Op 5 december 2011 werden de nieuwe archiefmagazijnen van het Rijksarchief in Leuven officieel geopend in aanwezigheid van de vertegenwoordigers van Vice-Eerste Minister en voogdijminister van de Regie der Gebouwen Didier Reynders en van Minister van KMO's, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid Sabine Laruelle en andere prominenten.
Het Rijksarchief in Leuven is opgericht als gevolg van de splitsing van de provincie Brabant in 1995. In december 20001 nam het Rijksarchief zijn intrek in het door de Regie der Gebouwen gerestaureerde 18de-eeuwse Villerscollege in de Vaartstraat (zie foto). Van bij de aanvang was het duidelijk dat de opslagcapaciteit van het Villerscollege niet zou volstaan en dat aansluitend op het bestaande gebouw een moderne archiefbewaarplaats moest worden opgetrokken.
Architectuur
De nieuwe archiefmagazijnen zijn rond een zeer oude en uitzonderlijke boom op het binnenplein gebouwd, de Ginkgo Biloba. De boom is beschermd.
Om het gebouw tegen waterinfiltratie te beschermen werd voor de betonnen diepwand nog een bijkomende Ytong wand geplaatst. Tussen de twee wanden is er een vrije ruimte van ongeveerd 30 cm. In deze smalle ruimte wordt het eventuele insijpelende water opgevangen in een goot die het via tapgaten afvoert naar een kruipruimte. Daar wordt het water weggepompt naar de riolering. De kruipruimte zelf staat steeds in onderdruk, zodat de spouw tussen beide wanden voortdurend geventileerd wordt.
De ruwbouw werd via een speciale techniek gezet. Er werd eerst een secanspalen wand geplaatst waarbinnen de bronbemaling werd toegepast. Hierdoor wordt het grondwaterniveau alleen verlaagd in de bouwput en niet daarbuiten. Zo worden verzakkingen van de gebouwen in de buurt vermeden. Vervolgens werd vanonder naar boven gebouwd met eerst de storting van de vloerplaat en daarna pas het uitgraven van de grond onder de vloerplaat.
De gevel van de nieuwbouw in rode baksteen oogt sober en sereen en de bouwhoogte is beperkt gehouden (gelijkvloers + 2 verdiepingen). Hierdoor wordt de harmonie bewaard tussen het klassieke hoofdgebouw en de uitbreiding. Het binnenplein verbindt beide gebouwen en biedt een aangename rustplaats aan.
Indeling
De drie ondergrondse verdiepingen bevatten uitsluitend archiefruimten.
Op het gelijkvloerse niveau is er een aparte toegang aan de Rijschoolstraat die gebruikt wordt door de leveranciers. De archiefstukken worden langs een loskade op een snelle en efficiënte wijze geleverd. Daarnaast voorziet dit niveau ook in een quarantaineruimte, archiefruimten en kantoren.
De eerste verdieping bevat zowel archiefruimten als kantoren. Op de tweede verdieping werden archiefruimten en de technische ruimte ingericht.
De kantoren hebben een uitkijk op het binnenplein terwijl de archiefruimte zich aan de achterzijde bevinden. In de centrale gang met een open doorkijk naar alle niveaus valt vooral de frisse groene kleur van de archiefwand op.
De archiefruimten zijn voorzien van mechanische bediende compactusarchieven, speciale plannenkasten en charterkasten. In totaal is er genoeg bergingsruimte aanwezig voor meer dan 50 strekkende kilometer archief. De archieven worden in optimale omstandigheden van temperatuur en luchtvochtigheid bewaard.
Met het oog op duurzaam energiegebruik is resoluut gekozen voor verlichting op basis van bewegingsdetectie, en dit zowel in de archiefruimten, de traphallen als de kantoren. In de archiefruimten werkt de verlichting van de centrale gang op bewegingsdetectie. De verlichting boven de compactusrekken werkt via tijdschakelaars. De combinatie van beide systemen laat een optimale consultatie van de stukken toe. De archieven zijn beveiligd met toegangscontrole.
Het Rijksarchief te Leuven is toegankelijk voor personen met verminderde mobiliteit.
Wat wordt in het Rijksarchief te Leuven bewaard?
Ieder jaar verwerft het Rijksarchief honderden strekkende meter archief. De vestiging in Leuven beheert en bewaart de archieven van archiefvormers met zetel in de provincie Vlaams-Brabant. In de eerste plaats gaat het om archief van overheidsinstellingen, maar ook private archieven, bijvoorbeeld van de brouwerij Artois, van voormalig premier Gaston Eyskens, van notarissen, parochiekerken, abdijen, kloosters en schepenbanken, enz. kregen hier een plaats.
- Bouw & Wonen Partners:
