Strobouw komt slecht van de grond

Bouwen met stro. Wat moet men zich daar bij voorstellen? Een bezoek aan de Floriade kan verhelderend werken. Daar zijn twee bouwwerken te bekijken die uit strobalen zijn opgetrokken. De Rabo Conference Hall, een congreszaal met 350 zitplaatsen en een strobalenpaviljoen. Beide gebouwen zijn bedoeld als een uitdagend voorbeeld voor duurzaam bouwen.

Bouwen met stro is niets nieuws. Al in de 19e eeuw werden in de Amerikaanse staat Nebraska woningen gebouwd van strobalen als wand en drager van het dak. Deze oorspronkelijk vorm van strobouw komt in Nederland niet voor. Een combinatie van hout- of staalskeletbouw met stro als vulmateriaal is een techniek die wel een kans van slagen heeft. Het isolatiemateriaal in prefab gevel- en dakelementen bijvoorbeeld zou vervangen kunnen worden door stro. Tot nu toe zijn ongeveer tien projecten op Hollandse bodem gerealiseerd, variërend van een vakantiehuis, villa tot een omgebouwde schuur.

Voordelen
De vooroordelen dat strowanden branden als een fakkel, schimmelvorming veroorzaken, niet tegen vocht kunnen en allerlei ongedierte aantrekken, zijn allang de wereld uit geholpen. Stro als bouwmateriaal heeft vele voordelen. Het is goedkoop, makkelijk verkrijgbaar, warmte-isolerend, ademend, vochtregulerend, milieuvriendelijk en duurzaam. Waarom wordt er dan nauwelijks gebruik van gemaakt? Martin Oehlmann van de Werkgroep Strobouw: ‘In Nederland is een gedegen bouwtraditie. Alternatieve bouwmethoden krijgen daardoor weinig kans. Ambachtelijk bouwen of handwerk komt nauwelijks meer voor, dat kost veel te veel tijd’.

In Oostenrijk is een project tot stand gekomen met als partners een bouwbedrijf, de agrarische lobby en de milieulobby. Een zogenaamde nul-energiewoning, waarbij stro verwerkt is in het plaatmateriaal van de gevelelementen. Samen met het Institut für Bautechnik (OIB) wordt gewerkt aan een certificaat voor prefab dak- en gevelelementen om alle risico’s uit te sluiten. De Oostenrijkse overheid financiert onderzoek naar de mogelijkheden van duurzaam bouwen met stro. Oehlmann: ‘In Oostenrijk kan de opdrachtgever zijn ideeën ook uitvoeren’.

Scepsis
De Nederlandse overheid daarentegen speelt volgens Oehlmann een bescheiden rol in het stimuleren van strobouw. ‘Tot op heden is nog geen onderzoek verricht naar de eigenschappen van stro als bouwmateriaal. Het Nationaal Duurzaam Bouwen Centrum kijkt de kat uit de boom. Als er geld te verdienen valt met onderzoek happen ze meteen toe, maar de nek uitsteken doen ze niet’.

Op de internetsite van het Duurzaam Bouwen Centrum wordt inderdaad geen aandacht geschonken aan strobouw. Gerrit Jan Hoogland, voorlichter van het Nationaal Dubo Centrum, licht toe: ‘Stro wordt op dit moment nog heel weinig toegepast. Wij houden ons bezig met de meer gangbare bouwmaterialen als hout en zink. Stro is nog te exclusief’.

Strobouw heeft nog een lange weg te gaan. De bouwsector ontvangt nieuwe ontwikkelingen doorgaans met de nodige scepsis. Daarom zou de overheid via aangepaste regelgeving en subsidies strobouw moeten stimuleren. Daarnaast dient er onderzoek gepleegd te worden naar de bouwfysische eigenschappen van stro in bouwconstructies. Voor goedkeuring van brandweer, bouw- en woningtoezicht en verzekeraars zijn opdrachtgevers nu nog aangewezen op resultaten van onderzoeken in het buitenland.

De strobalenwoning en de congreszaal zijn nog te bekijken tot en met zondag 20 oktober op de Floriade