Algemeen

Zwartwerk België nog erger dan aangenomen

De omvang van het zwartwerk in België is veel groter dan algemeen werd aangenomen. Volgens de federale Administratie Toezicht Sociale Wetten maakte in 2002 maar liefst 42,25 procent van de Belgische bedrijven gebruik van zwartwerkers.

Zwartwerk komt het meest voor in de bouw (vooral in de renovatie) en in de horeca.

Deze sectoren zullen daarom in de toekomst extra inspecties kunnen verwachten. Ofschoon er in België totaal bijna 80 verschillende overheidsdiensten bestaan die zich bezighouden met de controle op de sociale- en arbeidswetgeving, zijn vele van deze diensten onderbemand en ontbreekt het hen dikwijls ook aan de nodige motivatie.
De betrokken administratie ontdekte in de eerste plaats een vrij omvangrijke fraude bij de invulling van documenten die te maken hebben met de sociale- en arbeidswetgeving. Tal van werkgevers bleken hun werknemers gewoonweg niet in te schrijven en evenmin aan te melden bij de bevoegde diensten. Voorts bleek er nogal wat fraude te bestaan met deeltijdse arbeid. Als part-timers ingeschreven arbeidskrachten, bleken een volledige job uit te oefenen en werden zo voor een aantal uren per dag in het zwart uitbetaald.

Illegaal
Voorts troffen de inspecteurs bij veel bedrijven illegale buitenlandse arbeidskrachten aan van buiten de Europese Economische Ruimte (EER), d.w.z. van buiten de EU en de EVA-landen (Europese Vrijhandelsassociatie), die noch over een verblijfs- noch over een arbeidsvergunning beschikten. De inspecteurs ontdekten bij 14.161 gecontroleerde bedrijven bij 6174 daarvan een of andere manier van zwartwerk. Volgens internationale studies bedraagt de waarde van het zwartwerk in België ruim 16 procent van het bruto nationaal product (bbp) en wordt het land alleen voorafgegaan door Griekenland en Italië. Volgens het Belgische Hoger Instituut van Arbeid kost zwartwerk de Belgische staatskas jaarlijks 1,8 miljard euro aan gedorven inkomsten, hetgeen overeenkomt met 400.000 jaarlonen.
De belangrijkste oorzaak van het omvangrijke zwartwerk in België is de zware belasting op arbeid. De loon- en arbeidskosten behoren tot de hoogste ter wereld en liggen gemiddeld 15 tot 25 procent hoger dan in de buurlanden Nederland, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië.