FNV Bouw & Infra gaat met werkgevers het gesprek aan over werken bij wateroverlast en in de hitte. Dat is de conclusie uit een enquête onder leden en op bouwplaatsen. Niet minder dan 85% van de mensen die de vragenlijst invulden, wil dat de bond 'met werkgevers een regeling afspreekt voor werken in de hitte'. Een soortgelijke afspraak over wateroverlast vindt 82% van belang. Want 59% kon niet in de schaduw werken en 73% kreeg geen extra drinken tijdens een hittegolf. Ook ploegt 44% regelmatig en 50% soms door de modder, waarbij slepen met materiaal over een onbegaanbaar terrein de bouw extra zwaar maakt. "We bedenken van alles tegen tillen, maar simpele maatregelen ontbreken om de bouwplaats prettig te houden. Dáár voelt niemand zich verantwoordelijk voor. Coördinatie ontbreekt en elke werkgever denkt dat zíjn mensen er toch maar kort werken", aldus regiobestuurder Hans Crombeen van FNV Bouw & Infra tijdens de presentatie van de enquêteresultaten.
Vorige week gaf de cao dakdekkers het goede voorbeeld: daar is afgesproken dat deskundigen een advies uitbrengen welke maatregelen voorkómen dat werknemers in de zinderende hitte boven op een dak werken. FNV Bouw & Infra wil in de gehele bouwnijverheid deze discussie aanzwengelen. Dat zal gebeuren in de aanloop naar de volgende cao-onderhandelingen, begin volgend jaar, maar ook in de discussie over een arbocatalogus. Ook bij wegwerkzaamheden lopen de temperaturen snel op. De machinist op de asfalteermachine zit in een open cabine bovenop kokend heet asfalt. Een temperatuur van meer dan 50 graden is dan in de zomer geen uitzondering.
59% niet in de schaduw
Het baart FNV Bouw & Infra niet alleen zorgen dat maar liefst 73% van de geënquêteerde werknemers van zijn werkgever tijdens extreme hitte géén extra drinken kreeg. Ook kreeg maar 41% de gelegenheid om in de schaduw te werken, tegen 59% niet. Van de geënquêteerden werkte 68% de laatste jaren 'vaak bij veel te hoge temperaturen', 32% niet. Daarvoor hanteert de FNV een aantal vuistregels. Bij zeer intensief werk zijn al maatregelen nodig bij 23 graden; is er een voelbare luchtstroom, dan bij 25 graden. Intensief werk is bij een voelbare luchtstroom nog mogelijk tot 26 graden, bij stilstaande lucht tot 25 graden. De grens voor licht werk ligt bij 28 graden. En bij 30 graden zijn ook maatregelen nodig voor zittend kantoorwerk. Ook voor de uitvoerder in de keet moeten dus goede afspraken worden gemaakt. Oplossingen zijn soms simpel: tijdens een hittegolf enkele jaren geleden noemde FNV Bouw & Infra al eens het voorbeeld van een straatmakersbedrijf dat een partytent had opgezet zodat de straatmakers in de schaduw konden werken.
Slechts 6% nooit wateroverlast
De 1042 enquêtes die ingevuld bij de bond binnenkwamen, staan voor een veelvoud van bouwvakkers: veel formulieren werden collectief ingevuld na een discussie in de schaftkeet met medewerkers van FNV Bouw & Infra. Onrustbarend is het cijfer dat slechts 6% nooit last heeft van wateroverlast. Voor 50% is het soms een probleem; voor 44% vaak. Klachten hierover nemen werkgevers inmiddels gelukkig sneller serieus (59%), maar er is altijd nog 41% van de ondervraagden waar dat niet het geval is. FNV Bouw & Infra gaat nog meer bekendheid geven aan de 'checklist wateroverlast' (PDF) die in de bedrijfstak is ontwikkeld. Nu gebruikte 9% van de ondervraagde bouwvakkers deze lijst, dat moeten er meer worden, want 49% is met het bestaan van de lijst onbekend. Ook wil de bond dat de checklist een officiële status krijgt, zodat werknemers er rechten aan kunnen ontlenen.
Onwetendheid over vorst
Met de presentatie van de enquêteresultaten sluit FNV Bouw & Infra de voorlichting over vorstverlet af. Bouwvakkers kregen informatie over hun rechten bij vorst. In de nieuwe regeling, die nu twee jaar bestaat, is de positie van werknemers versterkt: de werkgever moet doorbetalen en er mag niemand ontslagen worden. Wel kan de werkgever voor vervangend werk zorgen. Verder is er het Garantiefonds van de bonden, dat doorbetaling van het loon garandeert als de werkgever in gebreke blijft. Overigens is dit fonds nog niet aangesproken: de afgelopen winters waren zacht.
Met speciale ploegen voorlichters bezocht FNV Bouw & Infra sinds november zo'n 1500 bouwketen met in totaal rond de 17.000 werknemers. Deze info-promoteams waren overal welkom en kregen een gastvrij onthaal, van Delfzijl tot Middelburg en van Den Helder tot Maastricht. In ongeveer een derde van de keten kwamen ook vragen over wateroverlast en hitte aan de orde. "We zijn veel onwetendheid tegengekomen", zegt regiobestuurder Hans van den Wijngaard, coördinator van deze voorlichting in regio Noordwest. "Al jaren bestaan er geen 9 dagen eigen risico meer, maar dat begrip leidt een eigen leven. Sommige bedrijven trekken er de onzinnige conclusie uit dat werknemers altijd de eerste negen vorstdagen gewoon moeten doorbuffelen, hoe koud het ook is. Verder kwamen de teams het misverstand tegen dat bouwvakkers in de zomer meer uren kunnen maken om die tijdens vorst op eigen kosten op te maken. Ook dat klopt niet." Maar door de tweede achtereenvolgende zachte winter bleven conflicten uit: "Slechts in 9% van de keten waar we geweest zijn, was bemiddeling nodig tussen werknemers en werkgever."
Resultaten enquête 'Wat een water/Wat een hitte' (pdf)
- Bouw & Wonen Partners:
