Duaal leren in bouwonderwijs stijgt, maar onvoldoende voor personeelstekort

Het duaal leren in het bouwberoepsonderwijs telt dit jaar 293 leerlingen. Dat is een positieve trend, aangezien dat systeem in 2016 een start kende met 13 leerlingen. Intussen staan er 2.146 erkende bouwbedrijven klaar om duale leerlingen op te leiden met ervaren mentoren. In overleg met de schoolleerkracht voorzien zij een deel van de opleiding op de werkvloer. Jongeren leren on the job en werkgevers kunnen zo zelf personeel opleiden en aanwerven. Maar de instroom van jongeren in de bouw blijft te beperkt om het tekort aan arbeidskrachten op te lossen. Daarom vraagt Embuild Vlaanderen om de dynamische knelpuntenlijst ook open te stellen voor de zware knelpuntberoepen in de bouw. Die lijst wordt elke drie jaar hernieuwd en maakt het makkelijker om werknemers uit niet EU-landen aan te werven op de eigen payroll.

Bouwbedrijven engageren zich voor duaal leren

Het duaal leren in het bouwberoepsonderwijs telt dit jaar 293 leerlingen. Daarmee gaat duaal leren traag maar zeker in stijgende lijn, maar het aandeel blijft te beperkt ten aanzien van het totaal aantal leerlingen in het secundair bouwonderwijs. Momenteel hebben 2.146 unieke bouwondernemingen een erkenning én dus een stageplaats om leerlingen uit het secundair onderwijs op te leiden. Die bedrijven hebben hiervoor intussen ook bijna 2.600 mentoren aangesteld. Die capaciteit kan veel meer leerlingen aan die kiezen voor duaal leren in de bouw.

In het schooljaar 2021-2022 werden er over alle sectoren heen in totaal 11.907 erkenningsaanvragen ingediend. De meeste aanvragen, bijna 17%, werden ingediend door bouwbedrijven: 1.981. De bouwopleiding ‘Medewerker ruwbouw duaal’ telt het grootste aantal erkende ondernemingen: 357. In totaal zijn er voor de bouw 93 verschillende duale opleidingen met minstens één onderneming erkend in het schooljaar 2021-2022. Die grote spreiding verklaart waarom de bouw wel het hoogst aantal erkenningen en overeenkomsten kent van alle sectoren, maar nergens in een top 10 voorkomt.

Mentoren als sluitstuk voor duaal leren

Erkende ondernemingen engageren zich om mentoren aan te stellen en te begeleiden, die op haar of zijn beurt de jongere opleidt op de werkvloer. Zo hebben in het afgelopen schooljaar 494 mentoren een mentoropleiding gevolgd bij een lokale Embuild of andere opleidingsinstelling. Een mentor is een ervaren medewerker in het bouwbedrijf. Vanaf de erkenning dient hij binnen de 6 maanden de mentoropleiding verplicht gevolgd hebben. De mentor zal een deel van de opleiding overnemen en vaardigheden op de werkvloer aanleren. Hij vervult dus de taak van de leerkracht voor het aanleren van bepaalde competenties. Dat vergt een goede coördinatie tussen de school en het bouwbedrijf en een goede afstemming tussen de vakleerkracht en de mentor. De werkgever ziet zijn productiviteitsverlies voor een deel gecompenseerd in een vermindering van de patronale RSZ-bijdragen voor de leerling en de mentor en een stagebonus. Bouwopleidingsfonds Constructiv ondersteunt de werkgever zowel in de aanvraag en voorbereiding als tijdens de opleiding zelf.

"Leerlingen in de duale bouwrichtingen leren ook werken met 3D-tekenpakketten en gebruiken digitale technologieën zoals GPS en digitale meettoestellen. De bouwsector kampt nog met een verouderd imago, maar onze leerlingen al op de schoolbanken snel in contact met nieuwe technologieën en digitale toepassingen”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.

Krapte op de bouwarbeidsmarkt

De instroom van jongeren via duaal leren in de bouwbedrijven blijft momenteel te beperkt om het tekort aan arbeidskrachten op te lossen. Embuild Vlaanderen vraagt dan ook om de dynamische knelpuntenlijst te verruimen met de zware knelpuntberoepen uit de bouw zodat het voor bouwbedrijven eenvoudiger wordt werknemers uit niet EU-landen aan te werven op de eigen payroll.

Lees ook:

• Bijna 1 op 3 vacatures in de bouw blijft openstaan
• Aantal openstaande vacatures in de bouw blijft toenemen ondanks globale daling
• Duaal leren waardevol voor bouwsector
• Steeds meer hoogopgeleiden nodig maar hogere bouwopleidingen in dalende lijn