Ook in Noord-Amerika maken lokale en regionale overheden steeds meer gebruik van verschillende soorten contracten om publieke werken uit te voeren en te financieren.
Naast het traditionele design-bid-build-model, waarbij aannemers bieden op de plannen van een architect of ingenieursbureau, komen in Noord-Amerika steeds vaker DB (design-build) of DBOM (design-build-operate-maintain) contracten voor.
Design-build-contracten maken vooral opgang bij de bouw van bruggen, wegen, sportstadions en conferentiecomplexen. Het Amerikaanse bouwbedrijf Faulkner USA bouwt in de Canadese stad Vancouver een congresgebouw (3000 vierkante meter) op basis van een dergelijk contract ter waarde van 70 miljoen dollar. De stad Vancouver ontziet de belastingbetalers door de bouw te financieren met de opbrengsten uit obligaties. Vrijwel alle risico’s – van aardbevingen tot de ontdekking van bodemverontreiniging – liggen bij de aannemer. Faulkner krijgt een gegarandeerde prijs en kan geld verdienen door met ‘value engineering’ de kosten te drukken.
DBOM-contacten, waarbij een hoofdaannemer het ontwerp, de bouw, de exploitatie en het onderhoud van het systeem voor een bepaalde tijd op zich neemt, komen vooral voor bij grote, complexe projecten zoals lichte (rail)transportsystemen, tolwegen en waterzuiveringen.
Financiering
Soms speelt de hoofdaannemer dan ook nog een rol bij de financiering van het project maar dit is niet in alle staten wettelijk toegestaan.
Het grootste DBOM-project in Noord-Amerika is momenteel de bouw van de Airtrain, een railverbinding van 1,5 miljard dollar tussen de John F. Kennedy Airport en de stad New York.
Ook Seattle heeft voor de DBOM optie gekozen bij de aanleg van een nieuwe 27 kilometer lange monorail. Na evaluatie van alle mogelijke contracten concludeerde een werkgroep van het Seattle Monorail Project dat een dergelijk contract de beste garantie bood dat het project volgens schema (in 2009) en voor de vastgestelde prijs van 1,4 miljard dollar zou worden opgeleverd.
Een grote tegenvaller is dat een van de twee uitverkoren bieders – een consortium onder leiding van het Canadese Bombardier – zich in augustus heeft teruggetrokken. Volgens de Seattle Times slaagde Bombardier er niet in om met 550 miljoen dollar aan uitvoeringsgaranties op de proppen te komen. Seattle kan nu alleen nog onderhandelen met Cascadia Monorail, de enige overgebleven bieder.
Het stilleggen van een nieuwe, particuliere monorail in Las Vegas bewijst dat een DBOM-contract niet noodzakelijkerwijs alle beloften van systeemintegratie en gegarandeerde oplevering kan waarmaken.
De zeven kilometer lange monorail is ontworpen, gebouwd en in gebruik genomen door een Amerikaans-Canadese joint venture van Granite Construction en Bombardier.
Na problemen met de treinstellen van Bombardier ligt de monorail al twee maanden stil, wat de joint venture 90.000 dollar per dag aan inkomsten kost. Waarschijnlijk zullen hier vooral advocaten baat hebben bij het DBOM-concept.
Utiliteitsbouw
DBOM-contracten worden ook toegepast bij gebouwen. De University of Washington gebruikt in Seattle een DBOM-contract voor de bouw van een nieuw onderzoekscentrum met een oppervlakte van 14.000 vierkante meter. De joint-venture die het gebouw onwerpt en bouwt, verzorgt ook voor een gegarandeerde prijs gedurende dertig jaar onderhoud en exploitatie van het gebouw.
Volgens het tijdschrift Northwest Construction bereikt de opdrachtgever naast een gegarandeerde prijs en een lager risico ook dat de aannemer reeds bij het ontwerp en de bouw maximaal rekening zal houden met de life-cycle kosten van het gebouw.
- Bouw & Wonen Partners:
