Lijvig bestek maakt van meisjesschool bedrijfsjuweel

De Pastoor Hesseveldschool van architect Jan Stuyt wordt opgeknapt. Stadsherstel kocht de voormalige meisjesschool aan en liet het verbouwen, om het later te verhuren aan bedrijven.

Uitvoerder Rex Tijs van bouw- en aannemingsbedrijf J.C. Nieuwenhuizen is een tevreden mens. “De ene keer is het werk wat mooier dan de andere keer, maar nu prijs ik me echt gelukkig met het werk dat we in dit prachtige pand, een voormalige meisjesschool mogen uitvoeren.”

Het betreft de grootschalige renovatie van de Pastoor Hesseveldschool, één van de gebouwen van een lokaal katholiek bolwerk waarvan de bouw begon in 1923 naar ontwerp van architect Jan Stuyt met als middelpunt de Majellakerk. Stadsherstel kocht de voormalige meisjesschool aan en liet het verbouwen, om het later te verhuren aan bedrijven.
Volgens Tijs loopt het werk zo voorspoedig omdat architect Remco van Dam uit Meerkerk “gruwelijk goed” is geweest in voorbereiding en detaillering. Tijs zwaait met een lijvig boekwerk. “Dit is het bestek. Hier staat echt alles in.”
Het gebouw bestond oorspronkelijk uit zes klaslokalen, een gymzaal en een lerarenkamer. Tijs renoveert ook de voormalige vliering op zodanige wijze dat de ruimte deel kan uitmaken van de verhuurbare units. “Het casco staat als een huis en dat is maar goed ook want we hebben werkelijk alles ondersteboven gehaald.”

Balken
Zo heeft hij alle stalen balken van de vloer van de gymzaal ter hoogte van de begane grond vrij gemaakt om ze te kunnen ontroesten en conserveren. Het zijn flinke jongens met een hoogte van 32 centimeter en een breedte van 13 centimeter die van muur tot muur lopen.
De oorspronkelijke vloeren waren ‘trogvloeren’ waarbij de stalen profielen in het zand lagen en de tussenliggende ruimte enigszins was uitgevuld met gewelfd zand. De resterende ruimte tot bovenkant van het stalen profiel was opgevuld met beton. “Omdat het zand in de loop der jaren was weggezakt, konden we gelukkig gebruikmaken van de ontstane zogenaamde kruipruimte."
Na het coaten en stralen, paste de aannemer een moderne vloer toe met foamglas als ondergrond, lewisplaten en beton of balken-broodjesvloeren ter plaatse van de begane grondvloeren waarvan de stalen balken zijn verwijderd.
Daar waar de stalen vloerbalken waren opgelegd in de gevels en bouwmuren, heeft de aannemer de koppen vrijgehakt om ze te ontroesten en conserveren.
Bij de gevelopeningen heeft J.C. Nieuwenhuizen zes lateien vervangen. Daarvoor zijn eerst alle vloeren doorgestempeld waarna de aannemer de oude onderdelen kon verwijderen en de nieuwe prefab elementen kon inhijsen.
“Onze kraanmachinist Frank Mulder heeft speciaal voor deze klus een soort evenaar ontworpen met een Big Bag zand als contragewicht. Hiermee kon hij heel precies de betonnen lateien meteen eigen gewicht van 1,5 ton op lepels in de gevelopeningen brengen.”

Metselwerk
Voor zover het metselwerk was beschadigd heeft de aannemer nieuwe stenen ingeboet. In tegenstelling tot het pand er naast is bij de meisjesschool niet te zien waar het herstel heeft plaatsgehad. “De metselaars hebben zeer goed werk geleverd.” Daarnaast heeft de aannemer al het voegwerk dat in snijvoeg was aangebracht, vernieuwd.
Op de begane grond en eerste verdieping zijn alle kozijnen compleet vervangen. Ter plaatse van de tweede verdieping zijn de oude kozijnen voorzien van nieuwe stolpramen maar de oude bovenlichten zijn wel behouden. Om het beeld van het Rijksmonument te behouden krijgen alle ramen voorzetramen van gehard glas aan de binnenzijde. Hierdoor blijft het originele aanzicht behouden.
Het slechtste onderdeel van het gebouw was de kap als gevolg van jarenlange lekkages. Voor het herstel heeft de aannemer alle oude verbeterde Hollandse gesmoorde pannen van het beschot afgenomen. “Het dakhout was voor een deel verrot en daarom moesten dat uiteraard vervangen. Na isolatie zijn de oude pannen weer teruggekomen.” De dakkapellen zijn allemaal op de werkplaats van de aannemer geweest voor een onderhoudsbeurt. Slechte onderdelen zijn vervangen waar nodig. Na herplaatsing zijn de kapellen voorzien van een nieuwe leibedekking van leien uit Wales.
Om de vliering begaanbaar te maken heeft Tijs de hanenbalken in de spantconstructies verhoogd. Om het oude karakter te behouden zijn geen ankers toegepast maar zijn alle onderdelen weer met traditionele houtverbindingen vastgezet.

Ruwbouw
“Je zou het nu niet zeggen omdat het er allemaal zo strak uitziet maar we hebben ‘verschrikkelijk’ veel ruwbouw uitgevoerd.” Het zijn inderdaad de aanpassingen zoals het aanbrengen van een raveling in een trogvloer om ruimte te creëren voor de standleiding van de warmte terugwinning installatie.
“Zo hebben we bijvoorbeeld ook alle strijkbalken van alle vloeren aan beide kopgevels 12 centimeter naar binnen gehaald om een doorlopende metalstud wand te bouwen die dient om geluidslekken te voorkomen.”
Door de bouw van deze wand ontstaat in feite een spouwmuur waarvan het buitenblad 40 centimeter dik is. “De binnenkant van het buitenspouwblad is afgewerkt met een waterwerende mortel.” Ook de gevels zijn uitgevoerd met een binnenspouwblad van metalstud, maar hier zijn de wanden niet doorlopend.
Bijzonder in enkele lokalen is een oude parketvloer waarvan de aannemer niet weet uit wat voor houtsoort hij is samengesteld. “Het is een schitterende vloer nu hij is opgeschuurd maar zelfs de parketlegger weet niet welke houtsoort het is.” Naast het hardhout zijn er een paar vertrekken met grenenhouten vloeren, een enkele vloer krijgt een ‘nieuwe’ oud Amerikaans grenen vloer en voor de rest worden vloeren in linoleum uitgevoerd. In de hallen herstelt de aannemer de terazzovloeren en in sommige vertrekken creëert hij compleet nieuwe terrazzovloeren.

Details
Het gebouw zit vol fraaie details zoals de beuken houten trap waarvan de bomen in de metalstudwand en het stucwerk zijn weggewerkt, of het herstelde glas-in-lood raam, de granieten traptreden van de hoofdtrap, de nieuwe ledenradiatoren of de 120 nieuwe smeedijzeren goothaken.
Enkele verdwenen details komen weer terug, zoals de roeden die in een ruitvorm in de binnendeuren zijn opgenomen. Volgens Tijs is het motief overgenomen van de vaste kasten in de lokalen.
De indeling van de voormalige school met gymlokaal blijft voor het overgrote deel behouden inclusief de uitstraling. Zo herplaatst de aannemer de wandrekken, klimtouwen en ringen.
“De klimrekken zetten we wel achter plexiglas want het is niet de bedoeling de attributen weer te gebruiken. De ringen trekken we daarom hoog op. Het gaat immers om het idee.”
J.C. Nieuwenhuizen levert het werk voor de bouwvak op.