Algemeen

Zwartwerk vormt bedreiging voor Vlaamse Schilders

De Vlaamse schilderssector heeft zwaar te leiden onder de lage prijzen die deze ondernemers voor hun werk kunnen vragen. Het zwartwerk viert hoogtij, het aantal bijberoepers stijgt en sinds 1 mei is er de concurrentie van de schildersbedrijven en werknemers uit de nieuwe EU-landen. Dit blijkt uit een enquête van BOUWUNIE, de Unie van het KMO Bouwbedrijf, bij een representatief staal van 200 Vlaamse schildersbedrijven (KMO’s en zelfstandigen). Om deze problematiek in de sector aan te pakken is een actie op verschillende fronten nodig. Hierbij is vooral de aanpak van het zwartwerk prioritair. BOUWUNIE Schilders-Decorateurs vraagt in dit kader een verlaging van de loonlasten, het mogelijk maken van zaterdagwerk, het beperken van werken in bijberoep in tijd, en een harde aanpak van buitenlandse schijnzelfstandigen.

Het meest opvallendste resultaat dat uit de schildersenquête naar voor komt is het probleem van de negatieve prijzenspiraal waarmee deze ondernemingen geconfronteerd worden. Quasi alle ondervraagde bedrijven vinden dat deze prijzen te laag liggen, wat een serieuze bedreiging vormt voor de sector. Een belangrijke oorzaak van deze lage prijzen is de moordende concurrentie die de schildersbedrijven ondervinden vanuit het zwarte (49%) en het grijze circuit (33%, vooral van bijberoepers).

Een eerste aandachtspunt is de kloof tussen het nettoloon dat een arbeider voor een legaal overuur kan krijgen en wat hij in het zwart voor een overuur vraagt. Deze is te groot. 95 % van de ondervraagde Schilders-Decorateurs wil een betaalbare regeling voor overuren. Daarom pleit BOUWUNIE voor een zeer beperkte forfaitaire patronale bijdrage en een eveneens beperkte en bevrijdende sociale en fiscale bijdrage voor de werknemer. De betaalbare overuren dienen ook gecombineerd te worden met de afschaffing van het verbod op zaterdagwerk. 81 % van de ondervraagde schilders vindt dat het mogelijk moet zijn om ook op zaterdag te werken. 76% van de schildersbedrijven krijgt deze vraag trouwens regelmatig vanwege zijn klanten. Momenteel overtreedt een regulier bouwbedrijf dat werkt op zaterdag echter in de meeste gevallen de arbeidswet. Uiteraard dient aan zaterdagwerk een aantal voorwaarden gekoppeld te worden die de vrije keuze van werknemers om al dan niet overuren te presteren garanderen en die ook garanties inhouden ten aanzien van elke mogelijke vorm van misbruik.

Het statuut van bijberoeper wordt al te vaak misbruikt om zwartwerk te “legaliseren”. Daarnaast kunnen bijberoepers door het gunstige regime tegen een lagere kostprijs presteren. 68% van de ondervraagden is dan ook voorstander van het beperken in de tijd van de mogelijkheid om het schildersberoep in bijberoep uit te oefenen.

Met de uitbreiding van de Europese Unie dienen de schilders ook rekening te houden met bijkomende concurrentie op de markt. Vooral de voltooiingbedrijven (waartoe de schilders behoren) hebben binnen de bouwsector het meeste last van deze oneerlijke concurrentie. Deze wordt veroorzaakt door de lagere lonen en arbeidsvoorwaarden waaraan Centraal- en Oost-Europese bedrijven en zelfstandigen hier werken. BOUWUNIE schilders-decorateurs vraagt een gecoördineerde aanpak van dit probleem. Deze bestaat erin dat het enerzijds mogelijk moet gemaakt worden op een legale en te controleren manier met potentiële werknemers uit Oost-Europa hier werken uit te voeren. Het is immers een illusie dat deze werknemers uit ons land kunnen gehouden worden. Anderzijds moeten meer gerichte controles op deze buitenlandse werknemers en/of schijnzelfstandigen uitgevoerd worden.

Verder blijken uit de enquête ook nog de toegenomen zorg voor veiligheid op de werven en het milieu en de vraag naar meer kwalitatieve schildersopleidingen. 92% van de ondervraagde bedrijven vindt een bijzondere aandacht voor veiligheid op de werven belangrijk en 2/3 is overtuigd van het nut van de veiligheidscoördinator (mist de administratieve rompslomp wordt ingeperkt).

Slechts 13% van de bedrijven past de consumentonvriendelijke techniek van het “achterlaten van het afval bij de klant” toe. Vijf jaar geleden gebeurde dit nog bij meer dan 1/3 van de schildersbedrijven.

38% van de ondervraagden stelt problemen te hebben met het vinden van vakbekwaam personeel. Dit probleem is volgens 14% de laatste tijd nog verergerd. Daarom vraagt BOUWUNIE Schilders-Decorateurs ook de opwaardering van de schildersopleiding. Dit kan door de opleiding in het beroepsonderwijs te herwaarderen en tevens te voorzien in een schildersopleiding op het niveau van het technisch onderwijs.
Build for Life