Isolatie

Het massief passiefhuis met baksteen en harde isolatieplaten

Er is niemand die er op vandaag nog aan twijfelt dat energiezuinig bouwen en leven een noodzaak zijn. De vraag naar lage energiewoningen en passiefhuizen stijgt. Hoe vertaalt zich dat in onze Belgische bouwtraditie waar de baksteen centraal staat?
In Braives (Luik) bouwt architect Laurent Collin voor het ogenblik een passiefhuis. Dit project wordt gerealiseerd met bakstenen van Wienerberger en PUR-isolatie van Recticel Insulation.
De bouw van dit massief passiefhuis is revolutionair. Het passiefhuisconcept is hier aangepast aan onze traditionele bouwmethode. Zo combineert dit unieke bouwconcept de economische en ecologische voordelen van een passiefhuis met de duurzaamheid en het comfort van een goed geïsoleerde woning in baksteen.

Architect Laurent Collin, tevens de eigenaar van de woning, koos resoluut voor het passiefhuis concept. Zowel economische als ecologische overwegingen zijn hierbij voor hem van belang. Dankzij de passieve constructie zal het energieverbruik van deze woning namelijk een flink stuk lager liggen dan bij een lage energie woning of een huis dat enkel voldoet aan de huidige PEB-norm.
Om te voldoen aan de huidige PEB-regelgeving volstaat het een maximaal isolatiepeil van K45 te behalen. Bij de lage energie woning wordt gestreefd naar K30, terwijl bij het passiefhuis de warmteverliezen tot het uiterste minimum moeten beperkt worden. De maximale U–waarde voor de geïsoleerde schil bedraagt 0,15W/m²K.
Deze verschillen hebben bijna uitsluitend te maken met de gebruikte bouwmaterialen, met de isolatiematerialen, hun λ–waarde en de daaraan gekoppelde isolatiediktes. Het passiefhuis is daarenboven volledig luchtdicht gemaakt om lekverliezen uit te sluiten. Verse lucht wordt aangevoerd via een uitgekiend ventilatiesysteem met warmterecuperatie. Het maximaal energieverbruik voor ruimteverwarming mag in een passiefhuis dan ook niet hoger zijn dan
15 kWh/m² per jaar. Dit in tegenstelling tot het algemeen woningenbestand waar we al snel 200 kWh/m² per jaar verbruiken. Dit heeft als resultaat dat de verwarmingskosten in een passief huis teruggedrongen kunnen worden tot 100 à 150 euro op jaarbasis! Dit in schril contrast met de huidige verwarmingsfactuur van een modale gezinswoning die al snel kan oplopen tot ditzelfde bedrag per maand.
De keuze voor het passiefhuis is dus doordacht en weloverwogen. Bovendien is deze passieve woning voor architect Collin een mooi voorbeeld als inspiratie voor zijn eigen klanten.

Een nieuwe invalshoek: het massief passiefhuis concept

Architect Collin geeft de voorkeur aan massieve bouwmaterialen. Eerst en vooral vindt hij gemakkelijker een aannemer die bouwt volgens de traditionele methodes. Naar stabiliteit toe zijn er bovendien minder risico's. Mogelijke problemen met schimmel en ongedierte stellen zich niet. De duurzaamheid van massieve bouwmaterialen en de levensduur van de woning vormen tenslotte ook sterke argumenten.
Een massief-passiefwoning bouwen die aangepast is aan onze vertrouwde bouwmethodes en architecturale strekkingen, is vrij eenvoudig. Deze voorbeeldwoning zal zeker bijdragen tot een snelle popularisering van het passiefconcept in ons land.

De architectuur is sober en minimalistisch, met een uitgepuurde design. De gevels laten aan de verbeelding over welke woonruimtes zich achter de muren verschuilen. Zo heeft de gevel aan de noordkant slechts twee openingen: één deuropening voor de ingang en één vensteropening die uitgeeft op de kookruimte en het bureau. De rest van de gevel is volledig gesloten, als het ware om zich af te schermen tegen strenge weersomstandigheden. De gevel aan de zuidkant daarentegen is vrij open en geeft uit op een houten terras, wat de bewoners binnenin het huis nog een groter gevoel van ruimte geeft. De volledig open leefruimte wordt slechts onderbroken door één enkel multifunctioneel meubelstuk dat als doorgeefluik dient naar de keuken. De kamers op de verdieping geven allen uit op een gang die zich aan de noordkant bevindt en die tevens dienst doet als dressingruimte. Er werd optimaal gebruik gemaakt van de bestaande ruimtes, zonder verloren ruimtes en een minimum aan toegangsruimte, om zo veel mogelijk plaats te bieden aan de leefruimtes en de kamers.

Gebruikte materialen

Massief-passief bouwen verenigt het beste van twee werelden in zich: alle energetische voordelen van het passiefconcept en het comfort en de duurzaamheid van het bouwen met baksteen.

Het spreekt voor zich dat de opbouw van de wanden daar een belangrijke rol in speelt.
Er wordt vertrokken van een klassieke geïsoleerde spouwmuuropbouw. Het buitenspouwblad wordt verlijmd uitgevoerd in keramische gevelstenen van Terca (Mazaruni); het binnenspouwblad in Porotherm Lijm Systeem (PLS), eveneens verlijmd. Er wordt een dubbele, geschrankte isolatielaag voorzien in Eurowall isolatieplaten van Recticel Insulation (2 x 95 mm), gecombineerd met een minimale geventileerde luchtspouw van ongeveer 20 mm. De luchtdichtheid wordt gewaarborgd door de pleisterlaag langs de binnenzijde.
Het grote voordeel zit hier in de plaatsbesparing. Dankzij de lage λ-waarde van de Eurowall isolatieplaten, kan de isolatiedikte beperkt gehouden worden, wat over de hele woning gezien een netto oppervlaktewinst van ettelijke vierkante meters betekent; een niet te onderschatten winst dus gezien de huidige bouwkosten.

Ook de vloeren zijn uitstekend geïsoleerd met Eurofloor vloerisolatie van Recticel Insulation (2 x 95 mm). Ook hier wordt dus een dubbele isolatielaag geschrankt aangebracht. Een goed geïsoleerde vloer vermindert niet alleen energieverliezen en energiekosten, maar verhoogt ook het dagelijkse comfortgevoel. Dankzij de hoge isolatiewaarde van deze drukvaste isolatieplaten, valt de isolatiedikte om te voldoen aan de passiefhuis-standaard best goed mee. Bovendien verloopt de plaatsing van deze platen snel en efficiënt.



Besparen, maar niet ten koste van

Een andere verbetering betreft het woon- en leefcomfort. Door zijn thermische inertie neemt baksteen de warmte traag in zich op en geeft deze ook traag weer vrij bijvoorbeeld tijdens koudere periodes. Dit betekent dat baksteen fungeert als een natuurlijke thermostaat en steeds voor een aangename binnentemperatuur zorgt zonder grote schommelingen. In de zomer blijft hierdoor de woning ook frisser. Lichtere bouwmaterialen kunnen dit in mindere mate en hebben vaak te lijden onder het 'caravaneffect' met een hoger risico op oververhitting en andere bruuske temperatuurschommelingen tot gevolg.

Voor meer info over het massief passiefhuisconcept: www.masssiefpassief.be