Complex in zes fasen van min-2 tot begane grond

Voor wie wil zien hoe een aannemerscombinatie in zes strakke bouwfasen de eerste twee bouwlagen in een 6 meter diepe bouwput in hoog tempo opbouwt, zou eens een kijkje moeten nemen bij project De Loodsen.

Het project De Loodsen maakt onderdeel uit van het ontwikkelingsgebied aan de Piet Heinkade, schuin achter het Centraal Station in Amsterdam.

Recht tegenover het Java-eiland ligt aan het IJ de bouwlocatie De Loodsen. Bouwcombinatie VOF Compartiment D (Moes Bouwbedrijf West en BAM Woningbouw) voert hier in opdracht van Ontwikkelingscombinatie De Loodsen VOF het nieuwbouwproject. Dit behelst onder meer een tweelaagse ondergrondse garage, bedrijfsruimten en appartementen.
Wat op dit moment duidelijk opvalt, is de onderverdeling in zes bouwfasen in een bouwput met een lengte van ongeveer 170 meter en een breedte van 50 meter.
Terwijl in fase A de ondersteunende U-kisten voor de breedplaten zijn gesteld ten behoeve van de beganegrondvloer, in fase F moet de koppensneller nog aan de gang om de laatste rij paalkoppen te snellen. Alles verloopt in een vast tempo, de werkzaamheden sluiten naadloos op elkaar aan. Hoofduitvoerder J. Bolding: “Je kunt de opbouw van de dubbellaagse parkeergarage precies afleiden aan de hand van de diverse fasen die nu zichtbaar zijn”.
Tot dusverre lag het zwaartepunt van de activiteiten uiteraard op de bouwlagen min-2 en min-1. Meer werk dan aanvankelijk verwacht, bleek het verwijderen van oude funderingen van kademuren en bebouwing. Volgens Bolding betrof het een woud aan houten en betonnen funderingspalen dat in de weg zat vóór de nieuw palen de grond in konden. “We hebben ongeveer duizend oude heipalen uit de bouwput verwijderd en er zijn weer negenhonderd Vibropalen de grond in gegaan.”
Om zeker te weten dat het inbrengen van de Vibropalen zonder problemen zou verlopen, is elke nieuwe locatie voor een paal op vier punten met een staaf van 2,0 meter voorgeprikt. “Toch bleken er nog enkele oude palen of restanten van funderingsconstructies in de grond te zitten die de nieuwe palen tijdens het heien iets hebben omgezet. Als dat meer was dan 5 centimeter, is dat aan de constructeur doorgegeven om met een eventuele wijziging van de constructie rekening te houden.”

Overkraging
Buiten de damwand komen nog diverse prefab palen in verband met een overkraging van het complex. Hiervoor moest de bouwcombinatie eerst gaten boren door een houten ontlastvloer van een oude kadeconstructie die zich op 3 meter onder het maaiveld bevindt. Ook ter plaatse van de damwanden zijn enkele palen eerst uit de grond getrokken. Op verschillende plaatsen zijn nu nog houten en betonnen palen zichtbaar die pal tegen de stalen damwand staan. De damwand staat met zijn voeten in een waterafsluitende kleilaag op een diepte van 19 meter -NAP.
Volgens projectleider F. de Langen is de laag voldoende waterdicht om de druk van het water uit het IJ te weerstaan. De Langen: “Bij het ontgraven van de put waar uiteindelijk 60.000 kubieke meter grond uit kwam, hadden we 5 meter grondwater staan die we met behulp van een tijdelijke bronbemaling droog kregen. Door de afsluitende kleilaag waren we in staat met een eenvoudige drainage de bouwput droog te houden”.
Vanwege de smalle ruimte tussen de betonconstructie en de damwand heeft de bouwcombinatie een speciale 8 centimeter dikke stalen bekisting samengesteld. “We hebben naar verhouding een smalle locatie. Omdat de evenwijdig aan de bouwput lopende weg niet smaller kon, is de ruimte tussen de damwand en de betonnen kelderwanden met 1 meter beperkt, zeker als je ervan uitgaat dat de gording op de damwand de helft van die meter nog inneemt.”

Samenwerking
Bolding en De Langen benadrukken de productieve samenwerking binnen het bouwteam. De bouwcombinatie heeft bijvoorbeeld in overleg met de hoofdconstructeur de uitvoering van de kelder zodanig geoptimaliseerd dat dit een flinke besparing opleverende voor de opdrachtgever.
Onder andere is de keldervloer met poeren gewijzigd in een balkenvloer en zijn de verzwaarde stroken van de tussenvloeren uitgevoerd in prefab U-bakken. De Langen: “Bij poeren heb je een vierzijdige oplegging waardoor je ook een vloer van 40 centimeter dik nodig hebt. Bij een vloer op balken is sprake van een tweezijdige oplegging en volstaat een vloer met een dikte van 30 centimeter”.
Extra aandacht gaat uit naar het waterdicht maken van de kelder. De Langen: “Als extra maatregel hebben we de wapening van de wanden aangepast door de toepassing van relatief fijnmazig wapeningsstaal met een hart-op-hart afstand van 10 centimeter in een dubbel wapeningsnet. Beton krimpt altijd, maar met de genomen oplossing blijven de krimpscheuren klein en beperkt”.
Bolding roemt het vlechtersbedrijf Support uit Zwolle dat met acht mensen op het werk in verschillende fasen het strakke tempo weet te volgen. Verder maakt de aannemerscombinatie wandlengtes van 11 meter om de krimp binnen de perken te houden en voorziet ze elke naad van een kimblik. Bovendien worden de conusgaten waterdicht ingestort en afgewerkt.“Voor we aanstorten, verwijderen we met een hogedrukspuit de cementhuid voor een betere hechting. Achteraf brengen we aan de buitenzijde ter plaatse van de stortnaden een bitumenemulsie aan als extra zekerheid.”

De Loodsen
De Loodsen bestaat uit een tweelaagse parkeerruimte met een totaal oppervlak van 16.000 vierkante meter, circa 5700 vierkante meter bedrijfsruimte op de begane grond en eerste verdieping en 317 appartementen. De woningen zijn verdeeld over zes woontorens en twee tussen de torens gelegen lage gebouwen, de zogenaamde ‘wagons’. De bedrijfsruimten ter hoogte van de begane grond krijgen met 3,8 meter een afwijkende verdiepingshoogte ten opzichte van de appartementen erboven. De aannemerscombinatie bouwt de appartementen met behulp van het tunnelsysteem. De gevelsluiting is opgebouwd uit binnenspouwbladen van prefab beton en hout. De buitenspouwbladen zijn uitgevoerd in metselwerk en ingevuld met houten en aluminium kozijnen.