Lessen uit verleden en toekomst

Visionaire bouwers zijn van alle tijden. Dat is een zekerheid. Minder helder is in hoeverre deze bouwers met visie het wel en wee van de hele bedrijfstak bouw bepalen. Is hun rol uiteindelijk vrijwel onzichtbaar of zetten zij een onuitwisbaar stempel op het heden en daarmee ook op de toekomst van ieders functioneren in de bouw? Voor Kees Slingerland is het als een vaststaand feit dat mensen met visie tot in de verste hoeken van de bouw invloed uitoefenen. De bedrijfstak is hen dank verschuldigd. Het is waardevol dat je af en toe even stil mag staan bij die inbreng.

Zo’n gelegenheid was de viering van het 50-jarig bestaan van Stichting Behartiging Opleidingen Bouwnijverheid. Een gelegenheid die werd aangegrepen om de bestaande tweejaarlijkse BOB-prijs om te dopen in de Jos van der Wiel Prijs.
Deze vooraanstaande bouwondernemer was sinds de jaren vijftig de grote man achter de kader- en managementopleidingen in de uitvoerende bouw. Met recht drukte hij daarmee een onuitwisbaar stempel op de bouw. Net als trouwens zijn collega-ondernemer ing. J.J. van der Wal. Ook zo’n naam die nog altijd doorklinkt en verbonden is aan een prijs ter ere van bouwopleidingen, de vakopleiding wel te verstaan. Zonder hun beider stimulerende rol en vooruitziende blik had de bouw nooit de opleidingen zelf ter hand genomen. Nodig om vakmanschap en kwaliteit alsmede productiviteit en rendement te verbeteren. De bouw profiteert daar nu nog van…
Tegelijkertijd geldt het eerbetoon ook Henk de Pagter, algemeen directeur van Kanters Bouwbedrijf in Barendrecht. Hem viel namelijk de eerste Jos van der Wiel Prijs ten deel, na zeven eerdere edities als BOB-prijs. Deze zijn uitgereikt aan personen en organisaties in de bouw die een stimulerende rol hadden op bouwopleidingen.
In mijn ogen is De Pagter ook zo’n bouwer met visie. Niet alleen vanwege zijn betrokkenheid bij het helpen opleiden van mensen in ontwikkelingslanden, maar tevens door het integreren van een adequaat opleidingbeleid in zijn eigen bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld een modern management ontwikkelingsprogramma voor projectleiders alsmede een op maat gemaakt kaderontwikkelingsprogramma voor uitvoerders en bedrijfsbureau-medewerkers. Het zal ongetwijfeld bijdragen aan het succes van zijn bedrijf. Voorts is hij voorvechter geweest van een innovatief driejarig Trainee Programma Bouw onder auspiciën van het toenmalige VGBouw Platform Zuid-Holland. Het zijn slechts enkele voorbeelden die aangeven dat een goede visie op bedrijfsvoering meer is dan het kijken naar omzet, winst en innoverende bouwtechnieken. Het zijn tenslotte de ménsen die het moeten doen.
Bijzonder gecharmeerd ben ik van het thema van het jongste Kanters-jaarverslag: ‘Opleiding in de bouw; wie leert er van mórgen?’ De Pagter verklapte dat hij in het verleden enkele jaren werkzaam is geweest voor NV Bataafse Aannemingsmaatschappij, waar Van der Wiel de scepter zwaaide.
In die korte tijd heeft hij ontzettend veel van hem geleerd, mede dankzij een project in Duitsland dat De Pagter als jong bedrijfsleider moest helpen oplossen. Lessen van anderen. En lessen uit het verleden. Op zich zijn dat al lastige opgaven. Leren wij als bouw genoeg van onze voorgangers en van onze fouten uit het verleden? Hoe staat het werkelijk met de kennisoverdracht in de bouw, behalve dat wij het als opleidingsinstituut dagelijks in de praktijk brengen?
Maar dan ook nog lessen van mórgen? Opleiden gebaseerd op ontwikkelingen en op visies welke kant wij met ons allen op moeten? Leren van de toekomst is absoluut mogelijk, meent ook De Pagter, omdat je goed kunt schatten hoe je bedrijf er over vijf jaar voor staat. Je kunt immers vrij nauwkeurig de opbouw van je personeelsbestand schetsen. Vooruitzien dus. De bouw zou moeten regeren.

Surplus
Dat zal de opgave worden. Niet alleen leren van hetgeen achter ons ligt, maar ook alvast leren van morgen. Daarvoor heb je strategische visies nodig. Het zal u niet verbazen dat wij ons in de aanloop naar ons 50-jarig bestaan hebben afgevraagd: hoe nu verder? Er komen veranderingen, simpelweg omdat de bouw gaat veranderen. Van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd.
Reden om als opleidinginstituut nóg beter te anticiperen op de toekomst en pro-actief de opleidingsbehoefte van de markt (mensen én bedrijven) in te vullen. Wij leren van die markt en wij leren de markt. Lessen over en weer. Het principe van leren van elkaar zal gelukkig altijd recht overeind blijven. Juist in de bouw. Gesteund door mensen met visie, die ons helpen ook van morgen te leren. Dat is een dankbaar surplus op de lessen uit het verleden.