21% BTW op gebouw en grond treft vooral Vlaanderen

Gisterenmorgen heeft de regering Verhofstadt III besloten een BTW-tarief van 21% in te voeren voor wanneer gebouwen en gronden samen worden verkocht. In dat geval gelden nu voor de gronden registratierechten die in Vlaanderen in principe 10% bedragen maar waarop heel wat kortingen mogelijk zijn, vooral door de meeneembaarheid van voorheen betaalde registratierechten. De maatregel zal in Vlaanderen de aankoop van een standaardwoning met grond tot 21.000 euro duurder maken. De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) dringt aan op overleg met het Vlaamse Gewest vooraleer de maatregel effectief van toepassing wordt, en op een overgangsperiode tot minstens begin 2009.

De belangrijkste knelpunten van de beslissing van vanmorgen kunnen als volgt worden samengevat:

De federale regering heeft onvoldoende overleg gepleegd met de Vlaamse regering. De maatregel maakt bruusk een einde aan al de voordelige regelingen die de Vlaamse regering de laatste jaren op het vlak van registratierechten heeft ingevoerd, om het voor meer gezinnen mogelijk te maken een eigen woning te verwerven. De meeneembaarheid van eerder betaalde registratierechten komt te vervallen. De laatste vijf jaar hebben ongeveer 50.000 kopers van de meeneembaarheid van eerder betaalde registratierechten gebruik gemaakt. Het systeem kende in die vijf jaar een stijgend succes. In 2006 maakten op een jaar tijd 13.000 Vlamingen gebruik van de meeneembaarheid. Door de federale begrotingsmaatregel kunnen voorheen betaalde registratierechten niet meer in mindering worden gebracht. De toegankelijkheid tot een eigen woning wordt daardoor weer stukken duurder.

Aanvankelijk was het de bedoeling de federale maatregel te laten ingaan voor alle authentieke aktes die na 1 juli worden ondertekend. Uiteindelijk werd besloten de maatregel in werking te laten treden vanaf 15 augustus van dit jaar. Maar volgens de VCB zal deze anderhalve maand extra geen soelaas brengen. Wie nu al een aankoopcompromis ondertekend heeft, zal nauwelijks aan de nieuwe BTW-regel kunnen ontsnappen. In dat geval zal de koper 3% tot 5% meer moeten betalen dan hij of zij gepland had. Voor gezinnen die voor hun aankoop zwaar hebben moeten lenen, is dit een ramp.

Voor deze begrotingsmaatregel baseerde de regering zich op een uitspraak van het Europese Hof van Justitie. Maar deze uitspraak had slechts betrekking op een geïsoleerd geval: op zelfstandigen die een andere hoofdactiviteit uitoefenen en eerder toevallig een woning verkopen. Dit rechtvaardigt geenszins een uitbreiding van het BTW-tarief van 21% tot alle verkopingen van gebouwen en bijbehorende gronden.

De VCB dringt er dan ook bij de nieuwe regering Leterme I op aan de vanmorgen goedgekeurde BTW-maatregel bij te sturen.

Er moet een langere overgangsperiode komen om te verhinderen dat gezinnen eensklaps fors hogere bedragen moeten gaan lenen en daardoor in financiële problemen komen. De maatregel mag ten vroegste vanaf begin 2009 in voege treden.

Er moet meer tijd en ruimte zijn voor overleg en afstemming tussen de federale en de regionale regeringen. Zoniet dreigt zelfs een dubbele belasting: registratierechten én een BTW-tarief van 21%.

Tevens moeten er maatregelen komen die ervoor zorgen dat het eigenaarschap in Vlaanderen even vlot toegankelijk blijft als nu. Momenteel dreigt voor een standaardwoning in Vlaanderen een meerkost tot 21.000 euro.