De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) en de ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) hebben, in aanwezigheid van Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege op de voormalige Alvat-site in Buggenhout een protocolovereenkomst ondertekend voor de uitwerking van het instrument Saninvest. Saninvest moet een oplossing bieden voor de versnelde sanering en herontwikkeling van 'blackfields', verlaten en vaak erg verontreinigde industrieterreinen.
PMV en de OVAM bundelen hun middelen en expertise om een project- en businessplan te ontwikkelen dat uiterlijk zes maanden na de ondertekening van dit protocol aan de Vlaamse Regering voorgelegd wordt.
Vlaams minister Joke Schauvliege: “Herontwikkeling van verontreinigde terreinen in functie van maatschappelijke behoeften en duurzame bodemsanering zijn prioriteiten in het Vlaamse bodembeleid. De oprichting van Saninvest streeft naar een versnelling van de ambtshalve bodemsanering. Op die manier wordt bodemsanering de hefboom voor maatschappelijke en economische herontwikkeling. Het instrument draagt ook bij tot de realisatie van een Groen en Dynamisch Stedengewest, één van de doorbraken van het Vlaanderen in Actie (ViA)-programma.”
Van brownfield tot blackfield
Sinds het Bodemsaneringsdecreet (1995) ligt de saneringsplicht bij de exploitant of de eigenaar van een verontreinigde site. Het vroegere gebrek aan een dergelijk kader en het beeld dat men in de bodem ongestoord kon lozen, heeft in Vlaanderen geleid tot tal van verlaten en sterk verontreinigde, oude industriële sites. De brownfieldconvenanten bieden voor dergelijke sites vaak een oplossing. De meerwaarde van de herontwikkeling, die door een faciliterende overheid wordt mogelijk gemaakt, genereert voldoende middelen om de bodemsaneringskosten te financieren.
Bij zeer ernstige verontreinigingen overtreft de saneringskost in belangrijke mate de waarde van het terrein en de herontwikkeling. De site blijft dan onbenut en herontwikkeling start pas nadat de OVAM de ambtshalve sanering uitvoert. Deze terreinen worden 'blackfields' genoemd. Een voorbeeld van een geslaagde sanering en herontwikkeling van een blackfield is Asphaltco in Asse. Daar werd 9 miljoen euro geïnvesteerd in samenwerking met de gemeente. Op de site werd een stuk ringweg aangelegd en komt nog een nieuwe gemeentelijke sportinfrastructuur.
Hefboomeffect
De kostprijs voor de ambtshalve sanering van één blackfield loopt al snel op tot miljoenen euro's. Dat heeft zijn weerslag op de middelen voor het ambtshalve saneringsprogramma van de OVAM en vertraagt de uitvoering. De oprichting van Saninvest moet hiervoor een oplossing bieden. De volledige projectuitvoering (bodemsanering en herontwikkeling) wordt in één pakket op de markt gebracht, met inbegrip van de financiering. De kostprijs voor de bodemsanering kan dan over meerdere jaren gespreid worden waardoor meerdere blackfields versneld aangepakt en herontwikkeld kunnen worden.
Doel van de protocolovereenkomst
De PMV en de OVAM gaan een analyse maken van de mogelijke structuren van Saninvest. De meest efficiënte en effectieve structuur wordt binnen zes maanden aan de Vlaamse Regering voorgesteld. Dit voorstel zal eerst getoetst worden aan een aantal blackfields die in aanmerking kunnen komen als pilootproject voor Saninvest. De Alvat-site in Buggenhout is daar een goed voorbeeld van.
Voor de pilootprojecten geldt dat de herontwikkelingskost hoger geraamd wordt dan de verwachte mogelijke opbrengsten (niet marktconforme situatie) of dat de sites door de OVAM of andere overheden verworven zijn. Voor de uitvoering zal Saninvest maatwerk toepassen op alle sites en gebruik maken van PPS-formules waar dat aangewezen is. Saninvest zal bij haar projecten ook de ViA-doelstellingen inzake duurzaamheid en innovatie trachten te realiseren.
Vlaams minister Schauvliege: “Het Bodemsaneringsdecreet en zijn opvolger, het Bodemdecreet (2006), hebben al geleid tot de sanering van heel wat verontreinigde terreinen. Ik stel vast dat de verontreiniging soms groter is dan de marktwaarde waardoor sommige terreinen onaangeroerd blijven. Met Saninvest zetten we een structuur op die ook deze terreinen kan aanpakken.”
- Bouw & Wonen Partners:
