Aanpak voorsteden vormt kern boek Europan 7

Hoe maak je van verloederende voorsteden weer duurzame stadswijken? Die vraag is op vele manieren te beantwoorden, zo bewijzen de 2100 inzenders van Europan 7, de internationale architectuur- en stedenbouwwedstrijd. In een onlangs verschenen boek worden de 119 winnende projecten getoond.

In zijn inleiding op het boek neemt Didier Rebois, secretaris-generaal Europan, duidelijk stelling: “Het toenemend gebruik van de auto, de ontwikkeling van grote winkelcentra langs de stadsrand, de toename van het aantal vermaakscomplexen en de uitbreiding van industriegebieden lijken onverbiddelijk te leiden tot het model van de ‘verstrooide’ stad.”

Om er vervolgens de vraag bij te stellen: “Hoe kan die verstrooide stad worden getransformeerd tot een duurzame stad, gebaseerd op de huidige sociale en culturele wensen?” Aldus verklaart hij de thematiek die werd gekozen voor de gerenommeerde internationale architectuur- en stedenbouwwedstrijd.

Europan 7 wil het denken bij jonge architecten, stedenbouwkundigen, planologen, etcetera aanmoedigen over nieuwe typologieën, over veranderbaarheid van ruimte en over stedenbouwkundige complexiteit.

Je zou zeggen dat Nederlanders daarmee wel ervaring hebben. Zo gezien is het eigenlijk teleurstellend dat slechts vier Nederlandse projecten in het boek zijn opgenomen. De projecten zijn te vinden in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Hengelo en het gaat in alle gevallen min of meer om een herstructuringsopgave. Pleister op de wonde is, dat twee van de vijf artikelen in het engelstalige boek van Nederlandse oorsprong zijn. De Amsterdamse architect en winnaar in Europan 3 Burton Hamfelt (S333) schrijft over mobiliteit, Nathalie de Vries (MVRDV) gaat in op de “teloorgang van de straat”.

Immers, vroeger konden woningen probleemloos aan de straat grenzen, die daarmee een directe sociale functie vervulde. Door de intrede van de auto is de straat steeds meer een anoniem gebied geworden, een transportzone. Bij de invulling van onze (voor)steden heeft dat grote effecten, zowel op de stedenbouwkundige invulling als op de vorm en indeling van wijken en

Uit het boek van Europan 7 blijkt dat jonge architecten hebben getracht om voor locaties in 67 steden verdeeld over negentien landen een antwoord te formuleren op de uitdaging de voorsteden weer ‘leefbaar’ te maken. Het boek van 336 pagina’s beschrijft 119 projecten, verdeeld over zes hoofdstukken. De projecten zijn, gedetailleerder, ook nog eens te bekijken via de bijgesloten cd-rom.

Wie door alle 119 projecten bladert ziet uiteraard verschillen in opvattingen tussen architecten en stedenbouwkundigen uit de verschillende landen. Maar meer nog valt op, dat ze in beeldtaal steeds meer naar elkaar toe groeien. Projecten uit Finland, Italië of Slowakije lijken in dat opzicht uitwisselbaar. Je zou bijna gaan denken dat er een Europese architectuurstroming aan het ontstaan is.