Algemeen

Onbevaarbare waterlopen in de provincie Antwerpen gaan digitaal

Na de succesvolle digitale ontsluiting van de atlas der buurtwegen, kondigt de provincie Antwerpen alvast de geboorte aan van een nieuw instrument voor een nog efficiënter bestuur: een digitale versie van de atlas der waterlopen. “Niet alleen wordt zo het voortbestaan van deze officiële documenten verzekerd,” zegt Rik Röttger, gedeputeerde voor Leefmilieu van de provincie Antwerpen, “ze zijn bovendien ook online raadpleegbaar voor zowel besturen als burgers”.

De atlas der waterlopen geeft per gemeente de juiste ligging van de waterlopen weer en de som van alle boekdelen vormt zo een inventaris van alle waterlopen binnen de provincie. Daarnaast is het ook een juridisch document dat de punten van oorsprong, de ligging, de afmetingen, de naam en de categorie van de waterlopen bevat. Inwoners die een toelating aanvragen voor het uitvoeren van werken aan een waterloop (vb. overwelving, oeverversteviging, kruisen met een leiding) moeten bij hun aanvraag een uittreksel uit deze atlas voegen met daarop een aanduiding van de plaats van de werken.

Op initiatief van de dienst Waterbeleid, in samenwerking met de GIS-cel van de dienst ICT, ondergingen de atlassen van de onbevaarbare waterlopen van 1950 en 1877 een transformatie van analoog naar digitaal. Het omslachtig kopieerwerk dat tot nog toe met het gebruik van de atlassen gepaard ging, zal binnenkort definitief naar het verleden verbannen zijn. Een ander voordeel en doel van dit project is de mogelijkheid de uittreksels uit de digitale atlassen te kunnen koppelen aan ingediende machtigingsaanvragen. Een belangrijke stap in de richting van een volledige digitale dossierbehandeling en – opvolging.

Geschiedenis

Momenteel beschikt elke gemeente over een originele – analoge – atlas, waarvan de provincie een duplicaat bijhoudt. Voor het provinciaal grondgebied bestaan er in totaal 305 atlassen van de onbevaarbare waterlopen die betrekking hebben op de gemeenten van voor de fusie in 1977. 151 van deze atlassen zijn opgemaakt in de jaren 1950 en 154 in de periode rond 1877. Ze bevatten hoofdzakelijk kaarten met waterlopen en beschrijvende tabellen van de atlaspunten (dwarsprofielen) die op de waterlopen gelegen zijn.

De oudste atlassen zijn meer dan 130 jaar oud. Deze unieke historische documenten dienen met de grootste zorg behandeld te worden. Door frequente consultatie is de toestand van de atlassen echter niet altijd even goed meer. De oude plannen zijn vaak onleesbaar geworden: vouwen, scheuren, sterk verbleekte inkt, … zijn veel voorkomende problemen. Het overbrengen van de plannen op een andere drager die minder onderhevig is aan de tand des tijds en gemakkelijker consulteerbaar is, bleek dan ook meer dan welkom.

Ingescande atlas in combinatie met een luchtfoto

Naast de tabellen werden ook de overzichtskaarten en detailkaarten ingescand. Na georeferentie van deze kaarten werden de aslijnen van de waterlopen gevectoriseerd en de bijhorende atlaspunten gemarkeerd. Deze grote opdracht werd uitgevoerd door de firma AquaTerra uit Gent, onder begeleiding van een gespecialiseerd medewerker van de dienst Waterbeleid. De atlassen van 1950 zijn intussen volledig gedigitaliseerd, wat betekent dat ze raadpleegbaar zijn via een specifiek geoloket, dat vanaf eind juli beschikbaar wordt gesteld via de website van de provincie (http://www.provant.be/bestuur/grondgebied/gis/geoloketten/lijst_geoloketten.jsp). De atlassen van 1877 zullen begin 2011 in digitale vorm beschikbaar zijn. In die periode wordt ook nog een infodag voor gemeentebesturen georganiseerd.
Na afronding zal dit project vijf jaar in beslag genomen hebben, goed voor een totaal budget van 250.000 euro.
Build for Life