwd uit massiefhouten prefab-elementen van bio-ecologische materialen, een techniek die nog niet eerder in Vlaanderen is gebruikt bij loodsenbouw. Voor de houtskeletbouw werden duurzaam geproduceerde houtsoorten gebruikt.
Verwarming met zon en hout uit eigen natuurgebieden
De verwarming van de loods gebeurt met hout afkomstig uit de natuurgebieden van Natuurpunt. De broeikasgassen die tijdens de verbranding vrijkomen, worden door de bomen in de natuurgebieden tijdens hun groei weer opgenomen. Zo is de cyclus gesloten. Het opstoken van het hout gebeurt in een vergassingsketel aan 1200°C. Dat zorgt voor een hoog rendement, en een beperkte uitstoot van rook. Voor de productie van het sanitaire warm water kiezen we voor een ruime zonneboiler. Als er niet voldoende zon is zorgt de vergassingsketel voor de naverwarming.
Hergebruik van regenwater
De loods heeft een oppervlakte van 1170 vierkante meter (26m bij 45m). Om zoveel mogelijk regenwater op te vangen voor hergebruik, zijn twee grote ondergrondse citernes van ruim 20.000 liter elk voorzien. Het opgevangen regenwater wordt gebruikt voor het sanitair, de wasmachine en voor het afspuiten van de tractoren, hakselaars en andere machines. Aan de afspuitplaats voor de voertuigen is er een zand- en vetvang die moet voorkomen dat de aarde en de olie van voertuigen in de riolering terechtkomt.
Doorgedreven isolatie met vlokken gerecycleerd papier
De loods werd gebouwd in deelvolumes in functie van de warmtebehoefte.
In de ateliers, de burelen, de vergaderzaal en de sanitaire ruimtes is een hogere warmtevraag. Die ruimtes werden bijzonder goed geïsoleerd. De garage, waar niet permanent gewerkt wordt kreeg enkel een winddichte schil en voor de opslag van de machines volstaat een afdak. Voor de’ isolatie kozen we voor een mantel van cellulosevlokken uit gerecycleerd papier tussen bouwpapier en watervaste celit-platen. De isolatie draagt in winter en zomer bij tot een comfortabel binnenklimaat met een minimum aan bijkomende verwarming. Bij de plaatsing van de isolatie werd erg veel aandacht besteed aan luchtdichtheid. In het geïsoleerde gedeelte zorgt een getrapt ventilatiesysteem voor een gezond binnenklimaat met een minimum aan warmteverliezen.
Oriëntatie van het gebouw voor meer zonne-energie
Bij de inplanting van het gebouw op de site werd rekening gehouden met de oriëntering met het oog op de plaatsing van zonnepanelen op de zuid- of zuidwestzijde van het dak van het gebouw, om te komen tot een zo groot mogelijk rendement. De klassieke dakopbouw werd vervangen door zelfdragende fotovoltaïsche zonnepanelen. Dat is een nieuwe kosten- en materiaalbesparende techniek bij dakconstructies met integratie van zonnepanelen. De loods werd zodanig ontworpen dat een maximum aan daglicht in het atelier en de werkruimtes binnenvalt. Automatisch aan en uitschakelen van de verlichting via bewegingssensoren en meting van lichtintensiteit, gecombineerd met laagenergielampen en lichtrichtende armaturen, moeten het energieverbruik voor de verlichting tot een minimum beperken.
Houtatelier
In het houtatelier worden onder meer weidepoorten en afsluithekken in ecologische houtsoorten gemaakt voor Natuurpunt-gebieden van over heel Vlaanderen en worden de insectenhotels gebouwd.
Sociale tewerkstelling bij Natuur- en Landschapszorg
Voor het beheer van haar natuurgebieden kan Natuurpunt rekenen op duizenden vrijwilligers ondersteund door ruim 250 professionele terreinarbeiders. Een groot deel daarvan werkt bij Natuur- en Landschapszorg, een sociaal bedrijf dat ruim 10 jaar geleden in de schoot van Natuurpunt werd opgericht, dat mensen opleidt tot natuurarbeider.
“In onze kenniseconomie vallen veel mensen uit de boot, bijvoorbeeld omdat ze niet de juiste diploma’s op zak hebben of omdat ze moeite hebben met het ritme dat de maatschappij hen oplegt,” zegt ploegbegeleider Mieke Smolders van Natuur- en Landschapszorg. “Hier kunnen zij opnieuw de draad oppikken en werkervaring opdoen. Daardoor vormt het werk dat ze leveren voor veel natuurarbeiders een springplank naar een gewone job.”
Onze terreinploegen en beheerteams verzetten bergen natuurbeheerwerk wat resulteert in meer biodiversiteit, in meer kleuren en geuren in ons landschap. Winter en zomer, in zonneschijn of regen, alle dagen geven onze arbeiders het beste van zichzelf . Uit respect voor die inzet investeren we graag in
een degelijke werkplek en thuisbasis. Trouw aan onze missie kiezen we voor een duurzaam en klimaatneuraal concept.
Natuur- en Landschapszorg is gespecialiseerd in het uitvoeren van het echte Natuur -en landschapsbeheer en werkt niet enkel voor Natuurpunt. Andere klanten zijn, Agentschap voor Natuur en Bos, het Antwerps Havenbedrijf, gemeentes, bedrijven en particulieren die hun gronden op een meer natuurlijke manier willen beheren.
Gespecialiseerd natuurbeheermateriaal
Om de groeiende oppervlakte natuur efficiënt te kunnen beheren en om het werk fysiek realistisch te maken voor de ploegen en vrijwilligers investeren we bewust in steeds meer gespecialiseerde beheermachines.
Om die machines veilig en duurzaam te kunnen gebruiken voorzien we uiteraard steeds in degelijke opleidingen voor de gebruikers. Goed opgeleide arbeiders binnen het sociaal bedrijf hebben op hun beurt weer meer kansen om door te stromen naar het reguliere arbeidscircuit, en dat blijft uiteindelijk één van de belangrijke objectieven.
Een goede opslagplaats voor dit materieel en een degelijk onderhoudsatelier kan de levensduur van de, dikwijls erg dure machines, aanzienlijk verlengen. In onze loods in Ekeren zal een belangrijk deel van dit machinepark zijn thuisbasis vinden.
