Voor het aanbrengen van de riolering bij kruipruimteloos bouwen hangen aannemers de leidingen veelal op dezelfde manier aan de fundering als zij gewend zijn bij het bouwen mét kruipruimte.
Bouwcombinatie Heerhugowaard (BCH) ontwikkelde een systeem waarbij de funderingsbalken zijn voorbereid om de afvoeren in beton in te storten. De consequentie is dat ook het vloerenplan afstemming vereist op de aansluiting op de hoofdafvoer.
In de Vinex-locatie Stad van de Zon te Heerhugowaard heeft de gemeente ingezet op kruipruimteloos bouwen. Door af te zien van een kruipruimte wordt voorkomen dat de grondwaterstand kunstmatig laag moet worden gehouden. Een hoger grondwaterpeil voorkomt niet alleen uitdroging en zettingsproblemen, het levert ook al gauw een energiebesparing op van 5 procent ten opzichte van een woning mét kruipruimte.
Bovendien, zo stelt Stichting Bouwresearch in een van haar studies, voorkomt kruipruimteloos bouwen onnodig verplaatsen van grond. In Heerhugowaard, waar aannemingscombinatie BCH het woningbouwplan Landgoed in uitvoering heeft, was dat laatste voordeel evident. Er is geheid vanaf maaiveldniveau, waarna sleuven voor de funderingsbalken zijn gegraven die de minimaal benodigde breedte hadden. Na het plaatsen van de prefab balken zijn deze aangevuld.
Bijzondere aandacht
Kruipruimteloos bouwen vereist echter wel bijzondere aandacht bij het aanbrengen van (riool)leidingen onder de vloer. Mochten zich in een later stadium problemen voordoen, dan zijn ze immers niet meer bereikbaar. Toch worden de leidingen veelal nog met band aan de funderingsbalken gehangen. De werkwijze verschilt feitelijk in niets van wat de praktijk gewend is bij het aanbrengen van riolering in gebouwen mét kruipruimte. Niks instorten van leidingen, een systeem dat eigenlijk de voorkeur heeft om het risico te vermijden van beschadiging als gevolg van mechanische belasting. Maar het teruggrijpen op bekende werkwijzen is ook wel een beetje te begrijpen. Want wanneer een aannemer kiest voor prefab fundering is het vaak lastig, omdat de funderingsbalken niet zijn berekend op het instorten van leidingen.
Aannemingscombinatie BCH heeft een systeem waarbij het wél kan. Het is ontwikkeld door Bot Bouw uit Heerhugowaard, het aannemingsbedrijf dat optreedt als directievoerder in de bouwcombinatie. “We werken met een T-balk die voldoende ruimte biedt om er de leidingen op te leggen,” vertelt projectleider J. Spruit. “Daarvoor hebben we een speciale mal laten maken. De gangbare T- balken van prefab funderingen hebben een breedte van 520 millimeter. De T-balken die we voor deze werkwijze lieten maken, zijn 750 millimeter breed. Het systeem gaat uit van de toepassing van ribcassette vloeren met een dikte van 320 millimeter. Deze vloeren steunen op de T-balk op zodanige wijze dat er tussen twee vloeren voldoende ruimte is om twee pvc-leidingen te leggen van rond 110 millimeter of 125 millimeter.”
De vloeren en de funderingsbalk liggen niet stijf op elkaar maar worden gescheiden door een rubbergranulaat. In de ruimte die tussen de kopse einden van de vloeren op de funderingsbalk ontstaat, worden eerst 20 millimeter dikke polystyreen kopschotten gelegd. Hiertussen komen dan de pvc-leidingen te liggen die vervolgens geheel worden ingestort.
Verdiepte sleuven
Waar het gebruikelijk is dat de bouwmuur direct op de funderingsbalk steunt, rust de bouwmuur met dit systeem op het ingestorte beton. De afvoerleidingen lopen door verdiepte sleuven tussen de vloerplaten in de richting van de bouwmuur waar ze worden verbonden met de hoofdriolering. In bouwwerken met kruipruimte maakt het in beginsel weinig verschil waar de afvoeren zijn geprojecteerd. Bij het systeem dat in Heerhugowaard toepassing vindt, is de plaats waar de afvoeren zich in de woning bevinden bijna bepalend voor het vloerenplan. Spruit: “Dit verdient zeker de nodige aandacht. Het vloerenplan is afgestemd op het leidingenverloop.”
De ervaring met de toepassing van het systeem is zo positief dat de bouwcombinatie dit in elk geval ook wil toepassen bij de overige woningbouw die op deze locatie is gepland. Op één onderdeel zal het systeem echter waarschijnlijk wel worden veranderd. Bij de huidige werkwijze komen de rioolleidingen slechts 20 tot 30 centimeter onder het niveau van het maaiveld naar buiten. Voor de toekomstige bewoners kan dat mogelijk wat ongemak geven wanneer zij op die plek aan het tuinieren slaan. Om de bochten van de naar buiten dringende riolering te beschermen is een rubberen slab over de leidingen aangebracht. De slab is ingewerkt in de voegen van de buitengevel. Momenteel worden details uitgewerkt om een soort inkepingen onderin de prefab fundering te maken waardoor de leidingen dieper komen te liggen en dus ook op grotere diepte de woning verlaten.
- Bouw & Wonen Partners:
