In de begroting van de Vlaamse overheid voor 2008 bedroegen de kredieten om te investeren drie miljard euro. In 2009 zijn de investeringskredieten op de Vlaamse begroting licht gedaald tot 2,8 miljard euro. De VCB dringt erop aan dat de nieuwe regering haar eigen investeringsuitgaven de komende jaren minstens op peil houdt. De investeringsinspanning die rechtstreeks vanuit de Vlaamse begroting komt, moet minimaal drie miljard euro per jaar bedragen.
Van groot belang in dit verband is het FFEU (Financieringsfonds voor Schuldafbouw en Eenmalige Investeringen). Dit fonds wordt elk jaar gevoed met middelen die op het einde van het voorbije begrotingsjaar onbenut zijn gebleven. Omdat de Vlaamse overheid nu schuldenvrij is, kan dit fonds maximaal voor eenmalige investeringen worden aangewend. Eind 2008 waren nog 229 miljoen euro in dit fonds beschikbaar. Begin 2009 zouden daar vanuit de begroting van 2008 nog 190 miljoen euro bijkomen. De uittredende regering is er niet meer in geslaagd hiervoor een concrete bestemming te vinden. De nieuwe regering moet daar nu prioritair werk van maken. Dit fonds kan er onder meer voor zorgen dat een tiental investeringdossiers in rustoorden gedeblokkeerd geraken.
De investeringsbehoeften zijn dermate groot dat de Vlaamse regering ze onmogelijk alleen met middelen uit de eigen begroting kan financieren. De VCB denkt daarbij onder meer aan de inhaaloperatie in de scholenbouw die geen jaren meer op zich kan laten wachten omwille van de erbarmelijke toestand van heel wat schoolgebouwen, en aan de aanleg van een aantal missing links in ons transportnet. Die missing links zijn van cruciaal belang zijn om de concurrentiepositie van Vlaanderen en om de positie van Vlaanderen als logistiek centrum in Europa te versterken, wat Kris Peeters in zijn onderhandelingsnota als een belangrijke doelstelling heeft voorgesteld.
Deze projecten moeten dringend worden gerealiseerd maar zonder PPS zullen zij een derde van de overige investeringsuitgaven op de reguliere begroting verdringen. Dan schiet er bijvoorbeeld geen of nog heel weinig geld over om de wegen en waterwegen te onderhouden, gevaarlijke kruispunten aan te pakken enz.
De VCB vraagt dus dat de nieuwe regering niet alleen de investeringsmiddelen vanuit de eigen Vlaamse begroting minstens op drie miljard euro behoudt. Zij vraagt dat de nieuwe regering tegelijk werk blijft maken van de projecten met PPS die de vorige regering heeft voorbereid. Op dit vlak mag er geen hiaat ontstaan. Als de nieuwe regering deze projecten helemaal herziet, zijn al de voorbereidende studiekosten van overheid en private sector van de voorbije jaren om niet geweest. Dan dreigt voor de noodzakelijke inhaaloperatie voor scholenbouw, missing links, tramverbindingen en sportinfrastructuur nog eens een aantal jaren vertraging, juist in een periode die voor de Vlaamse bouwsector moeilijk dreigt te worden.
Dit betekent niet dat de PPS-projecten in voorbereiding al optimaal zijn uitgewerkt. Er zijn nog een aantal bijsturingen nodig. Van cruciaal belang is een evenwichtige spreiding van de risico’s tussen de overheid en de private partner. PPS-projecten moeten volgens de onderhandelingsnota van Kris Peeters een meerwaarde bieden. Daarbij is het belangrijk voor elk project bij de private partners de risico’s te leggen die zij best aankunnen. Als de risicospreiding niet goed geregeld is, bestaat bovendien het gevaar dat de Europese Unie de kosten die door de PPS-projecten ontstaan, toch bij de Vlaamse overheidsschuld rekent. En dan zal het overheidstekort dat de nieuwe regering wil tegengaan, opnieuw toenemen.
