Warmte/kracht-koppeling (WKK) kan binnen enkele jaren de HR-ketel in woningen vervangen.
De industrie beproeft daarvoor kleinere systemen met een elektrisch vermogen van minder dan 5 kilowatt. Dat betoogde ir. M. van Gastel van adviesbureau Cogen Projects op een bijeenkomst tijdens de beurs Ecotech in de Amsterdamse RAI. WKK-systemen werken met behulp van een Stirlingmotor, een gasmotor of met een brandstofcel.
De markt biedt momenteel al WKK-installaties met gasmotoren. Die leveren een elektrisch vermogen van meer dan 5 kilowatt en zijn daarmee te groot voor huishoudens. Temeer omdat het elektrisch rendement met zo’n 20 procent volgens Van Gastel wat laag is en het thermische rendement nogal hoog. Binnen nu en twee jaar komen twee systemen met een Stirlingmotor op de markt. Die geven een elektrisch vermogen van 1 kilowatt bij een elektrisch rendement van 10 tot 20 procent. De Gasunie beproeft momenteel een systeem dat met een gasmotor een elektrisch vermogen van 1 kilowatt opwekt. Ook daarvan zou binnen twee jaar een handelsuitvoering kunnen komen.
Brandstofcel
Ketelfabrikant Vaillant geeft binnenkort ruime aandacht aan een installatie met een brandstofcel. Van Gastel noemt het elektrisch vermogen van 5 kilowatt welbeschouwd te groot voor een huishouden. Het systeem levert een elektrisch rendement van 30 tot 40 procent. Een grootschaliger marktintroductie valt pas over minstens twee jaar te verwachten. Installaties met een elektrisch vermogen van 1 kilowatt en een elektrisch rendement van 20 procent zijn pas over een jaar of tien te verwachten.
Van Gastel noemt een WKK-installatie een vervanger van een HR-ketel. De meerkosten van zo’n systeem zijn niet onaanzienlijk. De meerinvestering voor een gasmotor en een Stirlingmotor bedraagt 1150 euro; die voor een brandstofcel 1600 euro. Vergeleken met een HR-ketel vergt het extra onderhoud van een gasmotor en een brandstofcel respectievelijk 45 en 35 euro. Een Stirlingmotor vraagt daarentegen geen extra onderhoud.
Milieubederf
Een woning verbruikt jaarlijks gemiddeld 3200 kilowatt aan elektriciteit en een hoeveelheid warmte die overeenkomt met 1800 kubieke meter aardgas. Een WKK-installatie rendeert in de berekening van Van Gastel vanaf een gemiddelde warmtevraag. Tegelijk vermindert het systeem het milieubederf. In Nederland komen zo’n 2 miljoen woningen, waarvan 1 miljoen in de huursector, in aanmerking voor WKK. Eenmaal geïnstalleerd reduceren de installaties jaarlijks met elkaar de uitstoot van koolstofdioxyde met ruim 1,5 miljoen ton. Die resultaten komen evenwel niet zonder hulp van de overheid tot stand. Die kan bijvoorbeeld de keuze voor een WKK-systeem bevorderen via de energieprestatienorm en financieel belonen door de energiebelasting op gas te schrappen. Van de energiebedrijven verwacht Van Gastel weinig: door de liberalisering verdwijnt naar verwacht de vergoeding voor teveel opgewekte elektriciteit die op het net wordt gezet.
