De Vlaamse Confederatie Bouw en de Confederatie Bouw Waasland stellen vast dat de woningbouw in het Waasland er in 2008 fors op achteruitging: -28% voor nieuwbouwflats en -16% voor nieuwe huizen. Op Vlaams niveau daarentegen vielen de cijfers voor 2008 in vergelijking met 2007 nog best mee: slechts -5% voor nieuwe flats en +1% (omzeggens status quo) voor nieuwe huizen. De behoefte aan nieuwe woningen in het Waasland is nochtans groot want de bevolking groeit er sneller dan gemiddeld in Vlaanderen. Voor de periode 2008-2020 verwacht het Planbureau voor het Waasland 18.700 extra inwoners. Om dit bijkomende aantal inwoners te huisvesten moeten er de komende twaalf jaar meer dan 8.000 woningen bijkomen.
Intensieve woningbouw tot 2007
Van 2002 tot 2005 was de Wase woningbouw in heel goede doen. Het aantal vergunde flats lag in 2005 bijna dubbel zo hoog als in 2002. Het aantal vergunde huizen lag er in 2005 44% hoger dan in 2002. De stijging was heel wat hoger dan gemiddeld in Vlaanderen. Het Waasland heeft dit uitzonderlijk hoog woningbouwritme nadien niet meer kunnen aanhouden. Zowel in 2006 als in 2007 daalde in het Waasland opnieuw het aantal vergunningen, zowel voor flats als voor huizen. Maar al bij al bleef de woningbouwactiviteit in het Waasland ook in 2005 en 2006 nog altijd stukken hoger dan in 2002.
Wanneer wij de woningbouwactiviteit over de ganse periode 2002-2007 bekijken, valt op hoe goed de Wase gemeenten hebben gepresteerd. In de Wase stedelijke kernen Sint-Niklaas, Beveren, Temse en Lokeren werden tijdens die periode gemiddeld meer dan 200 nieuwe woningen per jaar vergund. De vier Wase centra komen op het vlak van woningbouw onmiddellijk na de steden Gent en Aalst. Ook in de omliggende landelijke gemeenten kwam er relatief veel nieuwbouw bij. In Oost-Vlaanderen heeft van 2002 tot en met 2007 vooral in de regio rond Gent en in het noordoosten van de provincie (Waasland en de cluster Aalst-Dendermonde) relatief veel woningbouwactiviteit plaatsgehad. In het westen en vooral in het zuidwesten van de provincie (Vlaamse Ardennen) is de woningbouwactiviteit tijdens die jaren veel geringer geweest.
Lichte achteruitgang in Vlaanderen, fors verlies in Waasland
Zopas werden de cijfers over de toegekende stedenbouwkundige vergunningen voor gans 2008 bekendgemaakt. Dit betekent dat het effect van de kredietcrisis die in het najaar van 2008 is losgebarsten, er al grotendeels in verwerkt zit. Op Vlaams niveau stellen wij vast dat het aantal vergunningen voor flats er in 2008 verder op achteruit is gegaan. De achteruitgang bleef evenwel beperkt tot 5%. Tegelijk valt op dat de huizenbouw zich in Vlaanderen in 2008 heeft kunnen handhaven op het niveau van 2007. In Vlaanderen werden in 2008 in totaal 35.454 nieuwe woongelegenheden vergund. Dat is minder dan in de voorbije topjaren maar nog altijd meer dan bijvoorbeeld in 2002 en 2003.
Voor het Waasland zien de cijfers voor 2008 er veel minder gunstig uit. De Wase woningbouw kreeg in 2008 harde klappen. In het Waasland ging het aantal vergunde nieuwbouwflats er met 28% op achteruit en het aantal vergunde nieuwe huizen met 16%. In totaal werden in het Waasland in 2008 nog slechts 1.273 nieuwe woongelegenheden vergund. Daarmee zakt het Waasland bijna helemaal terug tot op het niveau van voor het jaar 2005.
Forse bevolkingstoename
Het is nochtans belangrijk dat de Wase woningbouwactiviteit de komende jaren op peil blijft om de forse bevolkingstoename op te vangen. De Wase gemeenten kregen er van 2000 tot 2008 ongeveer 9.000 inwoners bij. Dat is een stijging met 4,1%, evenveel als de regio rond Gent. Bovendien zal de bevolkingsgroei in het Waasland tijdens de komende twaalf jaren nog sneller gaan dan tijdens de voorbije acht jaren. Voor de periode 2008-2020 verwacht het Planbureau voor het Waasland 18.700 extra inwoners. Het Waasland wordt daarmee het Oost-Vlaamse arrondissement met de sterkste bevolkingsaangroei.
Dit betekent dat er in het Waasland de komende twaalf jaar minstens 8.130 nieuwe gezinnen zullen bijkomen. Dat is dan nog een minimum vermits wij bij deze prognose uitgaan van de huidige gemiddelde samenstelling van de gezinnen, met name 2,3 personen per gezin. Alles wijst erop dat het gemiddelde gezin in de toekomst nog kleiner zal worden, onder meer door het fors toenemend aantal alleenstaanden en eenoudergezinnen. Voor deze 8.130 bijkomende gezinnen zullen er 8.130 bijkomende woongelegenheden moeten komen.
Tweesporenbeleid
Opdat de toenemende Wase bevolking in eigen regio nog een eigen woning zou kunnen verwerven, spelen twee factoren een rol die trouwens nauw met elkaar samenhangen: de beschikbaarheid van voldoende ruimte voor wonen en van voldoende betaalbare woningen. In al de Wase gemeenten liggen de prijzen voor bouwgronden nu al boven het Vlaams gemiddelde. Dit baart de Vlaamse Confederatie Bouw en de Confederatie Bouw Waasland zorgen. De bouwgrondprijzen mogen niet dermate omhoog schieten dat zij onbetaalbaar worden. Om het grote aantal bijkomende inwoners op te vangen zullen bijkomend bouwgronden moeten kunnen vrijkomen.
De Vlaamse Confederatie Bouw en de Confederatie Bouw Waasland dringen in dit verband aan op een tweesporenbeleid. Vooreerst moeten de Wase steden een actief beleid van stadskernvernieuwing voeren. Maar dat zal niet volstaan. De overheid zal in het Waasland ook de woonuitbreidingsgebieden moeten aansnijden. Die behoren volgens het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen uitdrukkelijk tot het gebied dat voor wonen is bestemd.
Het Waasland telt ongeveer 1.000 ha aan woonuitbreidingsgebieden. Daarvan is 311 ha nu reeds bebouwd. Ongeveer 230 ha kunnen op korte termijn worden aangesneden. Dat blijkt uit de atlas van de woonuitbreidingsgebieden. Het gaat vooral om gebieden die vlak bij de stedelijke kernen van Sint-Niklaas, Beveren, Temse en Lokeren zijn gelegen. Het is belangrijk dat de besturen van de betrokken steden deze gebieden nu zo snel mogelijk tot ontwikkeling brengen. Naar rata van 25 woningen per hectare kunnen op de voormelde 230 ha 5.750 nieuwe woningen worden opgericht. De ontwikkeling van deze gebieden is cruciaal om tegemoet te komen aan de grote vraag naar bijkomende bouwgronden in het Waasland ten gevolge van de sterke bevolkingsgroei van de voorbije en de komende jaren.
- Bouw & Wonen Partners:
