Buurtcontacten vergroten leefbaarheid in de wijk

Dat leefbaarheidsinvesteringen niet alleen gericht moeten zijn op fysieke elementen (groen, onderhoud, voorzieningen), maar zeker ook op het stimuleren van sociale cohesie, begint in steeds meer plaatsen te leiden tot goede en leuke initiatieven. Corporaties blijken vaak hierbij de initiatiefnemer en zorgen voor een zogenaamd vliegwieleffect. Doordat andere partijen (gemeenten, zorg- en welzijnsorganisaties en bewoners zelf) zien dat het werkt, nemen zij de initiatieven over of geven er vervolg aan. Het stimuleren van sociale cohesie kan uiteindelijk leiden tot een verbetering van de leefbaarheid in een wijk, zo blijkt uit het onderzoek ‘In Touch Stakeholders’ van USP Marketing Consultancy (in samenwerking met Between Us). Hieruit blijkt namelijk dat mensen met contacten met veel buurtbewoners de leefbaarheid van hun wijk duidelijk beter beoordelen dan mensen met minder of geen contacten. Ook onderliggende aspecten als de mate waarin men zich thuis voelt, het gevoel van veiligheid en ervaren overlast scoren beter naarmate men meer contacten in de wijk heeft. Maar hoe leg je onderlinge contacten? Het zetten van de eerste stap is vaak het grootste obstakel. Naast de resultaten van het onderzoek, vindt u in dit artikel een tweetal initiatieven van corporaties juist gericht om dit eerste contact te leggen of te vergemakkelijken.

Hoe meer buurtcontacten, hoe hoger de beoordeling van leefbaarheid
In het onderzoek ‘In Touch Stakeholders’ is gekeken naar het contact van de Nederlander met buren en directe buurtbewoners. Slechts 5% zegt helemaal geen contact met buren of buurtbewoners te hebben, echter maar liefst 55% zegt zeer beperkt contact met de buren en buurtbewoners te hebben. De contactarme doelgroepen zijn met name jongeren en woninghuurders. Op zich geen bezwaar zullen veel mensen zeggen, als deze groepen daar zelf ook geen/ minder belang aan hechten. Echter, uit het onderzoek is ook gebleken dat deze groepen vaak wel aangeven behoefte te hebben aan meer buurtcontact. Bijna 30% van de Nederlanders zegt meer contact te willen met buren en buurtbewoners. Daarnaast blijkt dat hoe meer buurtcontacten men heeft, hoe hoger men de leefbaarheid in de wijk beoordeelt. De volgende figuur laat zien dat mensen die aangeven veel buurtcontacten te hebben de leefbaarheid in totaal beduidend beter beoordelen, maar zich ook meer thuis voelen in de wijk. Ook afgeleide elementen scoren beter zoals het gevoel van veiligheid, de ervaren overlast en het samenleven van verschillende culturen. Op sommige elementen is het verschil zelfs bijna 2 rapportpunten (op een schaal van 1 tot 10)! De figuur laat alleen de uitersten zien qua contacten (geen contact en veel contacten), maar uit de cijfers blijkt dat ook bij de tussenliggende groepen geldt hoe meer buurtcontacten, hoe hoger de score op de verschillende elementen. Met name de grote verschillen zijn opvallend en bevestigen het belang van investeren in sociale samenhang in een wijk.

Wie zet de eerste stap? Een tweetal initiatieven
Maar hoe zorg je ervoor dat mensen in contact komen met elkaar? Vaak blijkt het leggen van contact of in ieder geval het zetten van de eerste stap moeilijk. Onlangs startte woningcorporatie Nijestee met het project: ‘Ik ken mijn buren niet/wel’, waarbij het doorgeven van een koffiekopje centraal staat. Op verschillende locaties in de stad delen ze bij huurders een koffiekopje uit. Deze huurder kan voor zijn of haar buur een koffiekopje aanvragen. Zo start deze estafette van koffiekopjes. Waarbij het natuurlijk niet gaat om het kopje zelf, maar om het gezellig samen een kopje koffie drinken. Het is de bedoeling dat iedereen die een kopje ontvangt er ook weer één doorgeeft. Het eigen kopje mogen huurders natuurlijk wel gewoon houden, men kan een nieuw kopje aanvragen om door te geven. Op deze manier maakt het kopje koffie een rondreis door een flat, portiek, straat of buurt en zo komen buren met elkaar in contact. Natuurlijk is het de bedoeling dat de kopjes ook worden gebruikt; dit kan door af en toe samen met buren een kop koffie te drinken. Bijvoorbeeld in een gemeenschappelijke ruimte of bij iemand thuis. Door deze actie probeert Nijestee het contact tussen bewoners te bevorderen.

In het bevorderen van contact is ook begrip voor elkaar en kennis over elkaars leefwerelden een belangrijk onderdeel. Met name geldt dit in wijken waar veel verschillende nationaliteiten naast elkaar leven. En niet alleen voor bewoners, ook voor professionals die werkzaam zijn in die wijken. Zayaz heeft hiervoor de omgekeerde integratiecursus georganiseerd. Bestuurders, bewoners en professionals maakten samen een wereldreis door de stad. Zij wisselden ervaringen uit over de activiteiten in het kader van ‘Wonen met respect voor elkaar’. Zo bezochten de deelnemers een Turkse Moskee, voetbalden zij met Marokkaanse jeugd, gingen zij in gesprek met nieuwe Nederlanders (bij VluchtelingenWerk), kookten zij met Turkse en Marokkaanse vrouwen en gingen op bezoek bij bewoners met een andere culturele achtergrond (Afghaans, Marokkaans, Somalisch, Antilliaans, Surinaams, etc). Het leidde tot inzicht en bewustwording bij alle deelnemers! In het slotdebat in juni jongtsleden werd het estafettestokje voor dit project van Zayaz overgenomen door Stichting Afghaans Islamitisch & Cultureel Centrum en stichting Radar.

Bij beide initiatieven zet de corporatie de eerste stap, maar wordt het daarna overgenomen door bewoners of andere organisaties. Goede en leuke initiatieven die door deelnemers positief worden ontvangen en een eerste stap zijn in het stimuleren van buurtcontacten ter verbetering van de leefbaarheid in een wijk. Wij zijn benieuwd welke initiatieven gaan volgen en nog meer naar het positieve resultaat dat ze gaan hebben!