Weet waarom je schildert

Waarom verven we hout? Een vraag die we onszelf niet vaak stellen. We kopen meestal gewoon een kleurtje dat we mooi vinden en gaan maar smeren. En juist daar gaat het heel vaak fout. Wil je nou echt een goede laag verf aanbrengen, dan is het belangrijk dat je je afvraagt wat de verflaag voor je moet doen.

Verf gebruiken we ter bescherming en verfraaiing van bijvoorbeeld hout. Maar waar beschermen we dan tegen? Binnen beschermen we het hout tegen stoten en krassen en buiten tegen weersinvloeden zoals zon, regen, dauw en dampvorm. Deze invloeden kunnen het hout namelijk verkleuren of in het ergste geval gaat het er van rotten. Zowel voor binnen als voor buiten heb je ruime keus uit verschillende kleuren om je houtwerk te verfraaien.

Maar welke soorten verf, geschikt voor hout, zijn er eigenlijk? Ik ga altijd uit van twee hoofdgroepen, namelijk de lakken en de beitsen. Bij lak denken de meeste mensen aan een transparante verf. Maar dat is niet zo, want lakken zijn dekkende hoog- en zijdeglans alkyd- en acrylverven. Beitsen zijn meestal transparant, dat wil zeggen dat je de houtstructuur blijft zien. Maar ze zijn er tegenwoordig ook in dekkende uitvoeringen.

Lak en beits
Het grootste verschil tussen lak en beits is dat je bij lak meestal een grondverf nodig hebt en bij beits niet. Daarnaast is lak vochtafsluitend en beits vochtregulerend.

Laat me gelijk even een misverstand uit de wereld helpen: Het is niet zo dat een beits dieper in het hout trekt. Als je een stuk hout zonder grondverf in de lak zet, dan trekt die er dieper in dan een beits. Dat heeft als gevolg dat het langer duurt totdat het droog is en daarnaast krijg je een onregelmatige laagdikte. Daarom is gronden zo belangrijk bij het schilderen met lakverf. Grondverf zorgt voor een goede hechting tussen het hout en de laklaag, het heft de sterke zuiging van het hout op en het vult de houtnerf en kleine oneffenheden op. Dat laatste houdt weer in dat je een gladder eindresultaat krijgt.

De schilder heeft het vaak over verfsystemen. Daarmee bedoelt hij dat hij voor zowel de grondlaag als de afwerklaag dezelfde soort lak of beits gebruikt. Dus bijvoorbeeld een acryl grondverf op een acryl lakverf. Weet je nou niet uit welk systeem de vorige verflaag bestaat, dan is het verstandig om het geschilderde hout helemaal kaal te maken en met een nieuw verfsysteem te beginnen. Dit geeft het mooiste eindresultaat.

Maar hoe bouw je een goede laklaag op? Laten we van de meest ideale ondergrond uitgaan: een kaal stuk hout met een vochtigheidsgraad die ligt tussen 14 en 17 procent. In de bouwmarkt zijn speciale vochtmeters verkrijgbaar en te huur. Eerst moet je het hout goed ontvetten met thinner of een ammoniakoplossing.

Goed schuren
Daarna goed schuren. Dit is niet om het hout glad te maken, maar juist om het op te ruwen voor een betere hechting. Gebruik nooit een korrel fijner dan 180, want daarmee maak je het oppervlak te glad. Zet vervolgens het hout in de grondverf. Binnen is één laag voldoende, maar buiten moet je minimaal 2 lagen aanbrengen.

Na het gronden kan je beschadigingen gaan repareren. Voor dit repareren gebruik je een plamuur of een vuller, maar daar ga ik in een andere rubriek dieper op in. Na het repareren, moet je altijd opnieuw gronden. Als je niet gerepareerd hebt, dan schuur je de grondlaag eerst licht op (weer max. korrel 180) en dan kan je de eerste laklaag aanbrengen. Je hebt minimaal 2 laklagen nodig. Voor een mooi glad eindresultaat mag je de eerste laag 5% verdunnen. Dit doe je met water of terpentine, afhankelijk van het verfsysteem dat je gebruikt.

Let op: Tussen de nieuwe verflagen moet je altijd licht opschuren voor een betere hechting.