Circulair Beton?
Circulair beton maakt gebruik van gerecycleerde of secundaire materialen, in plaats van uitsluitend nieuwe grondstoffen. Ook kunnen alternatieve bindmiddelen en vulstoffen worden toegepast om de ecologische voetafdruk van beton te verkleinen. Het concept is erop gericht de levensduur van het materiaal te verlengen en betoncomponenten later opnieuw te kunnen gebruiken, waardoor de bouwsector duurzaam en milieuvriendelijker kan werken."Het is mogelijk om de embodied carbon (CO₂) van een gebouw met minstens 10% te verminderen door de betonvloeren uit te voeren met circulair beton," aldus Jeroen Vrijders van Buildwise. "In België zijn al verschillende projecten gerealiseerd waarin circulair beton succesvol is toegepast, zowel in woonwijken als bij infrastructuurprojecten. Het marktpotentieel is groot. De Belgische bouw heeft een hoge recyclagegraad van bouwmaterialen, en initiatieven zoals het Vlaams Betonakkoord werken aan het wegnemen van normatieve en economische obstakels."
"Innovatie is dé sleutel tot duurzaamheid, productiviteit en dus welvaart. Dat geldt voor bedrijven, maar evenzeer voor de overheid", zegt Vlaams minister-president Matthias Diependaele. "Bij de renovatie van onze overheidsgebouwen op het Martelaarsplein gebruikten we onder meer circulair beton, een hoogwaardig materiaal met een lange levensduur dat volledig hergebruikt kan worden. Op deze manier draagt de Vlaamse overheid ook bij aan een productievere, competitievere en duurzamere bouwsector."
"Een innovatieve bouwsector is een sector die circulair bouwt. Niet alleen om zijn ecologische voetafdruk te verlagen, maar ook omdat circulariteit een structurele hefboom is voor een sterke bouw en een weerbaar Vlaanderen. Heel wat grondstoffen zijn energie-intensief, maar ook onderhevig aan geopolitieke verhoudingen, die de bevoorrading kwetsbaar maken. Circulair bouwen biedt een goed antwoord. Dat gaat van hergebruik, urban mining en recyclage tot modulaire bouwtechnieken, nieuwe materialen en ontwerpprincipes", besluit Caroline Deiteren van Embuild Vlaanderen.
Resultaten van het project
Het Living Lab heeft de afgelopen drie jaar met alle relevante actoren in de sector het aanbod van circulair beton aanzienlijk toegankelijker gemaakt door nieuwe certificatiemogelijkheden, de aanpassing van normen en technische ondersteuning. Zo werd de betonnorm uitgebreid en startte de ontwikkeling van een norm voor cementloos geopolymeerbeton. Om de praktijk vooruit te helpen, werd de kwaliteit van menggranulaten verbeterd, zodat betongranulaat terug in beton kan worden gebruikt. Een overzichtskaart van alle aanbieders hiervan, net als een praktijkgids, werden ontwikkeld. Vijf ambitieuze pilootprojecten werden uitgevoerd, en geven het inspirerende voorbeeld voor de sector.Om circulaire innovaties sneller ingang te doen vinden, werden instrumenten ontwikkeld die de kloof tussen innovatie en certificatie verkleinen. Het Innovatief Beton Attest en het innovatie-attest van COPRO & Procertus laten producenten toe hun circulaire betonmengsels gecontroleerd en sneller op de markt brengen. Tegelijk engageren grote systeemspelers zich om circulaire oplossingen structureel te verankeren. Zo passen opdrachtgevers hun standaardbestekken aan, worden cementloze toepassingen onderzocht voor bredere invoering en werkt de sector aan een collectieve aanpak voor EPD's van beton, cruciaal voor objectieve vergelijkingen en aanbestedingen.
Het project heeft een sterk ecosysteem gecreëerd dat samenwerking en kennisuitwisseling in de sector structureel versterkt. Via een online community met 200 leden uit de volledige bouwketen vonden zes themasessies en meer dan 700 één-op-één ontmoetingen plaats. Dit platform maakt het vandaag eenvoudig om partners te vinden, expertise te delen en concrete toepassingen van circulair beton in projecten op te starten. Het vormt zo een duurzaam netwerk dat de opschaling van circulaire betonoplossingen blijvend ondersteunt.
Een gesmaakt slotevenement!
De ruim 150 deelnemers aan het slotevent in Zaventem kregen een inspirerende inkijk in drie jaar onderzoek, innovatie en praktijkervaring. Tijdens de demomarkt maakten zij van dichtbij kennis met de nieuwste circulaire betontoepassingen, waaronder cementloze chapes en demonteerbare betonblokken. De plenaire sessie bracht vervolgens de meest opvallende resultaten samen: van nieuwe oplossingen voor kwaliteitsborging en inzichten in milieu-impact tot praktische tools die opdrachtgevers en producenten meteen kunnen inzetten.In een panelgesprek deelden vertegenwoordigers van onder meer Colruyt Group, het Facilitair Bedrijf, ILVO, Strabag en Furnibo hun leerlessen uit de verschillende pilootprojecten. Ze benadrukten hoe circulair beton vandaag al in concrete bouwprojecten wordt toegepast en welke stappen cruciaal waren om technische en organisatorische barrières te overwinnen. Het programma werd afgerond met een toekomstgericht debat waarin toonaangevende spelers uit de sector bespraken welke acties nu nodig zijn om circulair beton op grote schaal te verankeren.
