Concrete stimuleringsmaatregelen gemeenten kredietcrisis

Verschillende regio’s van Bouwend Nederland hebben brieven verzonden aan gemeenten met mogelijke stimuleringsmaatregelen teneinde de economische crisis minder ernstig te laten zijn. Bouwend Nederland hoopt dat gemeenten de aangegeven maatregelen zoveel mogelijk over zullen nemen, uiteraard afhankelijk van hun eigen financiële situatie.

Eenvoudige stimuleringsmaatregelen

Hieronder zijn vooral de eenvoudig in te voeren en de voor de hand liggende stimuleringsmaatregelen weergegeven. Niet alle maatregelen hoeven gemeenten geld te kosten. Diverse maatregelen zoals de manier van aanbesteden en het kritisch bekijken van bankgaranties kunnen zowel de gemeenten als bouwbedrijven voordeel opleveren. De aangegeven voordelen zijn in meerdere categorieën in te delen. Zo kunnen maatregelen zich richten op liquiditeit, bouwvolume, procedures en opleiding. De maatregelen die Bouwend Nederland voorstaat uit te voeren door de Rijksoverheid richten zich tevens op het consumentenvertrouwen.

Tijdelijk overkoepelend beleid voor stimuleringsmaatregelen

We willen benadrukken dat diverse van de onderstaande maatregelen een tijdelijk karakter (hoeven te) hebben. Gemeenten kunnen een pakket maatregelen in een nota Kredietcrisis met beperkte looptijd laten goedkeuren door de gemeenteraad. De nota geeft het college meer armslag om maatregelen te nemen die mogelijkerwijs wringen met bestaand gemeentelijk beleid. Bijvoorbeeld, veel gemeenten hebben in het aanbestedingsbeleid een drempel aangegeven waarboven openbaar aanbesteed moet worden. Het nadeel van zo’n drempel, indien te laag gesteld, is dat het aantal inschrijvers op werken momenteel dusdanig groot kan worden dat de totale inschrijfkosten aan de kant van de bedrijven bij elkaar hoger zijn dan de uiteindelijke aanneemsom. Dit is maatschappelijk niet gewenst. Als tijdelijke maatregel kan tijdelijk flankerend beleid opgenomen worden om de drempel op te hogen. Uiteraard dient de gemeente binnen hogere wettelijke kaders te blijven. In dit geval kan dat tot een bedrag van 1,5 M euro.

Maatregelen om financiële ruimte te vergroten of kosten te reduceren
In de bouw wordt veel voorgefinancierd. Dit geldt voor projectontwikkelaars, maar zeker ook voor bouwondernemers. Voldoende liquiditeit en een goede kasstroom zijn momenteel voor bedrijven van essentieel belang.

Maatregel 1
Geef afdeling Financiën opdracht eerder rekeningen te betalen. De VNG maakte ons attent op de mogelijkheid facturen in onderdelen op te splitsen (niet gecumuleerd). Hierdoor zal de doorlooptijd voor de benodigde parafen korter zijn. Geef dit signaal door aan uw opdrachtnemers.

Maatregel 2
Bied tijdelijk uitstel van betaling van bouwleges voor bouwprojecten waarvan duidelijk is dat deze worden uitgesteld.

Maatregel 3
Hanteer bij aanbesteden of opdragen van werk lagere bankgaranties. Bankgaranties gaan namelijk ten koste van de liquiditeit, evenals de ‘Verklaring van intentie tot afgifte bankgarantie’.

Maatregel 4
Ga niet automatisch over tot het opleggen van boetes conform opgestelde clausules over verkoopquota woningen en data start bouw en oplevering.

Maatregel 5
Hef tijdelijk geen leges op vergunningen voor omzettingen van koop in huur of van woning naar ‘niet-zelfstandige woning’.

Maatregelen om de productie te stimuleren
De verkoop van nieuwbouwwoningen is dramatisch teruggelopen. Stimuleringsmaatregelen om de woningbouwproductie op gang te houden zijn noodzakelijk. Daarnaast zijn ook maatregelen ter stimulering van de Utiliteitsbouw en Grond-, Weg- en Waterbouw van groot belang.

Maatregel 6
Haal geplande investeringen in aanleg en/of onderhoud in tijd naar voren.

Maatregel 7
Verruim subsidies voor starterswoningen, zorgwoningen en restauratie en onderhoud van monumenten. Bevorder tevens het gebruik van bestaande stimuleringsregelingen van provincies, Rijk en anderen.

Maatregel 8
Bied starters naast startersregelingen ook verkoopgaranties aan. Bedenk tevens dat de maximum bedragen in startersregelingen aan de lage kant kunnen zijn. Banken verlenen namelijk minder hoge kredieten.

Maatregel 9
Sluit eigen klimaatplannen aan bij het landelijke energiebesparingsprogramma Meer met Minder (kwaliteitsimpuls bestaande voorraad). Kijk op www.meermetminder.nl.

Maatregel 10
Ontwikkel op korte termijn kleinschalige wijkverbeteringsplannen waarbij klein onderhoud aan woningen of gebouwen in de openbare ruimte uitgevoerd kan worden. Denk hierbij aan speelterreinen en kinderboerderijen.

Maatregel 11
Bied de mogelijkheid exploitatieplannen tussentijds bij te stellen. Voorkom dat door bovenplanse kosten een project niet doorgaat.

Maatregelen rondom aanbestedingsbeleid en regeldruk
Door procedures te versnellen komt eerder werk op de markt. De maatregelen dragen tevens bij tot een goede verstandhouding tussen overheid en bedrijfsleven.

Maatregel 12
Ga over op meervoudig onderhandse aanbestedingen, waardoor het aantal openbare aanbestedingen beperkt kan worden. Dit leidt tot een besparing op inschrijvingskosten. Deze lopen bij een groot aantal inschrijvers onverantwoord op.
> Meervoudig onderhands aanbesteden mag wettelijk tot 1,5 M euro.
> Meervoudig onderhands is sneller zodat eerder aan het werk begonnen kan worden.
> Er is een vrije keuze uit 2 tot 6 inschrijvers zodat de lokale stimulering mogelijk is.
> Er is minder kans op juridische procedures omdat de procedure eenvoudiger is.
> Transparantie is gegarandeerd doordat met vooraf vastgestelde gunningcriteria wordt gewerkt.

Maatregel 13
Stel geen hogere eisen bij aanbestedingen dan nodig is (proportionele eisen en bankgarantie).

Maatregel 14
Inventariseer welke kansrijke projecten mogelijk vertraging kunnen oplopen in het vergunningverleningproces. Ga in overleg met de aanvrager na hoe het proces versneld kan worden.

Maatregel met betrekking tot instroom en opleiding
Naar verwachting zullen minimaal 30.000 werknemers in de bouw hun baan verliezen. Na de crisis zullen we echter weer een tekort aan personeel hebben. Ook leerlingen zullen minder snel aan het werk komen.

Maatregel 15
Neem leerlingbouwplaatsen in uw bestekken op. Hierdoor behouden leerlingen werk en kunnen de opleidingsinstituten in de bouw leerlingen blijven aannemen. Door een landelijke subsidie is dit kostenneutraal.