Gemeenten zetten liquiditeit bouwbedrijven onder druk

Gemeenten eisen bij aanbesteding van projecten steeds vaker onnodig hoge zekerheden van hun contractpartijen. Dit zorgt ervoor dat veel ontwikkelende bouwers de liquiditeit die zij willen aanwenden voor ontwikkeling, moeten reserveren zonder het te kunnen gebruiken. Deze ‘zekerheden’ werken echter contraproductief: bedrijven kunnen niet investeren en lopen dus inkomsten mis, waardoor ze juist kwetsbaarder worden en sneller in financiële problemen kunnen komen. NVB vraagt in een brief aan alle gemeenteraadsfracties dergelijke praktijken in hun eigen gemeente aan de kaak te stellen.

NVB constateert dat de behoefte aan nieuw gebouwde voorraad nog steeds aanwezig is. Zowel naar nieuwe woningen als naar bijvoorbeeld nieuwe scholen en zorginstellingen is vraag. Door de nieuwe werkelijkheid zit de uitdaging er echter in, deze bouwopgave met minder kapitaal te realiseren. Hierbij valt op dat gemeenten uit zelfbescherming van marktpartijen steeds zwaardere eisen stellen, zoals hoge bankgaranties en onvoorwaardelijke bereidheidverklaringen. Hiermee proberen zij zich tegen mogelijke financiële risico’s in te dekken.

NVB vindt deze handelswijze onwenselijk. “Er wordt op deze manier onnodig veel kapitaal ‘op de reservebank’ geplaatst, waardoor het geld niet elders geïnvesteerd kan worden. Dit beperkt de liquiditeit, werkt kostenverhogend en maakt de onderneming als het ware vleugellam”, aldus NVB-voorzitter Johan Groen in de brief aan de gemeenteraadsfracties.

In de brief wijst NVB er op dat er betere alternatieven denkbaar zijn dan het eenvoudigweg vasthouden aan strenge zekerheden die ondernemers in de knel brengen. Zo kan bijvoorbeeld een simpele afbouwgarantie aan de gemeente worden afgegeven, die net zo veel, of zelfs meer zekerheid biedt aan de gemeente. Ook kunnen lopende garanties soms van de werkmaatschappij naar de moedermaatschappij worden verplaatst, waardoor bij de werkmaatschappij weer ruimte ontstaat, of kan een ondernemer als zekerheid een hypotheekrecht op onverkochte voorraad afgeven. “Er blijken in de praktijk vaak creatieve mogelijkheden genoeg te zijn, die dezelfde veiligheid aan de gemeente verzekeren, maar die niet zo verlammend en verstikkend voor het bouwbedrijfsleven uitpakken”, aldus Groen. Hij roept de gemeenteraadsfracties op binnen hun gemeente te strenge eisen aan marktpartijen ter discussie te stellen.