Nederlandse energiewetgeving riskeert ongezonde nieuwbouw

De inzet van het huidige Nederlandse kabinet om de gebouwde omgeving te verduurzamen kan leiden tot woningen waarin het ongezond en onprettig wonen is. ‘De eisen voor de gezondheidskwaliteit voor mensen in gebouwen liggen op de absolute ondergrens’, stelt VELUX Nederland in een position paper die deze week aan Tweede Kamerleden is aangeboden.

In 2021 treedt de Omgevingswet in werking en daarmee zal alle regelgeving omtrent de gebouwde omgeving zijn vernieuwd. Al een half jaar eerder treden de nieuwe BENG-normen (Bijna Energieneutrale Gebouwen) in werking. Vandaag vergadert de commissie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van de Tweede Kamer over deze BENG-normen en de verwachting is dat zij zich vrijwel uitsluitend zullen richten op hoe de energiezuinigheid van gebouwen gewaarborgd moet worden.

Wij vrezen dat de politiek bij het formuleren van deze wetgeving leidt aan tunnelvisie, zegt manager Public Affairs Marcel Vreeken van VELUX Nederland: “Uit de huidige daglichtnormen spreekt geen enkele ambitie om woningen te voorzien van voldoende daglicht. De politiek kiest ervoor om zich te richten op duurzaamheid en de eisen van de energietransitie waarbij de leefbaarheid van gebouwen een lagere prioriteit lijkt te hebben.” Daarmee doelt hij op het huidige voorstel om daglichtnormen ongewijzigd te laten ten opzichte van vorige jaren en ze daarmee op een halve vierkante meter per woonruimte te laten. Die norm zal volgens Vreeken in de toekomst ontoereikend blijken: “Er dreigt een situatie te ontstaan waarin we woningen afrekenen op slechts één aspect, terwijl we de primaire rol van gebouwen vergeten: het bieden van een comfortabel onderdak. Onze vrees is dat de hoeveelheid daglichttoetreding geslachtofferd wordt om de energie-eisen te behalen.”

Daglicht belangrijk voor gezondheid

Daglicht is van essentieel belang voor de fysieke en mentale gezondheid van de mens. Dat het belang van daglicht genegeerd wordt, kan in de toekomst verstrekkende negatieve gevolgen hebben. In de position paper haalt VELUX Nederland wetenschappelijk onderzoek aan waaruit blijkt dat daglicht onder andere een positieve rol speelt bij arbeidsproductiviteit, schoolprestaties, herstel van ziekte en de mentale gezondheid van mensen. Bovendien is een gebrek aan daglicht volgens de Healthy Homes Barometer van 2018 één van de vier hoofdoorzaken van een ongezonde leefomgeving. Onder andere het ontstaan van schimmels en de daarbij behorende allergieën en ziektes spelen daarin een rol. “De Nederlandse wet schrijft op dit moment slechts een halve vierkante meter door daglicht verlicht oppervlak per woonruimte voor. Dit garandeert in het beste geval 144 lux (lichteenheid) en in het slechtste geval niet meer dan 58 lux per woonruimte, terwijl verschillende studies aantonen dat minimaal 300 lux nodig is om in goede gezondheid ergens te kunnen wonen.

Minimale interpretatie

De Nederlandse wetgever heeft bij het formuleren van de reguleringen rekening moeten houden met Europese richtlijnen. In de meest recente aanbeveling van de Europese Commissie worden lidstaten onder andere opgeroepen om in hun wetgeving rekening te houden met de gezondheid en comfort van woningen. Volgens de Commissie hoort ‘natuurlijk licht’ daar ook bij. “Nederland is altijd terecht trots geweest op de kwaliteit van zijn woningen. Helaas kiest Nederland er momenteel voor om deze Europese daglichtaanbeveling zo minimaal mogelijk te interpreteren en daarmee dreigt de kwaliteit van onze leefruimtes te dalen”, vertelt Vreeken. Hij vreest dat Nederland daarom achter gaat lopen vergeleken met andere EU-lidstaten. “En het inruilen van levenskwaliteit voor duurzaamheid moeten we koste wat het kost voorkomen”.