Algemeen

Klimaatverandering begint in onze straat: twee Europese projecten vergroenen en verduurzamen

Klimaatverandering begint in onze straat: twee Europese projecten vergroenen en verduurzamen
De klimaatverandering laat zich steeds nadrukkelijker voelen in de Vlaams-Nederlandse grensregio, met uitdagingen als hittegolven, droogte en hevige neerslag. Tegelijk groeit de nood aan innovatieve oplossingen voor duurzame energie. Twee nieuwe Europese Interreg-projecten, Uitbreek Doorbraak en PV RESILIENCE, willen hier het verschil maken. Door samenwerking tussen Vlaamse en Nederlandse partners zetten ze in op vergroening en circulaire zonne-energie, met concrete projecten die zowel ecologisch als sociaal impact maken.

Zowel Uitbreek Doorbraak als PV RESILIENCE vertrekken vanuit dezelfde urgentie: het huidige woon- en leefklimaat is niet langer bestand tegen de versnellende klimaatverandering. Onze steden zijn vaak te versteend en zonnepanelen worden veelal geproduceerd zonder oog voor circulariteit. Daarom zetten beide projecten in op fundamentele veranderingen in hoe we bouwen, wonen en omgaan met energie en ruimte.

Uitbreek Doorbraak

Uitbreek Doorbraak zet volop in op het vergroenen van onze steden en dorpen. Want alleen zo kunnen we hittestress beperken, wateroverlast tegengaan en de bodem weer laten ademen. Dat klinkt eenvoudig, maar in de praktijk botsen lokale besturen vaak op drempels zoals versnipperde bevoegdheden, technische onzekerheden of het moeilijk meekrijgen van burgers. Uitbreek Doorbraak wil die drempels verlagen via creatieve burgeracties en uitwisseling van succesvolle methodes. Met pilootprojecten in onder andere Leuven, Tholen en Landgraaf willen 20 partners samen minstens 50.000 m² verharding vervangen door groen.

Alexandra Winderickx, projectleider, is enthousiast over wat de samenwerking tot stand zal brengen:

"Uitbreek Doorbraak laat steden en gemeenten weer ademen. Samen met de partners in Vlaanderen en Nederland – lokale besturen, koepels én bewoners – breken we steen eruit en brengen slimme, natuurgebaseerde oplossingen terug in straten, pleinen en tuinen. Zo infiltreert regen, zakt de hitte en krijgt biodiversiteit ruimte. We werken samen om van ontharden en vergroenen de norm te maken, zodat versteende buurten uitgroeien tot aangename, veerkrachtige leefomgevingen."


PV RESILIENCE

PV RESILIENCE richt zich dan weer op de verduurzaming van onze zonne-energie. Vandaag zijn zonnepanelen vaak moeilijk te recycleren, vervuilend in productie en afkomstig van buiten Europa. Dit project wil dat anders aanpakken door nieuwe, circulaire types zonnepanelen te ontwikkelen die lokaal geproduceerd worden, lang meegaan en na gebruik makkelijk te demonteren en te hergebruiken zijn. Vier innovatieve prototypes worden getest, waaronder gevelpanelen met esthetische afwerking, encapsulant-vrije panelen en flexibele dakmodules. Alles wordt ook effectief toegepast op sociale woningen of bedrijventerreinen.

Mirjam Theelen, inhoudelijk verantwoordelijke van het project, benadrukt het belang van circulaire zonne-energie:

"Met PV RESILIENCE bouwen we aan een toekomst waarin zonne-energie niet alleen duurzaam is, maar ook écht circulair. We zijn trots dat we grensoverschrijdend samenwerken aan oplossingen die niet alleen technologische innovatie brengen, maar ook maatschappelijke meerwaarde creëren. Van sociale huurwoningen tot innovatieve gevelpanelen: we laten zien dat zonne-energie mooier, eerlijker en slimmer kan. Wat we hopen te bereiken? Een veerkrachtige zonne-energiesector in de regio en Europa, waarin hergebruik en lokale productie de norm zijn."


Investering in de toekomst

Met deze goedkeuring wordt, inclusief cofinanciering, ruim 8.6 miljoen euro in de Vlaams-Nederlandse grensregio geïnvesteerd. Hiervan komt de helft uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

Interreg Vlaanderen-Nederland zit niet stil en biedt in de tweede helft van programmaperiode 2021-2027 nieuwe kansen aan samenwerkingsprojecten: de komende tijd zullen stelselmatig projecten uit oproep 3 goedgekeurd worden terwijl gepreselecteerde projecten uit de vierde oproep sleutelen aan hun volwaardige aanvraagdossiers (deadline: 10 oktober 2025).