Geschiedenis en toekomst van de hoogbouw staan vanaf zaterdag centraal bij de tentoonstelling '20 jaar Wolkenkrabbers in Nederland'. De Stichting Hoogbouw stelde een expositie en filmprogramma samen wegens haar 20-jarig bestaan.
Niet geheel toevallig is de expositie in Rotterdam, de stad die de afgelopen jaren door onder meer de realisatie van het kantoorgebouw van Nationale Nederlanden (151 meter), de Millenniumtoren (131 meter) en het World Port Center (130 meter) het imago 'de wolkenkrabbersstad van Nederland' verwierf.
Voormalig wethouder J. Laan, vice-voorzitter van de Stichting Hoogbouw, herinnerde er zaterdag bij de opening van de expositie aan dat Rotterdam destijds argwanend aankeek tegen hoogbouw.
"Ik volgde Hans Mentinck op als wethouder en die stelde dat de Shell-toren aan het Hofplein wat hem betreft de laatste erectie van het grootkapitaal was in de stad." Laan is genuanceerder. "Volgens mij willen steden hoogbouw om te laten zien dat ze een goede economie hebben."
Hoogbouw is inmiddels zo geaccepteerd dat de Stichting Hoogbouw zich volgens architect Carl Weeber, een van de oprichters, zou kunnen opheffen. De stichting ziet het echter als haar taak nu meer aandacht te geven aan zaken als inpassing van hoogbouw in de bestaande omgeving en architectuur. Mooie voorbeelden daarvan zijn de twee torens die in Den Haag boven de Utrechtsebaan zijn gebouwd, de Malietoren en de Haagse Poort, aldus J. Klerks van de stichting.
Het zaterdag tot beste wolkenkrabber van Nederland uitgeroepen gebouw van Nationale Nederlanden is niet de eerste blikvanger van Rotterdam. Al in 1898 kwamen toeristen naar de stad om het hoogste kantoorgebouw van het Europese vasteland te bezichtigen. Toen was dat het Witte huis, van 42 meter hoog waarin ze met een lift naar het dak konden. Later kwam daar de Euromast (185 meter) bij.
Dat de grenzen sindsdien zijn verlegd, is te zien aan de skyline van Rotterdam. Op de Kop van Zuid is inmiddels de bouw van de ongeveer 140 meter hoge toren Montevideo in volle gang. Klerks typeerde het gebouw als woonwolkenkrabber. Niet alleen de hoogte van gebouwen verandert, ook de oude namen als flat of woontoren worden vervangen.
Aan weerszijden van Montevideo, met luxe appartementen, winkels, kantoren en horeca, worden plannen gemaakt voor nog vier woonwolkenkrabbers: twee 'twin-towers' evenhoog als Montevideo. Op de Wilhelminapier, nabij de Erasmusbrug, staan al het 124 meter hoge World Port Center (2001) en het in 2000 opgeleverde KPN-gebouw dat ruim 100 meter hoog is. De van oudsher bekende locaties Hotel New York en Café Rotterdam vallen hierbij qua hoogte in het niet, maar hebben door hun ligging aan de Maas nog steeds veel aantrekkingskracht.
Nog meer de lucht in gaan de plannen voor de zogeheten Coolsingeltoren die op de plek van het oude Luxor-theater moet verrijzen. Het ongeveer 187 meter hoge pand was oorspronkelijk bedoeld als kantoortoren, maar inmiddels wordt bezien of er ook woningen in kunnen komen. Het complex in het hart van de stad moet verder een theaterzaal, winkels en horeca krijgen.
Het ooit door ontwerpbureau Alsop & Stormer gemaakte masterplan om bij het Centraal Station en het Hofplein super hoogbouw (tot maximaal 250 meter) te realiseren, is inmiddels van de baan. Burgemeester en wethouders vonden de plannen te grootschalig en te kostbaar en richtten zich vooralsnog vooral op de opknapbeurt van het station en het verbeteren van de vervoersstromen nabij CS.
Maar zo hoog bouwen kan op zich wel, aldus Klerks. "Er is nergens een maximale hoogte voorgeschreven. De omgeving van het Hofplein is een heel mooie locatie, het is alleen wachten tot de economie wat aantrekt."
- Bouw & Wonen Partners:
