Algemeen

Torenflats in hout maakbaar

Flatgebouwen tot tien verdiepingen hoog, niet met een draagconstructie van beton of staal, maar van hout. Volgens de kersverse hoogleraar houtconstructies André Jorissen is het technisch mogelijk, maar wordt hout door constructeurs nog onvoldoende op waarde geschat.

Op de TU Eindhoven (faculteit Bouwkunde) hield de kersverse hoogleraar houtconstructies André Jorissen vorige week zijn intreerede, getiteld ‘Natuurlijk hout’. Daarin stelt hij onomwonden vast, dat hout als constructiemateriaal veel te veel is ondergewaardeerd.

Volgens Jorissen zijn de materiaaltechnische eigenschappen van hout veel beter dan in de constructiewereld wordt onderkend. Ter illustratie wijst hij op twee forse in hout gemaakte overkappingen: het in Washington te vinden Tacoma-sportstadion met z’n overspanning van 170 meter en het Noorse Hamar-schaatsstadion – in Nederland bekender als ‘het Vikingschip’ – met vergelijkbare afmetingen.
Interessant is zijn stelling dat met hout flatgebouwen tot tien verdiepingen hoog zijn te maken. In dat licht vindt hij, dat indien meer architecten en constructief ontwerpers bekend zijn met de mogelijkheden van hout als constructiemateriaal, er veel meer gebouwen in Nederland van hout worden gemaakt.
Om hoogbouw in hout mogelijk te maken moet de Nederlandse houthandel, en in het verlengde daarvan de verwerkende industrie, afstappen van de gebruikelijke ‘visuele’ sortering.

Sterkten
Daarmee zijn namelijk niet de vereiste hoge sterkten te halen van GL32 of zelfs GL36, zoals die regelmatig in ontwerpen worden voorgeschreven. Op dit moment is bij visueel gesorteerde lamellen sterkteklasse GL24 het hoogst haalbare.
Ter vergelijking: een op zuivere buiging in GL24 gerealiseerde ligger is al circa 10 procent hoger dan bij toepassing van GL36. Is de sterkte maatgevend, dan schiet de hoogtetoename al snel naar de 20 procent. Dat maakt hout voor ontwerpers en constructeurs minder aantrekkelijk. De trend is dan ook om over te stappen op mechanische sortering, een niet-destructieve methode om de sterkte en stijfheid van hout vast te leggen.

Voorsprong
Jorissen: “Een aantal Duitse fabrikanten heeft de stap naar machinaal sorteren al wel gezet. De ervaring daar leert, dat met het standaard uitgangsmateriaal meer dan de helft van het gerealiseerde gelamineerde hout minimaal voldoet aan de sterkteklasse GL32.”
Terwijl op basis van de visuele sortering al dat hout normaliter wordt ingezet op een niveau van hooguit GL24. Voorwaarde is volgens Jorissen wel dat in de middenzone van de ligger lamellen uit een lagere sterkteklasse worden toegepast.
“Bedrijfsmatig moet met deze meer efficiënte wijze van materiaalgebruik de investering van het machinaal sorteren worden terugverdiend. Vragen vanuit de markt, of misschien wel eisen, en de positionering van hout als volwaardig en betrouwbaar constructiemateriaal zullen echter belangrijker blijken dan de economische terugverdientijd”, aldus de hoogleraar.
Build for Life