Woningnood bij kwetsbare huishoudens vergt aanpak zonder taboes

Vandaag heeft De Tijd bericht dat de laagste huurprijzen het snelst stijgen. Embuild Vlaanderen beklemtoont dat een kwalitatieve woningnood en inelasticiteit van de woningmarkt aan de basis liggen. Vooral het lagere segment en de kwetsbare huishoudens zijn hiervan de dupe. Alleen meer sociale woningbouw zal die problematiek niet oplossen. Aangezien het tempo dat die gebouwd worden de wachtlijsten al jarenlang niet kan volgen. Daarom dienen alle partners hun taboes overboord te gooien. En volop in te zetten op nieuwe formules die leiden tot meer woningen voor kwetsbare huishoudens. Daarbij kan ook de private sector een cruciale rol spelen als aanbieder van betaalbare woningen.

Er zijn 182.000 wachtenden voor u

De laatste zes jaar is het aanbod van de sociale huisvestingsmaatschappijen jaarlijks gemiddeld met 1.650 woningen gestegen. De sociale verhuurkantoren vullen dit jaarlijks gemiddeld aan met 770 woningen. Tegen dat tempo is de huidige wachtlijst na 2100 weggewerkt. Om de meer dan 182.000 huishoudens op de wachtlijsten binnen de 12 jaar of tegen 2034 van een geschikt woning te voorzien, dient het aanbod van betaalbare woningen met minstens 15.000 per jaar toe te nemen. Dat kan niet zonder alle zeilen bij te zetten en de private sector ten volle in te schakelen.

Aanbod kan vraag niet volgen

Bij Embuild Vlaanderen willen we geen eeuw wachten om huishoudens van een geschikte en betaalbare woning te voorzien. Maar in ons land is de woningmarkt inelastisch. Daarmee bedoelen we dat het aanbod de vraag onvoldoende volgt. Vooral kwetsbare huishoudens zijn daarvan de dupe. Hoe minder geschikte woningen voor gezinnen in een bepaalde regio, hoe meer concurrentie tussen huishoudens op de woningmarkt. Woningnood is eveneens een kwalitatief vraagstuk. Huishoudens in West-Vlaanderen zijn niet geholpen met meer woningaanbod in Limburg. Een gezin met kinderen uit Oost-Vlaanderen dat een eengezinswoning zoekt met een tuin, heeft vermoedelijk geen baat bij een flat in de rand van Brussel. Een goed functionerende woningmarkt sluit aan op de vraag van huishoudens. Niet omgekeerd.

En bestaande woningen simpelweg transfereren van de private naar de sociale huurmarkt biedt geen duurzame oplossing. Dat verlaagt het aanbod van woningen uit het lagere prijssegment van de private huurmarkt en doet daar de prijzen nog meer stijgen. Gezinnen die net niet in aanmerking komen voor een sociale woning worden zo verdrongen en vinden geen geschikte woning meer. Globaal zijn er immers 300.000 woningen extra nodig om de groei aan huishoudens tegen 2040 bij te benen.

“Een eerste goede stap is het systeem van geconventioneerd huren. Hierbij kunnen private initiatiefnemers op vrijwillige basis een subsidie of lening krijgen om kwaliteitsvolle, energiezuinige en betaalbare huurwoningen te realiseren. In ruil hiervoor zet de investeerder de huurprijs lager dan de marktprijs in functie van kwetsbare huishoudens. Zo kunnen zij op hun beurt sneller dan vandaag een energiezuinige woning verwerven”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen.

Lees ook:

• Het aanbod bepaalt de (stijgende) woningprijzen
• Half Holland dakloos: verhalen achter de woningnood
• Alleen meer aanbod kan perfecte storm op woningmarkt afwenden
• Bouwshift mag woningen niet nodeloos duurder maken