Badkamers

Tadelakt en leem in badkamer

Tadelakt en leem in badkamer
Bent u ze ook zo zat die eeuwige tegels op de badkamerwand en wilt u eens wat anders? Misschien is leemstuc of tadelakt iets voor u. Tadelakt is bijvoorbeeld heel geschikt voor natte ruimtes zoals de douche. Leemstuc kan op de andere wanden aangebracht worden. Maar wat is nu precies tadelakt en hoe brengt u leemstuc aan. We gingen te rade bij de man die leem denkt, ermee leeft en er niet over uitgesproken raakt.

Garl Giskes, oorspronkelijk uit Duitsland, woont en werkt tegenwoordig in Amsterdam. Zijn passie voor leem begon toen hij 21 jaar was en Djenné zag. Geen schone dame, maar een stad in Mali in West-Afrika. Wereldberoemd om zijn lemen moskee en leemarchitectuur. Op zijn latere reizen door andere landen heeft hij vaak bij primitieve mensen in hun leemhuizen gelogeerd. Sindsdien heeft leem hem niet meer losgelaten. Eind 1980 brengt hij zijn eigen vinding Tierrafino op de markt. Een leemstuc met kleur.

Giskes: "Deze leemstuc is alleen geschikt voor muren die niet met grote hoeveelheden water in aanraking komen zoals in de douche. Het voordeel van leem is dat het dertig keer zo veel zuurstof uitademt als baksteen en honderd keer zo veel als beton. Leem neemt bovendien dertig keer meer vocht op dan 'gewoon' stucwerk. Zo zullen spiegels in badkamers veel minder snel beslaan. De grondstoffen zijn organisch en milieuvriendelijk en worden uit de diepe aardlagen van Europese klei- en zandgroeven gewonnen. Het is qua sterkte echter te vergelijken met de kalkmortelstuc."

Carl Giskes met op de achtergond voorbeelden van zijn uitvinding Tierrafino leemstuc.

"Een ander voordeel van leemstuc is dat het al gekleurd is. Je hoeft het na het stuken niet nog eens te schilderen. En de prijs van het product valt reuze mee, zo'n zes euro per vierkante meter." Tierrafino is er in zes standaardkleuren die onderling te mengen zijn tot elke gewenste tint. De grijze varianten lijken net op beton, voor een moderne uitstraling. Neem je echter oker of ijzeroxideachtig rood, dan benader je de oosterse sfeer. Leemstuc heeft een fluweelachtige uitstraling, maar voeg je er parelmoer aan toe dat krijg je al naar gelang het gebruik meer glans. Of zelfs stro, dat een natuureffect geeft. "Als je al eens hebt gestuukt, is leemstuc goed zelf aan te brengen", volgens Giskes. "Heb je het echter nog nooit gedaan, dan kun je het beter aan de vakman over laten. Voor mensen die toch in het diepe willen, raad ik aan eerst een proefstukje te maken. Lukt dat, begin dan met de kleinste muur en werk vandaar verder. Een beschadiging later is makkelijk weg te werken." De kleur kan ook makkelijk veranderd worden met Tierrafino-poeder. Op een natte spons sprenkelen en de muur ermee inwrijven. Wil je weer een 'gewone' gestuukte muur, dan kan de leemstuc met latex worden overgeschilderd. Eerst een verdunde laag, want anders kan de stuc oplossen.

Een andere passie van Giskes is tadelakt. Oorspronkelijk uit Marokko, maar in de jaren '60 door hippies naar hier gebracht. Het is een waterdichte stuc op basis van kalk, die binnen en buiten toepasbaar is. Giskes: " Uitermate geschikt voor natte ruimtes zoals de douche. Zelfs wasbakken en baden worden ermee gemaakt. Oorspronkelijk werd tadelakt al duizenden jaren geleden in Marokko gebruikt om daken en andere delen van het huis waterdicht te maken. Maar door de jaren heen werd en wordt het overal in huis gebruikt."

Het procédé is als volgt. De pleister wordt ongeveer 5 mm dik aangebracht op een ruwe ondergrond van bijvoorbeeld cementmortel. De dag erna wordt het oppervlak met een speciale halfedelsteen met vlakke kant net zolang geschuurd tot een gladde ondergrond ontstaat. Daarna wordt het oppervlak ingewreven met een soort zeep op basis van olijven om de muur waterdicht te krijgen. Tadelakt is keihard en lijkt wel een geglazuurde tegel, met dien verstande dat je niet meer hoeft te voegen. Er gaan echter wel veel uren zitten in het opbrengen, schuren en inzepen. En daar het beter door een vakman gedaan kan worden en het een heel proces is om de ingrediënten naar Nederland te halen, is tadelakt niet echt goedkoop. Zo'n dertig euro per vierkante meter exclusief aanbrengen.

Giskes: "Maar het is een prachtig product dat overal in huis toepasbaar is, ook door de mooie kleuren. Het is echter niet echt geschikt voor zwaar belopen ruimtes, hoewel, als het tadelakt beschadigd is, heeft het ook weer z'n charmes. Wel waarschuw ik mensen altijd dat het iets totaal anders is dan een betegelde badkamer. Tadelakt is een natuurproduct dat onderhevig is aan invloeden van buitenaf. Het oogt dus niet zo spic en span als een normale badkamer. Maar ben je van dat laatste niet zo gecharmeerd, dan is tadelakt de ideale aankleding voor je badkamer. Maar natuurlijk ook voor de keuken en zelfs je zwembad."