Stedelijke vernieuwing en herstructurering kunnen niet zonder professionele communicatie, die op een adequate wijze is georganiseerd en geregisseerd.
Misschien vormt communicatie bij stedelijke vernieuwing wel de kritische succesfactor voor een geslaagd proces of project, aldus de publicatie ‘Kwaliteit van de stad’, zoals die door Rutten Communicatie-advies is samengesteld. Aan de hand van voorbeelden – ‘best practices’- komt naar voren hoe belangrijk het is om van meet af aan een goede regie en dus een goede organisatie van de communicatie neer te zetten.
Met de communicatie rond stedelijke vernieuwingsprojecten is het op dit ogenblik goed gesteld. Althans, dat beweren Arend Timmermans en Egon Snelders. Beiden zijn als communicatieadviseurs werkzaam bij VROM en zijn opdrachtgevers van het onlangs verschenen “Kwaliteit van de stad”.
Helemaal onbevooroordeeld zijn ze daarin niet, want hun professionele contacten met hun collega’s bij gemeenten, corporaties en marktpartijen zijn ook in de komende periode van cruciaal belang voor het succesvol realiseren – en dus communiceren – van menig sleutelproject, herstructeringsproject of stedelijke gebiedsontwikkeling. De onderlinge vaak publiek-private samenwerking zal ook in dat opzicht intensiever en professioneler en dus afhankelijker en interactiever worden. Daarom is kennisoverdracht en het uitwisselen van ervaringen zo belangrijk. Het ministerie heeft hiervoor een serie “Wijde Blik-bijeenkomsten” georganiseerd, die dat beeld bevestigen.
Opzet
Het gaat bij communicatie overigens niet alleen om een puur zakelijke en van te voren geplande strategie en aanpak, maar ook om inlevingsvermogen (bijvoorbeeld waar het gaat om het serieus communiceren met en betrekken van allochtone groepen), flexibiliteit (zowel van het planproces als van de gekozen opzet en invulling van een stedelijk vernieuwingsproject) als om emotie.
Ondanks het slotbetoog dat communicatie bij stedelijke vernieuwing een veel grotere betekenis heeft dan het maken van folders of persberichten, lijkt de inzet van de communicatiemiddelen nog steeds belangrijk te zijn. Zo wijst Vivienne Klaassen-Acda, die als voorzitter verantwoordelijk is voor het welslagen van de stichting Den Haag Nieuw Centrum, met graagte op allerlei promotionele activiteiten of het organiseren van relatieavonden, terwijl Peter Smit, communicatieadviseur van het Knooppunt Arnhem-Nijmegen, aangeeft welk belang brochures, informatiekranten en een website hebben voor de externe profilering van deze regionale bestuurslaag.
Natuurlijk komt het bij een geslaagde communicatie ook op de uitvoering aan, maar in de eerste plaats zal dan wel de achterliggende strategie goed doordacht zijn, zo maakt Egbert Groenendijk, communicatieadviseur bij de dienst Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente Den Haag, duidelijk. Zijn dienst heeft op basis van de nodige praktijkervaring een leidraad opgesteld, die naadloos past bij de wijze waarop wijkverbeteringsplannen zijn opgezet. Er wordt daarbij fors geïnvesteerd in samenspraak, niet alleen door de gemeente, maar ook door corporaties, ondernemers en wijkbewoners. “Bewoners moeten goed ondersteund worden. Het faciliteren van bewonersgroepen is erg belangrijk. Je moet er als gemeente ook alles aan doen om bewoners hun rol als gelijkwaardige gesprekspartners waar te kunnen maken. Professionele ondersteuning is daarvoor nodig. Duidelijk is in elk geval wel dat deze werkwijze er voor kan zorgen dat het “hun plan” wordt.
Draagvlak
Aan draagvlak, betrokkenheid en bereidheid om straks een eigen bijdrage te leveren aan het verbeteren van de leefbaarheid, draagt interactieve planvorming bij wijkverbetering echt bij”, aldus Groenendijk. Hij vindt daarin professor Jan Willem Duyvendak als medestander: interactieve planvorming is volgens hem in vele gevallen nog een fictie, die mede veroorzaakt wordt door een onderlinge strijd over de rolverdeling bij stedelijke vernieuwing tussen gemeenten en corporaties.
Een gemeente als politiek verantwoordelijke streeft ernaar de zeggenschap in handen te krijgen en de corporatie de uitvoering. Corporaties willen op hun beurt echter ook die regierol, omdat het om hun bezit gaat. “Die strijd zorgt er trouwens wel voor dat de centrale vraag voor wie stedelijke vernieuwing nu eigenlijk is bedoeld naar de achtergrond is geraakt”.
