Moreel bedrijfsleiders in de bouw stijgt ondanks tekort aan personeel

De Vereniging der Belgische Aannemers van Grote Bouwwerken (VBA) publiceert de resultaten van haar vijfde jaarlijkse Barometer over het vertrouwen van de aannemers van grote bouwwerken. Die omvat drie luiken: de gezondheidstoestand van de ondernemingen die grote bouwwerken uitvoeren, het vertrouwen van de bedrijfsleiders in de toekomst en een stand van zaken over de toestand van de infrastructuur en de tewerkstelling in de sector.

GEZONDHEIDSTOESTAND VAN DE ONDERNEMINGEN

1 onderneming op 5 noemt situatie zorgwekkend
In het voorjaar werden dan wel veel werven opgestart, de economische situatie van de Belgische ondernemingen die grote bouwwerken uitvoeren is er niet op verbeterd. Eigenlijk gaat het om een inhaalbeweging van werven die de voorbij jaren werden vertraagd of uitgesteld. Vandaag noemen 19% van de ondernemingen hun situatie zorgwekkend; een gelijkaardig cijfer als vorig jaar. Er is een correlatie tussen deze cijfers en de gegevens over de activiteiten van de VBA-leden, want 15% van hen tekenden een gelijkaardige activiteit op als vorig jaar en 11% noteerde een vermindering.

VERTROUWEN VAN DE BEDRIJFSLEIDERS

9 bedrijfsleiders op 10 hebben vertrouwen in de toekomst
Toch kijken 91% van de bedrijfsleiders met vertrouwen tot veel vertrouwen uit naar de perspectieven over een periode van 12 maanden. De helft van de ondernemingen, waarvan de situatie zorgwekkend is, zou hun situatie dus moeten zien verbeteren in 2018.
Ze benadrukken evenwel de problematiek van het grillige verloop van de overheidsinvesteringen. In 2017 liepen de openbare investeringen op tot 2,2% van het BBP, maar dit cijfer ligt lager dan in de andere Europese landen en maakt de opgelopen vertraging van de voorbije jaren niet goed. Net zoals de Nationale Bank deed in haar jaarverslag, pleiten de professionals van de grote bouwwerken voor een investeringsbeleid op lange termijn, waarvan de Belgische economie de vruchten zal plukken.

Het tekort aan gekwalificeerd personeel, de voornaamste bekommernis van de bedrijfsleiders
De directies van de bouwbedrijven maken zich in de eerste plaats zorgen over het tekort aan gekwalificeerd personeel (47%), gevolgd door de prijsconcurrentie (32%), de administratieve last (9%), het gebrek aan overheidsinvesteringen (6%), de sociale dumping en de oneerlijke concurrentie (4%) en het voortbestaan van de ondernemingen (2%).

AANWERVING EN TEWERKSTELLING

Tewerkstelling stijgt met 3,5%
In 2017 hebben de VBA-leden 692 bijkomende mensen aangeworven. Dat brengt het totaal van rechtstreekse arbeidsplaatsen in de sector van de grote bouwwerken op 17.814 mensen in België, een stijging met 3,9% (3,5% bij vergelijkbare gegevens, want de vereniging kreeg er nieuwe leden bij).


92% van de ondernemingen willen aanwerven, maar de meerderheid zal daar niet in slagen
92% van de ondernemingen verklaren dat ze mensen willen aanwerven in 2018, een stijging met 11% tegenover 2017. Toch denken 2/3 van hen dat ze de gezochte kandidaten niet zullen vinden. Een probleem dat jaar na jaar alleen maar toeneemt. De ondernemers schatten dat ze ongeveer 10% van de jobs niet zullen kunnen invullen.
Er is zowel een tekort aan bedienden als aan arbeiders, zoals werfleiders, ingenieurs, technici, BIM-specialisten, IT’ers en geschoolde arbeiders.

PERSPECTIEVEN

De sector van de grote bouwwerken tegenover de digitale uitdagingen
De vereniging peilde bij haar leden naar hun kijk op de toekomst. De voornaamste uitdagingen zijn: de integratie van technologie (BIM, IoT, 3D-printing, drones, sensoren...) voor 42% van hen, de moeilijkheid om gekwalificeerd personeel te vinden voor 31%, het verloren gaan van knowhow voor 12,5%, de evolutie van de sector voor 10% en de sociale dumping voor 4%.
Om beter voorbereid te zijn op de toekomst, opteren de ondernemingen voor een grondige transformatie van hun organisatie (38%), de opleiding van het personeel (34%), de nodige aanpassing van het wettelijke en fiscale kader (13%), het bundelen van de beschikbare middelen (11%) en het consolideren binnen de sector (3%).
Tegenover de steeds sneller evoluerende wereld, benadrukken de bedrijfsleiders het belang van de ontwikkeling van soft skills van op de schoolbanken, zoals aanpassingsvermogen (32%), creativiteit (24%), samenwerking (22%) en communicatie (22%).

Duaal leren bevorderen en informatica integreren om de tewerkstelling van morgen te verzekeren
Het is absoluut noodzakelijk dat scholen en universiteiten leerlingen de competenties aanleren waaraan het land en de sector nood hebben. VBA moedigt het duaal leren aan, zowel voor intellectuele als handenarbeid, en ook de ontwikkeling van technische beroepen met aandacht voor informatica.
Tegen die achtergrond lanceert VBA een oproep naar alle duaal lerende studenten en kandidaat-stagiairs: de ondernemingen in de sector van de grote bouwwerken verwelkomen alle studenten die hun opleiding concreet willen maken en een sector in volle ontwikkeling willen ontdekken (voor een duurtijd van minimum 3 maanden). VBA en haar leden zullen samen hun communicatie uitbouwen om de sector aantrekkelijker te maken.