Aannemer betrekken bij voorbereiding bouwproject

Een goede voorbereiding van bouwwerken ontstaat als behalve de opdrachtgever en de architect daarbij ook de constructeur en aannemer worden betrokken.

Een juiste 3D-aanpak bij de voorbereiding van een project voorkomt fouten en faalkosten en zorgt voor een lager budget. Als alles – ook de prijs – met de aannemer erbij al goed is uitgezocht, waarom zou je het werk dan nog aanbesteden, vraagt J.A.J Esser van 3D BluePrint Technologies zich af.

De algemeen directeur van het twee jaar geleden opgerichte architecten- en ingenieursbureau vindt dat het huidige aanbestedingsbeleid fraude in de hand werkt. Partijen nemen geen verantwoordelijkheid. Werk dat architecten of voorbereiders van de opdrachtgever hebben gedaan doet de aannemer vaak nog eens over. Dat kost extra tijd en vergroot de kans op fouten.
3D BluePrint Technologies is gespecialiseerd in voorbereiding van projecten volgens de Regiplan Methode. Het gaat om een geoctrooieerde aanpak met gebruik van geavanceerde technieken bij vooraf optimaliseren van het programma voor het bouwwerk, virtual prototyping, virtual reality en beheersing van het project in tijd en geld. Het bureau neemt bij deze aanpak bijvoorbeeld wel de verantwoordelijkheid voor de hoeveelheden die in de voorbereiding zijn bepaald. Bij de projecten die zij tot nu toe hebben voorbereid heeft dat volgens hem goed uitgepakt.
Een aansprekend project is bijvoorbeeld de staalconstructie van het Nieuwe Spoorwegmuseum in Utrecht. Daar heeft digitale aanlevering van een 3D-model en digitale toetsing plaatsgevonden en heeft het 2D tekenwerk een ondergeschikte rol gehad. Na 3D-modellering zijn de gegevens direct naar de staalbouwer gegaan voor direct gebruik bij de productie van de staalprofielen.
Esser vindt dat de sector anders zou moeten werken dan tot nu toe gebruikelijk is. Als er een balkon in Maastricht afvalt, zegt elke betrokkene van niets te weten. Dat kan dus niet. Door de voorbereiding anders te doen kan je dergelijke fouten voorkomen. Door het maken van een virtueel 3D model van het gebouw is alles van elke bouwfase van te voren beter te analyseren en te plannen.
“Wij geven de aannemer binnen onze verantwoordelijkheid de gegevens die hij nodig heeft om zijn werk goed te doen. Dat zijn gegevens waarvoor wij als voorbereiders verantwoordelijkheid nemen, zodat de aannemer ze niet nog eens hoeft na te rekenen. Het gaat om een geoctrooieerde werkwijze waarbij alles in een centraal 3D-model wordt gestopt. “Het tijdperk 2D-tekeningen is voorbij”, aldus Esser.

Bouwprogrammeren
Het bureau uit Amsterdam is graag al in een vroeg stadium bij de projecten betrokken. Opdrachtgevers hebben een idee, maar weten soms niet hoe het verder moet. Vragen ze 3D BluePrint om ondersteuning, dan volgt een eerste stap in de speciale werkwijze: het zogenoemde ‘bouwprogrammeren’. Daaronder verstaat Esser het maken van een geoptimaliseerd programma van eisen.
Met de opdrachtgever wordt nagedacht en vastgelegd wat hun wensen en eisen zijn. Er worden in abstracte zin in een model 3D-ruimten vastgelegd als gebruiksruimte, volumes voor vloeren en wanden of leegten voor de deuren. De werkwijze is gericht op het met elkaar in verband brengen van de eisen en maakt meteen de geldelijke consequenties van keuzen duidelijk. Als het geheel – in samenhang – is geoptimaliseerd, ontstaat het bouwprogramma als haalbare doelstelling, dat de basis vormt voor het eigenlijke ontwerp.
De stappen van bouwprogramma naar voorlopig ontwerp en definitief ontwerp zijn helder en goed te doorgronden.

Innovaties
Het is in de optiek van Esser essentieel de aannemer (bouw en E- en W-installaties) al bij de voorbereiding te betrekken. Dat de betrokken aannemers dan zonder aanbesteden het werk laten uitvoeren bij overheidsopdrachten lijkt logisch. Met een aanbesteding in concurrentie de beste prijs denken te krijgen kan ook, maar de vraag is of dat beter uitpakt als toch alleen maar verantwoordelijkheid wordt afgeschoven.
Bij projecten in de zorg en voor scholen zijn bandbreedtes voorgeschreven waarbinnen bijvoorbeeld vierkante meters en kosten moeten blijven. Is in een vroeg stadium de aannemer erbij gehaald, dan biedt dat de beste mogelijkheid om innovaties te verwerken. Volgens hem levert dat al de laagste prijs op. “En dan zou het project toch moeten worden aanbesteed om nog een lagere prijs te krijgen?”, vraagt Esser zich af.
De redenering dat aanbesteden met veel aannemers veel concurrentie betekent en dus leidt tot een lage prijs verwerpt hij. Een project dat is voorbereid door 3D BluePrint is altijd structureel 10 tot 25 procent goedkoper dan een traditioneel aanbesteed werk. Reden daarvan is onder meer het terugdringen van de faalkosten.
Bij een aanbesteding liggen de prijzen vaak ver uit elkaar vanwege onduidelijkheden die tot faalkosten leiden, en door verschillen in inschatting van risico’s. 3D BluePrint haalt die onduidelijkheden eruit, zodat de aannemer zijn normale werk kan doen: bouwen. De werkwijze is dus vooraf probleemvermijdend in plaats van probleemoplossend achteraf.
Op de vraag hoe je dan de beste aannemer krijgt, antwoordt Esser dat zij natuurlijk wel de markt kennen. Bekend is dat er aannemers zijn die er de kantjes aflopen om winst te maken. Ook anticiperen aannemers soms op de mogelijkheid door inkoop en of meerwerk een normale winst te kunnen maken. Maar Esser vindt dat we afmoeten van de cultuur dat winst gemaakt moet worden als de prijs al is vastgesteld. Een bouwteamverband heeft daarom zijn voorkeur.

Octrooi
Van concurrenten op het gebied van de voorbereiding van projecten op b&u-gebied wil Esser niks weten. “Het is absoluut uniek wat wij doen. We werken volgens een geoctrooieerde werkwijze. De software waarmee we werken is standaard te koop, maar goed ermee werken is heel wat anders. Wij doen dat. Daarin zijn wij inderdaad uniek”, stelt algemeen directeur Esser zonder terughoudendheid.