Circulair bouwen leidt tot nieuwe verdienmodellen in bouwsector

Circulair bouwen biedt nieuwe kansen voor de Nederlandse bouwsector. Het leidt tot betere milieuprestaties van gebouwen en biedt nieuwe verdienmodellen voor bedrijven. De milieueffecten van de bestaande sector zijn enorm. Zo is de bouwsector goed voor 37 procent van de totale afvalstroom in Nederland en is de productie van bouwmaterialen verantwoordelijk voor 5 procent van de nationale CO2-uitstoot. De recycling van bouw- en sloopafval is verre van optimaal en de terugwinning van grondstoffen en materialen niet rendabel. Een overgang naar circulair bouwen kan uitkomst bieden, maar vraagt om een radicaal andere inrichting dan de bestaande lineaire bouwketen. Dit concluderen ABN AMRO en Circle Economy in het rapport ‘Circulair Bouwen’, dat vandaag is gepubliceerd.

Milieu-impact bouwsector vraagt om anders bouwen

Hoewel 95 procent van het Nederlandse bouw- en sloopafval een nieuwe bestemming krijgt, is de recycling hiervan volgens ABN AMRO suboptimaal. Het overgrote deel bestaat uit steenachtig puin dat in wegen wordt verwerkt, wat zeer energie-intensief is. De grootste milieu-impact van de sector wordt veroorzaakt door de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, die 96 procent bedraagt. De gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor 45 procent van het totale energieverbruik in Nederland. Ook zorgen bouwafval, vervuiling, geluidsoverlast en schadelijke emissies als gevolg van zwaar transport voor negatieve milieueffecten.

Circulair bouwen leidt tot verschuiving eigendomsmodellen

Een circulaire bouwsector kenmerkt zich door een levenscyclus-benadering. Hierbij worden gebouwen ontworpen om de levensduur te optimaliseren. Ook bieden ze ruimte voor wisselende functies en kunnen ze worden aangepast. In de gebruiksfase wordt uitsluitend gebruikgemaakt van hernieuwbare hulpbronnen. De impact die de productie van bouwmaterialen heeft, gaat aanzienlijk omlaag, doordat hoogwaardige recycling van componenten en grondstoffen die vrijkomen in de laatste levensfase een groot aandeel krijgt. Aan de basis van een circulair ingerichte keten staat een ander eigendomsmodel. Grondstoffen worden niet langer verkocht aan ontwikkelaars en het eindresultaat niet langer aan een eigenaar. Een consortium levert hiervoor in de plaats behuizing voor wonen of werken als dienst, waarbij grondstoffen eigendom van de producent blijven. Al met al biedt circulair bouwen de mogelijkheid om meer toegevoegde waarde te realiseren tegen lagere kosten. Zo worden onder meer energiekosten bespaard door materialen hoogwaardig te hergebruiken.

Geleidelijke overgang van lineair naar circulair bouwen

“De overgang van een lineaire naar een circulaire bouw- en sloopsector zal niet van de ene op de andere dag verlopen. Hierbij geven de koplopers de bouwsector van de toekomst vorm. Circulair bouwen zal voor hen nieuwe verdienmogelijkheden creëren. Dat betekent wel dat de bestaande, gefragmenteerde bouwketen moet worden omgevormd tot een geolied consortium van partijen die met elkaar samenwerken. Deze nieuwe bouwketen is gebaseerd op een integrale levenscyclus-benadering. Dit lifecycle-denken resulteert in een betere planning, kostenbesparingen en verantwoorde materiaalkeuzes”, vertelt Annemijn Fokkelman, Sector Banker Bouw van ABN AMRO. “Ook levert technologische vooruitgang hierbij goede resultaten op. Zo zorgen ontwikkelingen op het gebied van Smart-bouwen, BIM en materiaalpaspoorten voor betere milieuprestaties, efficiëntere bouwprocessen en meer inzicht in de herkomst van materialen.”