Elk jaar publiceert VBA de gezondheidstoestand van de grote Belgische bouwaannemers via onze jaarlijkse barometer. De ondernemingen gingen goed met de uitdagingen van de COVID-19-crisis om, door zich aan te passen: 58% van hen beschouwt de eigen gezondheidstoestand als goed en 53% heeft een beter gevuld orderboek (de gevolgen van de oorlog in Oekraïne werden nog niet in rekening gebracht bij het uitvoeren van de studie).
Maar tegelijk blijven de talentschaarste, de prijsstijgingen van de materialen en de kwaliteit van de lastenboeken de werking van de ondernemingen sterk afremmen. 45% van de bedrijfsleiders wil in de komende 12 maanden aanwerven en 49% zou moeten aanwerven maar vindt geen geschikte medewerkers. Bijna 78% oordeelt dat de aangeworven werknemers onvoldoende opgeleid en geschoold zijn. Deze elementen hebben een negatieve impact op het algemene vertrouwensklimaat.
De duurzame ontwikkeling is ten slotte een absolute prioriteit voor de bedrijfsleiders van de grote bouwaannemers: veiligheid, welzijn op het werk, goed bestuur, milieu en klimaat en duurzame bouw zijn enkele van de domeinen waarin de grote bouwaannemers hun maatschappelijke en bedrijfsverantwoordelijkheid opnemen in samenspel met alle stakeholders van het bouwproces.
De talentschaarste
Tal sectoren kampen met een tekort aan arbeidskrachten. De bouw noteert vandaag ruim 20.000 vacatures. Het vaak onterecht imago van de bouw, opleidingen die onvoldoende afgestemd zijn op de behoeften van de ondernemingen en de tanende populariteit van technische beroepen zijn de voornaamste oorzaken.De bouw lanceerde onlangs een grote ‘De bouw kijkt verder’-imagocampagne, terwijl VBA reeds in 2019 haar ‘More Than Building’-campagne (www.morethanbuilding.be) lanceerde, om de aantrekkelijkheid in de verf te zetten. De focus ligt op de grote veelzijdigheid en de vele jobkansen dat door de grote bouwaannemers wordt aangeboden.
Vandaag gaat VBA een stap verder met de oprichting van ConstruLab, een specifiek opleidingscentrum op maat van de behoeften van haar leden. In een eerste fase zal het centrum opleidingen verzorgen voor de 6 meest gezochte profielen (waaronder bekister, metser, wegenwerker…). ConstruLab verwelkomt in de komende maanden de eerste leerlingen, met een gegarandeerde job voor wie zijn certificaat behaalt.
Duurzame ontwikkeling in het hart van onze strategie
De grote bouwaannemers vervullen een sleutelrol in de duurzame transitie van de sector. Op basis van de Duurzame OntwikkelingsDoelstellingen van de Verenigde Naties, bepaalde VBA vijf prioritaire krachtlijnen: het milieu, be a great place to work, bouwen voor de toekomst, de bevoorradingsketen en goed bestuur. Er lopen reeds enkele initiatieven, vooral op het vlak van de milieu-impact, maar ook van de veiligheid, het welzijn op het werk en de diversiteit.Zo voerde VBA in samenwerking met de drie Gewesten de CO2 prestatieladder in, om de inspanningen van de ondernemingen om hun CO2-uitstoot te beperken, in een stroomversnelling te brengen.
Het opstellen van evenwichtige contracten
Evenwichtige contractuele relaties komen alsmaar moelijker tot stand. Nochtans vormen duidelijke afspraken tussen alle stakeholders van het bouwproces, waarbij iedereen zijn specifieke verantwoordelijkheden opneemt, de beste garantie voor het welslagen van een project. VBA stelt een tool (de standaard takenlijst) ter beschikking van alle betrokkenen, zodat zij vanaf de eerste gesprekken afspraken kunnen maken over ieders risico.De prijsstijging van de materialen
De prijzen van de grondstoffen zijn spectaculair gestegen sinds de COVID-crisis, en de oorlog in Oekraïne drijft ze nog verder op. De impact op de bouwsector is bijzonder groot (+30% van januari 2021 tot heden). Niet alleen de prijzen zorgen voor spanningen. De levertermijnen zijn ook langer, en opnieuw versterkt de oorlog in Oekraïne dat effect aanzienlijk.De situatie is dus moeilijk en noopt klanten en grote bouwaannemers om samen oplossingen te formuleren. Ze mag de klanten geenszins ontmoedigen om hun projecten af te werken, omdat uitstel altijd een kostprijs heeft (budgettair zoals voor de energiefactuur, maar ook omdat men pas later kan genieten van een renovatie of aankoop) en omdat niemand weet wat de toekomst brengt.
Bovendien moeten de overheden meer dan ooit blijven investeren. Zij werkten namelijk herstelplannen uit om de economie te ondersteunen na de sanitaire crisis. Die economie voelt nu de impact van de oorlog in Oekraïne. Het is dus van het grootste belang dat de overheden hun herstelplannen uitvoeren.
