Muiderslot verrast met ondergronds betonnen paviljoen

Het Muiderslot is één van de belangrijkste culturele erfgoederen van Nederland. In het slot wordt het verhaal verteld van Floris V die het slot in 1285 liet bouwen en van P.C. Hooft die als drost en baljuw vanaf 1609 het slot bewoonde en er graag zijn bevriende kunstenaars, “de Muiderkring”, ontving. Maar het verhaal van de plék van het Muiderslot is minstens zo interessant, een verhaal van zeven eeuwen waterdefensie. Van het Muiderslot dat deel uitmaakt van vier belangrijke waterdefensielinies, het verhaal van inundaties en brakke grond. Dát verhaal wordt vanaf april 2012 verteld in Het Waterschild.

Vanuit de westertoren van het Slot is te zien hoe het Waterschild een plek heeft ingenomen in de pruimenboomgaard die ooit door P.C. Hooft is aangelegd. Het paviljoen ligt verzonken in de grasvlakte zodat het schild niet boven de vestingwallen uitrijst.
Daglicht laat het water op het glasvlak glinsteren en weerspiegelen. Wanneer het regent verschijnt er een bloeiende pruimentak op het schild en verbeeld zo de voedende kracht van water.

Eenmaal bij het paviljoen gaat het verleiden van de bezoeker verder: het via het wateroppervlak binnenvallende daglicht en het geluid van water lokt de bezoeker ondergronds.
Deze ruimte wordt ontsloten door twee luie, licht gekromde trappen. De bezoeker duikt letterlijk onder in de geschiedenis. Op een groot glasvlak wordt in zeven minuten het verhaal van het ontstaan van het Muiderslot en de band met water als vriend en water als vijand verteld. Na afloop van de film staat hij voor de keuze: stapt hij achter het waterscherm, of niet.
In de betonwanden is een tijdlijn opgenomen waar nog meer gedetailleerde informatie over de plek blootgegeven wordt.
Zo is het paviljoen gebouwd op de fundamenten van bomvrij gebouw A en geven de betonnen banken exact de positie van de oorspronkelijke muren van dit gebouw weer. Wanneer de bezoeker zich onder het glazen dak begeeft is hij omgeven door water, hier beleeft hij de impact van water door de krachtig stromende waterval en een speciaal voor deze plek gecomponeerde watercompositie.

Thema’s
Met het bijzondere ontwerp van het Waterschild wordt verwezen naar de drie belangrijkste thema’s waar het Muiderslot voor staat: het schild van Floris V, bouwheer van het kasteel. Vervolgens de pruimenbloesem, die tevoorschijn komt bij regen, als verwijzing naar de pruimenboomgaard van de bekendste bewoner van het kasteel, P.C. Hooft. Hij was het immers die onderaan zijn brieven waarin hij vrienden uitnodigde voor een bezoek aan het Muiderslot schreef: ‘tot in de pruimentijd’.
Het derde en belangrijkste thema is het water dat een belangrijke rol speelde als vriend en als vijand van het slot in de afgelopen zeven eeuwen.

Ontvangsten
Het Waterschild is zo ontworpen dat het zich ook uitstekend leent voor bijzondere ontvangsten en bedrijfspresentaties. Voor die gelegenheden zijn de tijdlijn, het waterscherm en de filmprojectie dusdanig vormgeven dat diezelfde lichtbronnen functioneel worden ingezet voor de verhuur. Alle apparatuur werkt op energiebesparende bewegings- dan wel daglichtsensoren.
De ligging is uniek; in de historische pruimenboomgaard met ernaast de vestingwal die bovendien een fantastisch uitzicht over het water biedt met aan de horizon Amsterdam.

Realisatie
Het Waterschild is ontworpen door buro3 architecten. Van meet af aan is het de ambitie geweest om het gebouw integraal te ontwerpen met de boodschap die het paviljoen moet overbrengen. Daardoor is het mogelijk geweest om de architectuur naadloos over te laten gaan in de beleving. Voor de beleving zijn Act2, IJsfontein en Rapenburg Plaza verantwoordelijk. Bouwbedrijf Mulckhuyse zorgde voor de realisatie. Volker Wessels is gedurende het gehele traject kennissponsor van het project geweest. Duyts Bouwconstructies is de constructeur van het paviljoen.
Voor de financiering van ruim 1.2 miljoen euro tekenden de BankGiro Loterij, de provincie Noord-Holland, VSB fonds, ANWBfonds, Stichting de Commissie voor de inwendige restauratie van het Muiderslot, de Gravin van Bylandt Stichting en het Amicorum Comitia Muydae.