Europese steun voor de restauratie van de Landloperskapel

De Landloperskapel is een centraal onthaalpunt binnen Merksplas-Kolonie, een voormalige landloperskolonie gesticht in 1823. Het gebouw werd ontworpen door Victor Besme, een befaamd stedelijk architect. Zeer bijzonder is de toepassing van een industrieel interieur in een religieus gebouw, hetgeen het interieur een open en ruim maar tegelijk elegant uitzicht verleent. Het industrieel interieur was beter geschikt om een grootse en open ruimte te ontwerpen, nodig om het toezicht op de landlopers te handhaven. Deze opbouw is uniek in het architecturaal erfgoedpatrimonium van België en verheft bijgevolg het belang van dit beschermd erfgoed tot op (inter)nationaal niveau. Het meest in het oog springende architecturale element is wellicht de grote lichtstraat, die over de volledige lengte van de nok van het dak werd ingericht. De natuurlijke lichtinval creëerde zo een speciaal ruimtegevoel in het toch al ongewone interieur, tevens werd daarmee het toezicht van de cipiers op de landlopers benadrukt. Jammer genoeg werd de lichtstraat zo’n 20 jaar geleden afgedekt, hetgeen de prachtige ruimtelijke opbouw teniet doet.

De Landloperskapel: Een pareltje van de 19de eeuwse Belgische architectuur

De Landloperskapel is een centraal onthaalpunt binnen Merksplas-Kolonie, een voormalige landloperskolonie gesticht in 1823. Het gebouw werd ontworpen door Victor Besme, een befaamd stedelijk architect. Zeer bijzonder is de toepassing van een industrieel interieur in een religieus gebouw, hetgeen het interieur een open en ruim maar tegelijk elegant uitzicht verleent. Het industrieel interieur was beter geschikt om een grootse en open ruimte te ontwerpen, nodig om het toezicht op de landlopers te handhaven. Deze opbouw is uniek in het architecturaal erfgoedpatrimonium van België en verheft bijgevolg het belang van dit beschermd erfgoed tot op (inter)nationaal niveau. Het meest in het oog springende architecturale element is wellicht de grote lichtstraat, die over de volledige lengte van de nok van het dak werd ingericht. De natuurlijke lichtinval creëerde zo een speciaal ruimtegevoel in het toch al ongewone interieur, tevens werd daarmee het toezicht van de cipiers op de landlopers benadrukt. Jammer genoeg werd de lichtstraat zo’n 20 jaar geleden afgedekt, hetgeen de prachtige ruimtelijke opbouw teniet doet.

Vzw Kempens Landschap

Met de afschaffing van de wet op de landloperij op 1 maart 1993 stond door de opheffing van de landloperskolonies van Wortel en Merksplas het voortbestaan van deze twee unieke en waardevolle landschappen op de helling. Dit was het sein voor de gewestelijke, provinciale en gemeentelijke instanties in de Provincie Antwerpen, om de handen in elkaar te slaan met het oog op het behoud van deze waardevolle gebieden voor de gemeenschap. Onder coördinatie van de vzw Kempens Landschap is men er uiteindelijk in geslaagd deze gebieden te behouden in gemeenschapshanden.

Steun van Leader MarkAante Kempen

Om de restauratie mogelijk, te maken en de Kapel te ontwikkelen als toegangspoort binnen de Kolonies heeft Kempens Landschap een aanvraag ingediend bij Leader MarkAante Kempen onder de noemer ‘Licht in de duisternis – Fase 2’. Dankzij de steun van Leader wordt een co-financiering voorzien van 157.980 €.

Restauratieproject – Monumentenstrijd

De restauratie van de Landloperskapel is een onderdeel van een groot restauratieproject dat zowel de Kapel als de Grote Hoeve te Merksplas-Kolonie omvat. De gemeente Merksplas heeft destijds met de aankoop van dit gebouwenpatrimonium een belangrijke stap gezet naar de veiligstelling ervan. Samen met vzw Kempens Landschap en architectenbureau Erfgoed&Visie werd een masterplan en voorstel tot meerjarenfinanciering opgesteld.

Voorzien wordt dat in 2012 gestart wordt met het dakherstel en ruimtelijke beleving van het interieur van de Kapel. Concreet wordt de bedaking met imposante lichtstraat gerestaureerd en de recente tussenmuur tussen koor en schip uitgebroken. Op die manier wordt het oorspronkelijke concept van openheid en doorzicht terug hersteld en invulling gegeven aan het project dat destijds ingediend werd bij Monumentenstrijd. De restauratiewerken zullen starten in het najaar van 2012, gevolgd door een officiële inhuldiging in het najaar van 2013. Het staat nu al vast dat de Kapel er dan helemaal anders zal uitzien!