Betere controles op tewerkstelling illegalen

Bij een grootscheepse controle-operatie op 21 bouwplaatsen in het Brusselse gewest heeft de politie woensdag 52 arbeiders aangetroffen die illegaal in België verbleven. Bij de operatie werden ook talrijke inbreuken op de sociale wetgeving vastgesteld. Er waren onder meer werklozen aan het werk. Bouwunie, de bij Unizo aangesloten Unie van het KMO-bouwbedrijf, is tevreden met dergelijke acties. Ze bevestigen dat de vraag van Bouwunie naar betere controles op de tewerkstelling van illegalen en op de oneerlijke concurrentie in het algemeen, gerechtvaardigd zijn. Het regent momenteel klachten over illegale praktijken in de bouwsector. In zoverre zelfs dat de verzuring en het pessimisme van de Vlaamse bouwbedrijven pijlsnel toenemen. Ondanks het gestegen werkvolume in de sector, schetsen ze daardoor een eerder somber beeld van 2006.

De oneerlijke concurrentie is het gevolg van de lagere lonen en het niet naleven van de Belgische wet- en regelgevingen. Deze vormen van sociale dumping bezorgen de Vlaamse bouwbedrijven minder werk, drukken de prijzen tot een abnormaal laag niveau en bedreigen de jobs van Vlaamse bouwvakarbeiders. Bouwunie vraagt een strenge aanpak van alle vormen van oneerlijke concurrentie. Iedereen moet sociale bijdragen betalen en de Belgische arbeidsvoorwaarden naleven. Het voorstel van de inspectie om buitenlanders een aanmeldingplicht op te leggen, kan alvast op steun van Bouwunie rekenen. Om te kunnen controleren of een buitenlands bouwbedrijf, uitzendkantoor of arbeidsbemiddelaar voldoet aan alle verplichtingen, vraagt Bouwunie de ontwikkeling van een Europese website.

Twee derden van de buitenlandse bedrijven die hier actief zijn, lappen de Belgische loon- en arbeidsvoorwaarden aan hun laars, aldus recente cijfers van de sociale inspectie. Hun prijskaartje ligt dan ook beduidend lager dan dat van Vlaamse bouwbedrijven die de Belgische lonen en arbeidsvoorwaarden wel naleven en de veiligheids-, milieu- en andere strenge reglementeringen respecteren. Bona fide bouwbedrijven grijpen steeds meer naast opdrachten. Door de concurrentie kampt de bouwsector met een negatieve prijzenspiraal. Uit een Bouwunie-enquête van december bleek nog dat 80% van de Vlaamse aannemers 2006 somberder inziet dan 2005. Ze stippen als oorzaak vooral de oneerlijke concurrentie en het zwartwerk aan.

Alle vormen van oneerlijke concurrentie houden serieuze bedreigingen in voor de eigen, Vlaamse activiteit én werkgelegenheid. Bouwunie vraagt een strenge aanpak van alle misbruiken, zowel van buitenlanders als van Belgen. Iedereen moet sociale bijdragen betalen (hier of in het thuisland) en de Belgische arbeidsvoorwaarden en regelgevingen naleven. De Belgische inspectiediensten moeten meer mensen krijgen om meer en gerichter te controleren en er moet dringend samenwerking komen tussen de inspectiediensten van de verschillende EU-lidstaten. Ze kunnen informatie uitwisselen, de buitenlandse inspectiediensten kunnen hun eigen onderdanen in België komen controleren, enzovoort.

Bouwunie kan zich vinden in het voorstel van de inspectie om buitenlanders een aanmeldingsplicht op te leggen. Via zo'n aanmelding weet de inspectie dat onderneming X met arbeiders Y aan het werk is op werf Z. De inspectie kan zo efficiënter controleren. Ze moet daarnaast natuurlijk ook voldoende aandacht blijven besteden aan bedrijven en arbeiders die hier illegaal aan het werk zijn. Deze zullen ook de aanmeldingsplicht aan hun laars lappen. Ze zijn moeilijker opspoorbaar, maar brengen de bouwsector daarom niet minder schade toe.

Een Belgische hoofdaannemer kan op dit ogenblik niet weten of een buitenlandse onderaannemer zijn werknemers correct betaalt en de Belgische én buitenlandse wetgeving naleeft.
Bouwunie pleit voor een website waarop de aannemer kan controleren of een buitenlands bouwbedrijf, uitzendkantoor of arbeidsbemiddelaar voldoet aan alle verplichtingen. Zolang die er niet is, kan de hoofdaannemer niet verantwoordelijk gesteld worden voor de eventuele wanpraktijken van een buitenlandse onderaannemer.
Om de illegale praktijken een halt toe te roepen, wil Bouwunie de opdrachtgevers mee aansprakelijk maken voor het naleven van alle wet- en regelgevingen door de uitvoerders De goedkopere prijzen waartegen malafide bouwbedrijven hun diensten aanbieden (en die trouwens de markt ontwrichten) zouden bij hen immers onmiddellijk een belletje moeten laten rinkelen dat er iets niet pluis is.

Bouwunie pleit tot slot voor een versoepeling van de overgangsregeling voor arbeiders uit de nieuwe EU-lidstaten. Het moet voor hen eenvoudiger zijn om hier te komen werken en voor Belgische bouwondernemingen om onderdanen uit de nieuwe EU-lidstaten rechtstreeks en zonder te veel rompsplomp in dienst te kunnen nemen. Bouwunie vraagt dat het afleveren van arbeidskaarten en -vergunningen aan arbeiders uit de nieuwe EU-lidstaten soepeler verloopt. Vanaf 1 mei 2006 moet de arbeidsmarkt toegankelijk zijn voor geschoolde arbeiders uit deze lidstaten, aldus Bouwunie.