Schrijnwerkerijen veroorzaken doorgaan slechts weinig milieuhinder. Toch moeten ook zij de 1.400 pagina’s van het Vlarem (Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning) doorworstelen om te weten welke maatregelen op hen van toepassing zijn. De overheid wou dit beperken tot een pakket van 60 pagina’s integrale voorwaarden. Na een grondige analyse zijn de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) en de Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers tot het besluit gekomen dat de integrale milieuvoorwaarden in hun huidige vorm de administratieve complexiteit en de rechtsonzekerheid nog zullen verhogen in plaats van ze te verminderen.
Schrijnwerkerijen vormen een homogene groep van kleinschalige bedrijven die doorgaans slechts weinig milieuhinder veroorzaken. Het leek een ideale bedrijfstak om een proefproject rond integrale milieuvoorwaarden op te starten. De integrale voorwaarden zouden naar Nederlands model een pakket op maat van de bedrijfstak worden, in dit geval op maat van de houtbewerkingsbedrijven. De schrijnwerkerijen zouden daardoor niet langer in het Vlarem moeten proberen te achterhalen tot welke ‘klasse’ zij behoren, welke ‘rubrieken’ daarop van toepassing zijn en welke voorwaarden voor hen gelden.
Het was de bedoeling via integrale milieuvoorwaarden tot een eenvoudige en gebruiksvriendelijke wet- en regelgeving te komen die tot meer rechtszekerheid en rechtsgelijkheid en tot een efficiëntere handhaving moest leiden, zonder dat de milieuvoorwaarden als dusdanig zouden worden afgezwakt. Maar bij de concrete uitwerking van het pakket van integrale milieuvoorwaarden voor de schrijnwerkerijen zijn deze uitgangsprincipes sterk in het gedrang gekomen.
Vooreerst heerst er onduidelijkheid over het precieze toepassingsgebied. Zo zou het systeem van integrale voorwaarden niet gelden voor bedrijven in de ‘onmiddellijke nabijheid’ van speciale beschermingszones, zoals de vogel- en habitatrichtlijngebieden. Maar dit begrip wordt niet nader omschreven. Zal daarvoor een perimeter van 200 meter worden gehanteerd, of van 700 meter, of komen er uiteenlopende perimeters naargelang van het gebied. En wat als die perimeter nadien wordt gewijzigd? De VCB heeft kunnen berekenen dat bij een perimeter van 700 meter maar liefst 16% van de industrie- en bedrijventerreinen met vogel- en habitatrichtlijngebieden overlapt.
Overgangsbepalingen
Integrale milieuvoorwaarden zijn niet zomaar een kopie van de Vlarem-verplichtingen. Het is namelijk de bedoeling om bij het pakket van integrale milieuvoorwaarden meer nog dan bij het Vlarem rekening te houden met de best beschikbare milieutechnieken in de sector. Vandaar dat er ruime overgangstermijnen en -bepalingen moeten zijn voor schrijnwerkerijen die in het regime van de integrale milieuvoorwaarden terechtkomen. Maar in het voorliggende pakket zullen de integrale milieuvoorwaarden al in voege treden amper 10 dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad en is er geen sprake van overgangsbepalingen.
Er bestaan al evenmin overgangsbepalingen voor schrijnwerkerijen die niet meer onder het systeem van de integrale milieuvoorwaarden vallen en terug onder het Vlarem ressorteren. In een woongebied volstaat bijvoorbeeld de uitbreiding van de totaal geïnstalleerde drijfkracht bij een schrijnwerkerij van 100 tot 110 kW om weer van het ene in het andere regime terecht te komen. Bij deze omschakeling is het cruciaal dat schrijnwerkerijen die al jaren actief zijn, niet opnieuw worden beschouwd als een nieuwe inrichting in het kader van het Vlarem. Vooral voor de talrijke zonevreemde bedrijven zou dit de doodsteek kunnen betekenen.
Volgens de VCB en de Vlaamse Schrijnwerkers mag een vereenvoudiging geen aanleiding geven tot strengere procedures en voorwaarden. Met het voorliggende ontwerp van integrale milieuvoorwaarden blijkt dit in bepaalde gevallen wel het geval te zijn. Zo zullen er bij de integrale milieuvoorwaarden in tegenstelling tot het Vlarem geen ondergrenzen bestaan, waardoor bepaalde inrichtingen sneller meldingsplichtig worden. Het bestaan van twee systemen met voorwaarden (het Vlarem versus de integrale milieuvoorwaarden) mag evenmin aanleiding geven tot tegenstrijdigheden of tot een ongelijk niveau van beoordeling.
Alhoewel de VCB en de Vlaamse Schrijnwerkers kunnen instemmen met het algemeen principe van de integrale milieuvoorwaarden, hebben zij fundamentele bedenkingen bij de manier waarop dit principe in het voorliggende besluit werd toegepast. Zij hebben hun bezwaren overgemaakt aan de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen en aan de Mina-raad. In hun advies hebben deze adviesorganen er bij de Vlaamse regering op aangedrongen het ontwerpbesluit niet onverkort toe te passen. Eerst moeten er meer waarborgen komen voor de betrokken bedrijven. De VCB en de Vlaamse Schrijnwerkers denken er juist eender over.
Intussen hebben de Vlaamse Schrijnwerkers niet op de integrale milieuvoorwaarden gewacht om hun leden ertoe aan te moedigen een preventief milieubeleid te voeren. hebben zij een overzicht opgesteld van al de milieuwetten en –regels die voor schrijnwerkerijen van toepassing zijn. Dit overzicht is consulteerbaar op de website www.timmeraanmilieu.be.
