Oplossing voor zonevreemde woningen in Mechelen

De deputatie van de provincie Antwerpen keurde op voorstel van gedeputeerde Koen Helsen (foto), het ruimtelijk uitvoeringsplan ‘zonevreemde woningen’ van Mechelen goed en gaf daarbij rechtszekerheid aan de bewoners van deze woningen.

Sinds de totstandkoming van de gewestplannen is er voor vele woningen het probleem van ‘zonevreemdheid’ ontstaan. Zonevreemde woningen zijn weliswaar opgericht met een geldige bouwvergunning, maar staan op een plek waar ‘wonen’ strijdig is met de bestemmingsvoorschriften.

‘Het bestaan van deze woningen op zich is geen probleem’, stelt Koen Helsen (Open Vld), gedeputeerde voor Ruimtelijke Ordening, ‘wel het feit dat de eigenaars beperkt worden in hun mogelijkheden om de woning te renoveren, te verbouwen, uit te breiden of af te breken voor een nieuwbouw’.

Vlaams minister Dirk Van Mechelen creëerde op Vlaams niveau een nieuw kader waarbinnen een oplossing werd uitgetekend voor de zonevreemdheid van woningen met rechtzekerheid voor de burgers. ‘Bij de concrete uitwerking van dit kader spelen de steden en gemeenten een cruciale rol’, benadrukt Helsen. ‘Zij moeten via de opmaak van hun gemeentelijk ruimtelijk structuurplan en de daarbij horende ruimtelijke uitvoeringsplannen ontwikkelingsperspectieven uitwerken specifiek voor de plaatselijke noden en mogelijkheden. Dit alles met de bedoeling de woonkwaliteit te waarborgen van bestaande woningen die gelegen zijn buiten de wettelijk omschreven woongebieden’.

Mechelen

Ook de Stad Mechelen nam, via de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan, de nodige initiatieven in deze problematiek. Zij gingen voor een aanpak in deelgebieden, het landelijk gebied versus het kerngebied.

Zonevreemde woningen gelegen in recreatiegebieden of ruimtelijk kwetsbare gebieden, mogen nog verbouwd worden binnen het huidige volume, uitbreiding wordt niet toegestaan, ook het oprichten van bijgebouwen zal niet getolereerd worden. Enkel na calamiteiten kan de woning herbouwd worden en dit dan binnen het bestaande volume. Ook voor de zones Zandbaan – Oude Leestsebaan, Liersesteenweg en Wieldries, allen verstoorde kwetsbare zones, worden dezelfde voorwaarden opgelegd.

In de landelijke valleigebieden van Zenne, Dijle en Barebeek, de natuurgebieden Mechels Broek en Zennegat en het plateaugebied (een open landbouwgebied), allen gebieden waar de open ruimte als prioritair wordt beschouwd t.o.v. het wonen, kunnen de bestaande woningen blijven bestaan en beperkt uitbreiden. Het architecturaal karakter en de eigenheid van de woningen moeten hierbij gevrijwaard worden.

Voor het kerngebied, dat zowel de stedelijke kern van Mechelen alsook de er rond gelegen woonomgevingen en industriegebieden en de kern van Walem omvat, kunnen bestaande woningen bestendigd worden en uitbreiden, echter met een variatie naargelang de specifieke ligging. Zo kan in het centrumgebied een uitbreiding tot 100%, terwijl in de groene vingers, gebieden die doordringen tot diep in de kern, dit maar kan tot 50%. Daarnaast krijgt in de zone Mechelen Noord en Zuid de bedrijvigheid maximale ontwikkelingsmogelijkheden en wordt er een terughoudend beleid gevoerd ten aanzien van zonevreemde woningen, die dan ook maar een uitbreidingsmogelijkheid krijgen tot 20%. Ook voor de zone voor residentieel woonwagenterrein, gelegen aan de grote Nieuwendijkstraat, wordt rechtzekerheid geboden aan de negentien woongelegenheden. Weliswaar met specifieke voorschriften, daar het zeker niet de bedoeling is dit terrein in de toekomst uit te breiden.

Voor waardevolle gebouwen en voor woningen gelegen in overstromingsgebied werden specifieke voorschriften opgesteld. Waardevolle gebouwen moeten voldoende rechtszekerheid krijgen zodat de nodige herstel- en instandhoudingswerken kunnen uitgevoerd worden en de gebouwen een zinvolle functie kunnen uitoefenen. In de overstromingsgebieden, gelegen langs de Barebeek, de Vrouwvliet en het Zennegat, kan verbouwen, herbouwen of uitbreiden van de bestaande woningen slechts worden toegestaan, wanneer uit het dossier blijkt dat er voldoende maatregelen werden genomen om het risico op wateroverlast te vermijden.

'Met de opmaak van dit ruimtelijk uitvoeringsplan werd de onzekerheid voor de eigenaars van zonevreemde woningen weggewerkt, zij krijgen nu duidelijkheid over wat kan en wat wenselijk is om de woonkwaliteit van hun woning te waarborgen', besluit gedeputeerde Koen Helsen.