De schikking met de Nederlandse Spoorwegen over het terugbetalen van subsidie baseerde het departement op een rapport van forensisch accountant KPMG. De NS had daarvoor opdracht gegeven na een eerste aanzet van de aannemers, zo bleek uit de verhoren voor de parlementaire enquêtecommissie.
De aannemers van Strukton en HBW vertegenwoordigd in de Kombinatie Schiphol Spoortunnel (KSS) hadden meteen na de eerste krantenberichten over de fraude rond de bouw van de Schipholtunnel het idee opgevat om een onderzoek te laten doen door een forensisch accountant. Opdrachtgever en moederbedrijf van Strukton, NS, nam het initiatief over en formuleerde de opdracht. Dat verklaarde E. Nikkels, belast met het verstrekken van de onderzoeksopdracht namens de NS en later onderhandelaar over schikkingen met aannemers en subsidieverstrekker Verkeer en Waterstaat.
Het departement vond dat hiermee de zaak goed was opgepakt door de opdrachtgever en ondernam zelf geen stappen, zo verklaarde M. Olman plaatsvervangend directeur-generaal Personenvervoer bij het ministerie en verantwoordelijk voor de onderhandelingen met de NS. De onderhandelingen waren het gevolg van een verschillende interpretatie van de uitkomsten van het rapport van KPMG. “Het was een opluchting dat er geen benadeling was van de Nederlandse Spoorwegen”, verzuchtte Nikkels. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat zag dat anders en constateerde dat de NS geen goede opdrachtgever was. Het had immers volgens KPMG aan toezicht ontbroken en nacalculaties op de deelbestekken hadden niet plaatsgevonden. Daardoor bleven inkoop- en efficiencykortingen onbekend, evenals de oorzaken van de hoge winst op het werk. “Door het krijgen van meer winst en het wegsluizen daarvan, berokken je schade aan je opdrachtgever, omdat deze dan onzichtbaar blijft in de prijsonderhandelingen voor het volgende deelbestek”, verklaarde Olman. Volgens Nikkels was de aannemer echter niet verplicht om in de prijsonderhandelingen het achterste van zijn tong te laten zien. De NS tekende bezwaar aan, ook omdat volgens de opdrachtgever het oordeel alleen was gebaseerd op de hoge winst.
Geen schuld
Het slechte opdrachtgeversschap was reden voor het ministerie om 65 miljoen gulden aan subsidiegelden te vorderen. Onderhandelingen brachten dit bedrag terug tot 50 miljoen en een aantal voorwaarden van de NS. Zo is afgesproken dat de opdrachtgever met de schikking geen schuld bekende, dat de aannemers mee zouden betalen en dat dochter Strukton en HBW niet op de zwarte lijst zouden komen, tenzij nieuwe onregelmatigheden aan het licht zouden komen.
Ook werd afgesproken dat het accepteren van deze overeenkomst afhangt van een schikking met Justitie. Strukton was namelijk in de verkoop gedaan en een plaats op de zwarte lijst zou geen gunstige prijs betekenen. Dat was volgens Olman het grote belang van de spoorwegen om zowel met Justitie als met Verkeer en Waterstaat te schikken. Nikkels zei echter juist te betreuren dat er geen rechter aan te pas was gekomen.
