Bouwmethodiek Maskerade bedacht voor hout

De Alphense architect Maarten van der Breggen heeft met zijn bouwmethodiek met houten elementen de Houtinnovatieprijs 2003 gewonnen.

Kenmerkend voor de methodiek van Maarten van der Breggen, die Maskerade is genoemd, zijn de opmerkelijke gevelbreedte van 7,20 meter, een basis begane grond van 60,7 vierkante meter, een vaste trap en een basis verdieping van 27,7 vierkante meter.

“Het systeem is bedacht voor hout”, zegt Van der Breggen. “Door de gelamineerde liggers zijn nu veel grotere overspanningen mogelijk. Voorheen was dat maximaal 4,5 meter, waardoor er altijd een constructieve wand midden in het huis stond. De houten ligger die ik gebruik is zo stijf als beton. Maar men zou ook voor prefab beton kunnen kiezen. Maar hout is mooier, lichter, goedkoper en bovendien milieuvriendelijk en geschikt voor hergebruik.”
De basis bestaat uit bouwmuurelementen van 2400 bij 2700 bij 160 millimeter, verdiepingsvloerelementen van 2400 bij 7200 bij 400 millimeter, gevelelementen van 2400 bij 2700 bij 160 millimeter en dakelementen van 2400 breed, een vrije lengte en 160 millimeter dik. Dat alles past op één vrachtwagen en wordt op de bouwplaats in elkaar gezet.
“De prijs van zo’n basiswoning is rond 100.000 euro zonder grondkosten”, zegt Van der Breggen, die onlangs in Leimuiden een prijsvraag won. “Ideaal voor starters, maar ook voor doorgroeiers. De bewoner kan er altijd voor kiezen één of twee elementen van 2,40 bij 7,20 meter aan zijn huis te bouwen of de verdieping met 4,80 bij 2,90 meter uit te breiden. Het enige wat vaststaat, is de plaats van de trap.”

Gevelelementen
Gevelelementen kunnen volgens de architect met standaard ramen worden geleverd, maar ook andere ramen. En gevels kunnen in stucwerk, metselwerk, tegels of plaatmateriaal worden uitgevoerd. “Dat geeft een diversiteit binnen de eenheid van maatvoering. En binnen kan ook heel veel: bijvoorbeld de plaats en indeling van de badkamer. Men kan er zelfs voor kiezen die op de begane grond te bouwen.”
Van der Breggen vindt hout het meest geschikte materiaal om industrieel te bouwen: “Bovendien kunnen alle aannemers dit bouwen. Het is niet voorbehouden aan hsb-bouwers. Heerlijk materiaal, dat geen kou geleidt, licht is, en gemakkelijk bewerkt kan worden.”
De houten vloerconstructie mag opmerkelijk worden genoemd. Kern is de ligger van gelamineerd plaatmateriaal met gaten en uitsparingen voor de kabels en leidingen van een kleine 40 centimeter breed en zo’n 6 centimeter dik. De standaard lengte is 7,20 meter. Aan de onderzijde is gipsplaat op een veerrail gemonteerd, aan de bovenzijde een demontabele dekplaat en een zwevende dekvloer.
“Bij de bouw worden de vloeren af fabriek geleverd met alle leidingen”, zegt Van der Breggen. “Als de bewoner iets wil veranderen, schroeft hij de dekplaat los en kan hij overal bij. Door de samenstelling en stijfheid van de liggers zijn krakende houten vloeren voorgoed voorbij.”

Boskoop
Van der Breggen is al veel langer met hout bezig. Eind jaren tachtig, toen hij nog in Boskoop woonde, maakte hij deel uit van een groepering die zich Boskoop 2000 noemde en nadacht over woon-, werk- en leefomgevingen in het kwekersdorp. Hij ontwierp namens die groep het bekende appartementencomplex in houtskeletbouw op de zogenoemde Haring-locatie aan de Gouwe, dat dikwijls als toonaangevend voorbeeld wordt aangehaald. De vestiging van zijn bureau in Drachten heeft daar het demonstratieproject IFD-paviljoen neergezet met voorbeelden van IFD-bouwen in hout.
“Bouwen in hout geeft bewoners veel meer aan inspraak, zelfwerkzaamheid en flexibiliteit”, aldus Van der Breggen. “Door de flexibele indeling zijn er veel meer gebruiksmogelijkheden voor wonen en werken. Een flexibel huis is bovendien veel meer levensloopbestendig dan een traditioneel huis.”
Bouwen zal ook anders moeten in de toekomst, industriëler”, meent Van der Breggen . “In een fabriek is de arbeidsproductiviteit hoger dan buiten. Dat scheelt tot dertig procent. En industrieel bouwen in beton is niet onmogelijk, helemaal niet, maar het transport is zo veel zwaarder dan dat van hout. Met elementen van duurzaam geproduceerd hout zetten we in één dag een glas- en waterdichte woning neer.”