FSC houtgebruik bij Vlaamse gemeenten nog niet optimaal

Een recente enquête bij de Vlaamse steden en gemeenten toont aan dat er nog bijzonder veel groeimarge is om het effectief gebruik van hout met het FSC label sterk te vergroten. Hoewel 9 op 10 zich immers reeds engageert voor een gebruik van hout uit duurzaam bosbeheer, blijkt slechts de helft van de lokale besturen hier ook echt consequent mee bezig, en zelfs dan loopt er soms nog wat fout. Goed nieuws is dat er -in vergelijking met eerder onderzoek in 2008- wel een systematische vooruitgang vastgesteld kan worden.

Steeds meer overheden in binnen- en buitenland streven naar een duurzaam aankoopbeleid. De Vlaamse Overheid stimuleert reeds meer dan 15 jaar het gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout bij haar lokale overheden(1), en dit is zeker niet zonder resultaat. De vraag naar FSC gelabeld hout die hieruit voortkomt, heeft er zeker mee voor gezorgd dat steeds meer bedrijven inspanningen deden en ook doen om hout met het FSC label aan te bieden. Bijkomend dragen lokale besturen met hun gebruik van FSC hout ook een voorbeeldfunctie mee naar anderen, waaronder hun inwoners. Steeds meer lokale besturen communiceren ook actief hieromtrent naar hun inwoners.

De kloof tussen engagement en dagelijkse praktijk

9 op 10 van de Vlaamse lokale besturen engageert zich voor het gebruik van hout uit duurzaam beheerde bossen. Bij minder dan de helft (46%) van de lokale besturen wordt dit ook consequent vertaald naar elk bestek waarin houten producten voorgeschreven staan(2). In de ruime helft van de gevallen gebeurt dit eerder sporadisch, tot soms zelfs nooit. Daar waar het FSC label in het bestek opgenomen staat, blijkt bovendien dat dit maar in de helft van de gevallen consequent wordt toegepast. Even vaak gebeurt dit niet systematisch, waardoor vaak toch geen FSC gelabeld hout gebruikt wordt. Tot slot kan ook geconstateerd worden dat -waar FSC hout aangekocht wordt- dit slechts in 1 op de 4 gevallen systematisch gebeurt bij bedrijven die over een FSC certificaat beschikken. Strikt genomen kunnen enkele gecertificeerde bedrijven FSC hout leveren met de nodige garanties.

Te weinig FSC hout, te weinig leveranciers, of te duur?

Als voornaamste oorzaken wordt een gebrek aan beschikbaar FSC hout -of FSC gecertificeerde bedrijven in de omgeving- aangehaald en dit is zeker deels terecht. Zowel het aanbod als het aantal aanbieders blijft in stijgende lijn evolueren, maar hier kan zeker nog enige krapte op zitten.De eventuele meerprijs voor FSC hout (ten opzichte van gelijkaardig, niet-gelabeld hout) blijkt veel minder een rol te spelen, en zeker een meer verdeelde reactie op te roepen. Een meerprijs voor FSC hout is dan ook vooral nog aanwezig bij tropisch hardhout, waarbij hout met het FSC label nog te vaak moet concurreren met hout uit twijfelachtig tot zelfs illegaal bosbeheer(3).

Nood aan ondersteuning

Een andere verklarende factor kan gevonden worden in het gebrek aan kennis en tijd bij diegenen die de uitvoering van opdrachten met FSC hout dienen op te volgen. FSC België biedt trouwens op diverse vlakken ondersteuning aan steden en gemeenten, gaande van opleidingen, een helpdesk-functie tot het helpen bij communicatie over het FSC label door het lokale bestuur. Voor 89% van de ondervraagden is deze ondersteuning zeer wenselijk.

Papier

De enquête polste ook naar de keuze voor papier van verantwoorde herkomst (gerecycleerde vezels en/of FSC papier). Rond intern papierverbruik scoorden men in 2008 al vrij goed, maar vooral op vlak van de herkomst van het papier voor externe drukwerkopdrachten is de evolutie zeer duidelijk positief te noemen. Wat ook duidelijk uit de enquête bleek is dat men heel anders aankijkt naar het aanbod van FSC papier: dit blijkt vlot te vinden, bij voldoende spelers en dit aan zeer schappelijke voorwaarden.

De weg vooruit

In vergelijking met 2008, zien we dus duidelijk op heel wat vlakken vooruitgang. Hopelijk blijft de Vlaamse Overheid een beleid voeren dat het gebruik van hout uit duurzaam beheerde bossen verder stimuleert, zowel bij lokale besturen als binnen de Vlaamse administratie. Duidelijk is dat voor 8 op 10 van de lokale besturen het FSC label hen vandaag de beste garanties biedt voor een herkomst uit verantwoord bosbeheer, en dat de wil om hierin vooruit te gaan bij velen sterk aanwezig is.