Wat is het recht van voorkoop?

Het recht van voorkoop is het recht van een persoon om bij de verkoop van een onroerend goed dat goed prioritair aan te kopen in vergelijking met andere kandidaat-kopers. Deze persoon zal verkozen worden boven de andere kandidaat-kopers als hij een bod doet dat gelijk is aan het bod van een andere mogelijke koper.
Dit recht van voorkoop kan bijvoorbeeld ingeroepen worden door een huurder bij de ondertekening van een huurovereenkomst. Wanneer de verhuurder dan zou beslissen om het pand te verkopen dat de huurder huurt, kan de huurder dan het pand kopen tegen dezelfde prijs die een andere kandidaat-koper bereid is te betalen. Meestal verbindt de eigenaar van het pand zich ertoe de huurder op de hoogte te brengen van het beste bod, waarna de huurder over en redelijke termijn beschikt om de eigenaar te laten weten of hij het pand al dan niet zal kopen en zijn recht van voorkoop al dan niet zal toepassen.

Het recht van voorkoop van de overheid
Sinds enkele jaren kan ook de overheid het recht van voorkoop toepassen, zelfs al is er al sprake van een verkoopbelofte tussen de koper en verkoper.

Recht van voorkoop in het Vlaams Gewest
Sinds 1 november 1998 kunnen sommige organisaties in het Vlaams Gewest aanspraak maken op het recht van voorkoop. Het gaat dan om de Vlaamse huisvestingsmaatschappij, de sociale huisvestingsmaatschappijen, gemeenten en OCMW’s. Ze hebben een voorkooprecht op alle onroerende goederen waarop ze middels een overeenkomst recht op hebben of waarop ze een huurovereenkomst van meer dan 9 jaar hebben.

Ook sommige percelen bestemd voor woningbouw komen in aanmerking voor het voorkooprecht van de overheid. Of er op een woning een voorkooprecht van de overheid geldt, kan je nagaan bij de notaris.

Recht van voorkoop in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Sinds 29 januari 2003 kan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beroep doen op het recht van voorkoop. Gemeenten, OCMW’s, de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij en de Brusselse Huisvestingsmaatschappij genieten van het recht van voorkoop.

Recht van voorkoop in het Waals Gewest
Op enkele uitzonderingen na, kan het Waals Gewest op elk onroerend goed binnen de zones die afgebakend werden in artikel 175 van de Code Wallon de l’Aménagement du Territoire, de l’Urbanisme et du Patrimoine. Ook bepaalde instellingen zoals de gemeenten en OCMW’s kunnen gebruik maken van het voorkooprecht.