Maar vooral de teneur die lijkt te suggereren dat de sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) geen zonnepanelen zouden ‘willen’ leggen en een duwtje in de rug nodig hebben vanuit de Vlaamse overheid om dit toch te doen is niet juist. Het is net door het ontbreken van het nodige regelgevende kader vanuit de Vlaamse overheid is dat minstens 20.000 gezinnen in sociaal wonen nog geen zonnepanelen hebben.
Het split-incentive model van de sector
‘Momenteel maakt de regelgeving het niet mogelijk om de investering in zonnepanelen – toch enkele duizenden euro’s per woning - te recupereren, zelfs niet gedeeltelijk’, zegt Björn Mallants, directeur van VVH. ‘De kostprijs wordt gedragen door de SHM, de ‘winst’ is voor de huurder. Dit zonder een verhoging in de huurprijs.’Dat is natuurlijk geen model waarin de sector op grote schaal investeert in zonnepanelen. Zeker niet aangezien de financiële situatie van de sector sowieso al zeer penibel is. Elk nieuwbouw- en renovatieproject is verlieslatend. Het is gewoon geen optie om dat tekort groter te maken.
Vandaar dat VVH begin 2016 het ‘split-incentive’ model lanceerde om investeringen in zonnepanelen – maar ook andere energiebesparende maatregelen - mogelijk te maken. Hiervoor voortbouwend op buitenlandse voorbeelden maar ook op bijvoorbeeld reeds bestaande ESCO-formules in eigen land. Concreet wordt de investering betaald door een deel van de bespaarde energiekost. Hierdoor is de operatie niet verlieslatend voor de SHM. Wat overblijft is winst voor de huurder.
‘We hebben dat het triple win systeem genoemd, omdat het winst is voor huurder, verhuurder en de hele samenleving in de vorm van duurzaamheid’, aldus Mallants.
20.000 woningen op korte termijn
In de zomer van 2016 inventariseerde VVH het potentieel. Minstens 20.000 woningen zouden op korte termijn uitgerust kunnen worden met zonnepanelen zonder al te veel moeite. ‘Korte termijn, dat is in dit geval binnen het jaar. Ze hadden er dus al kunnen liggen als het regelgevend kader was aangepast’, stipt de directeur van VVH aan.VVH heeft dit bepleit op de kabinetten van minister Homans en Tommelein. Dit werd ook meegegeven aan het Vlaams Parlement in het kader van een adviesvraag aan de Vlaamse Woonraad over duurzaamheid. Zowel binnen de sector als met buitenlandse collega’s is hierover veel van gedachte gewisseld. Het split-incentive idee is meegenomen in de klimaatresolutie van het Vlaams Parlement en staat al twee jaar in de beleidsbrief van de minister van Wonen.
‘VVH had zich zelfs al voorbereid om hiervoor een grote groepsaankoop op poten te zetten’, vult Mallants nog aan.
Waar blijft de regelgeving?
Het is dan ook verbazend dat de aanpassing van de regelgeving nog altijd niet klaar is. Een aanpassing aan de Vlaamse Wooncode is namelijk nodig om dit te kunnen doen. Die lijst in detail op welke kosten kunnen doorgerekend worden aan de sociale huurder. En de doorrekening van investeringen in duurzame energie – in functie van de besparing op de energiefactuur – staat daar nu eenmaal niet in.‘Het is toch ontstellend dat deze simpele aanpassing, die anderhalf jaar geleden gelanceerd is - en opgenomen als model in de klimaatresolutie van het Vlaams Parlement en in de beleidsbrieven van de minister van Wonen – nog steeds niet rond is. Waar blijft de regelgeving?’, vraagt Björn Mallants zich af.
Voor nieuwbouw is de regelgeving overigens recent op vraag van de sector wel aangepast. Maar het grote potentieel en de grote besparing ligt natuurlijk in het bestaande patrimonium. En daar kunnen de SHM’s nog steeds niet wat bijvoorbeeld private actoren wel kunnen – ook in sociaal wonen!
‘Nogmaals, dit model is een win-win-win - een triple win - voor alle betrokkenen. De Vlaamse regering heeft de sleutel zelf in handen om op korte termijn een groot aantal sociale woningen met zonnepanelen uit te rusten. Een kleine aanpassing aan de regelgeving volstaat. Veel onderzoek is daar allemaal niet voor nodig, de modellen zijn gekend, de zonneatlas is in gebruik, de besparing kan je berekenen, woningen bouwen en renoveren is onze kernexpertise,… Waar wacht men nog op?’, besluit Mallants.
