Vooral in de oostbuis is er het een en ander mis gegaan. “We waren op de rand van de techniek en de ervaring bezig. Maar Japanners weten nu dat ze niet langer voorlopen”, zegt projectdirecteur R. de Leeuw van HBG.
Werken op 60 meter onder NAP. Een simpel rekensommetje leert dat daar 7 bar druk moet zijn geweest, 1 bar extra per tien meter. “Het was zelfs nog 1 bar meer door het gewicht van het bentoniet, dus 8 bar in totaal”, vertelt De Leeuw. Alle problemen die het boren heeft gegeven, zijn ook te wijten aan de hoge druk.
“Een aantal zaken hadden we van tevoren bedacht. Bijvoorbeeld dat de borstels problemen konden geven. Daarom hebben we er ook vier gemonteerd in plaats van de gebruikelijke twee. Voordeel was dat we er maar twee behoefden te vervangen. Maar dat het schild van een van de boormachines zou vervormen, daar hebben we niet aan gedacht.”
Wel was eraan gedacht, dat er mogelijk reparaties nodig zouden zijn aan de boorkop. Alleen al het vervangen van snijtanden behoorde tot de mogelijkheden. Daarom zouden duikers een dergelijke klus moeten klaren. Ga er maar aanstaan. In een kleine ruimte vol bentoniet, waar geen hand voor ogen is te zien.
“Het was oefenen op tekening en dan op de tast het werk doen. In totaal zijn er zeven duikoperaties geweest die omvangrijk waren. Dat is allemaal goed gegaan. Slechts drie kleine waarschuwingen hebben we gehad.”
Juist op dit punt hebben de Nederlandse bouwers hun inventiviteit kunnen laten zien aan de wereld. Zelfs de Japanners, erkende tunnelboorders in slappe grond die jarenlang een voorsprong hebben gekoesterd, waren onder de indruk.
“De laatste grote tunnel in Japan is die onder de Tokio Bay geweest. Die was 10 kilometer lang. Daarvoor hebben de Japanners acht boormachines gebruikt, omdat ze de duiktechniek niet durfden ontwikkelen. Door toepassing van de duiktechniek, hebben we de klant honderden miljoenen bespaard. Laatst waren hier een paar Japanners op bezoek. Die weten nu dat ze niet langer voorlopen”, vertelt De Leeuw.
Over de veiligheid op het werk is de HBG’er redelijk tevreden. “Elk ongeval is er een te veel. Maar achteraf kunnen we constateren dat we een heel behoorlijke score hebben gehad qua veiligheid. Dat komt mede doordat we er heel veel over hebben gepraat. Duitsers kijken daar soms wat anders tegenaan. Onze collega’s van Pilipp Holzmann en Wayss & Freytag wilden nog wel eens doordouwen, maar dat vonden wij niet goed.”
