Zwarte kas gebruikelijk in de bouw

De Raad van Bestuur van de Kombinatie Schipholspoortunnel deed niets tegen de ‘zwarte kas’, die werd gevuld met verkoop van restmateriaal, omdat dit volgens voorzitter Nagtegaal een oud gebruik is in de bouw.

De KSS bestond naast HBW NS-dochter Strukton. De zwarte kas werd gebruikt voor betalingen van vakantiewerkers, overwerk en fooitjes. “Je kocht wel eens een haring, of een barbecue.
Het was een extraatje”, verklaarde K. Reitsma, algemeen directeur van KSS en senior-projectmanager van Strukton. Hij was ook degene die voor eigen gebruik een keuken en een schuifpui boekte op het werk en later terugstortte in de kas om de btw niet te hoeven betalen. Een vloer voor de schoonheidssalon van zijn ex-vrouw boekte hij op dezelfde wijze, maar betaalde hij terug met btw met achterlating van de factuur.
Nadat klokkenluider Zinhagel melding maakte van deze uitgaven, heeft de raad van bestuur een stevig gesprek gevoerd met Reitsma en hem vergeven. De bewering van KPMG Forensic dat de kas uit 200.000 gulden zou bestaan, spreken de verhoorden tegen. “Dat bedrag is niet door KPMG vastgesteld, maar gegist. Het was hooguit een paar duizend gulden”, volgens B. Nagtegaal. Reitsma hield het bij duizend à vijftienhonderd gulden per jaar.
Beheerder van de zwarte kas, administrateur B. Schenk legde de schuld voor het betalen van zwart werk uit de kas bij de organisatie. “De personeelsfunctionaris van 125 gulden per uur wilde niet komen voor een vakantiewerker van een tientje per uur om het papierwerk in orde te maken”, verklaart hij. Overigens heeft de fiscus hiervoor een boete opgelegd aan KSS. De zwarte kas is in 1996 opgeheven, de overzichten zijn toen vernietigd.

Valse facturen
Rond de Schipholspoortunnel zijn 189 facturen gestuurd van dochter- en zustermaatschappijen van HBW en Strukton naar de combinatie. Schenk verklaarde dat de valse facturen in het project gemakkelijk herkenbaar waren, door omschrijvingen en weinig achterliggende papieren.
Reitsma verklaarde dat hij de omschrijving verzon. De rekeningen werden uitgeschreven om de winst eerder en op gelijke schaal uit te keren aan de partners HBW en Strukton. Volgens Schenk was de reden hiervoor zijn melding van een telefoontje van de accountant van de NS, die de overzichten van de combinatie met winsten zag.
J. Koelman, lid van de werkcommissie van KSS, verklaarde dat het hier om de accountant van dochter Strukton van de NS ging en dat die ook tegenover de moeder geheimhouding had. Nagtegaal: “We beduvelden er niemand mee, het is een broekzak vestzakverhaal.”
Valsheid in geschrifte was volgens Reitsma niet gepleegd. Hij zag het meer als schuiven van posten en als volstrekt legaal. Schenk kreeg van het hoofdkantoor een bedrag door waarvoor valse rekeningen moesten komen. Hij ging dan bellen met moeders en dochters in wisselende samenstelling, afhankelijk van de posten met de grootste winst. Daar werden de rekeningen op geboekt. “De hoofden boekhouding wisten ervan. Zij waren op de hoogte gesteld door hun raad van bestuur”, verklaarde hij.
In 1996 kwam ook hieraan een eind. “Het stopte omdat Reitsma er een beetje warrig van werd”, verklaarde Koelman, de opdrachtgever van de naar zijn zeggen 160 valse facturen. Zijn verklaring was om de winst binnen zijn onderdeel te houden en te voorkomen dat de winst overging naar de Holding, omdat KSS en combinatie betrof. Volgens hem ging het met een normale overboeking naar de groep en kon hij het boekhoudkundig niet meer terugkrijgen.