Multiplex, spaanplaat, mdf, osb en hardboard. Het zijn allemaal plaatmaterialen. Meestal gebruiken we deze voor constructiedoeleinden zoals vloeren en dakbeschot of voor meubels en interieurbetimmering. Maar ze worden ook steeds vaker gebruikt voor de gevelbetimmering.
Niet alle plaatmaterialen zijn geschikt om buiten te gebruiken. Zo zou ik een spaanplaat niet buiten gebruiken. Maar in het geval van mdf heb je ook speciale exterieurplaten. Plaatmateriaal dat we veel in de architectuur zien, is meranti en ook okumé multiplexplaten. Deze platen kunnen bij de houthandel en houtverwerkende industrie op bestelling in verschillende andere afmetingen dan de standaard verkregen worden.
Diepbruin
Door het gebruik van verschillende afmetingen krijgt een gebouw een aparte uitstraling. Ikzelf vind het erg mooi, maar er zijn mensen die het verschrikkelijk vinden. Een mooi gebruik van gevelbetimmering met plaatmateriaal vind je in Utrecht aan de Koningslaan. Tussen 19e-eeuwse panden is hier een huis betimmerd met diepbruin paarsachtig betontriplex dat is vastgezet met donkerbruin gemoffelde roestvaststalen schroeven. Een mooi voorbeeld van oud en modern goed met elkaar gecombineerd, vind ik. De exterieurplaten zijn vochtbestendig verlijmd en meestal voorzien van een garantie. Een uniforme garantieregeling is er nog niet. Elke producent geeft zijn eigen garantie variërend tussen de 5 en 20 jaar. Doorgaans dekt deze garantie alleen schade ontstaan door fabrieksfouten.
Voor het bevestigen van plaatmaterialen tegen de buitengevel zijn verschillende methoden. Het moet ten eerste zorgvuldig gebeuren. Als je je buitenmuur gaat betimmeren, kan het zijn dat je een soort beluchte spouw tussen muur en houtwerk moet aanhouden. Laat je dus goed informeren voordat je aan de slag gaat. Het vastzetten is een kwestie van het gebruik van de juiste nieten of schroeven op de juiste afstand. Je kunt ook kiezen voor een blinde bevestiging met een constructielijm. Houd ook rekening met het 'werken' van hout. Het is verstandig om tussen de platen een ruimte vrij te houden van minimaal 10 mm en om de randen af te ronden. Wordt de ruimte namelijk kleiner, dan blijft hier water tussen zitten. Gevelbetimmering met plaatmateriaal geeft wel meer onderhoud dan een stenen muur. Maar ja, we schilderen toch eens in de vijf jaar de kozijnen, waarom dan ook niet de gevelbetimmering?
Tot slot nog een aantal mooie betimmerde bouwwerken. Isala College in Silvolde, Museonder in Otterloo, Bibliotheek de Mare in Alkmaar en een hele mooie binnenbetimmering vind je bij de Gasunie in Groningen. Voor de houtliefhebber dus een paar mooie uitstapjes!
- Bouw & Wonen Partners:
